Vũ Quần Phương Cùng Những Tác Phẩm Dịch Vang Danh

I. Đôi Nét Về Nhà Thơ Vũ Quần Phương

II. Những Bài Thơ Dịch Nổi Tiếng

Chúng ta đi

Cũng không mảnh vườn nào còn vẹn nguyên Mà cuộc đấu tranh chưa kết thúcTrong tâm trí giao tranh Trong da thịt của thời gian Chúng ta đi, chúng ta còn đi nữa Mà không chạm tới thềmKhông giới hạn Không có hướng quay ngược lại Cuộc viễn du không ngừng

Để sống lại

Những mặt trời già nua của chúng ta chết đi Chúng chết đi để huy hoàng sống lạiNhững ngôi sao chỉ một mùa gặt hái Chúng chi chít vô biênChúng ta đến từ những miền vô số Qua những bước chân Qua những lời nói Qua những cái chết, qua những đời ngườiLũ chúng ta diễn trò tồn tại Giữa cảnh phông màn đang mãi đổi thayNhững mặt trời già nua của chúng ta chết đi Chúng chết đi để huy hoàng sống lại!

Khoảnh khắc này Cet instant

Avec mon sang aux mille oiseaux J’ai marché tout au long de la terre J’ai ri de l’argile J’ai renié le temps J’ai su parler à l’étrangerAvec mon sang couleur de jour J’ai dit oui à la mort et à son innocence J’ai refusé la nuit.Bản Dịch Tôi đi dọc thế gian này Với dòng máu tôi có ngàn vạn cánh chim Tôi nhạo cười đất sét Tôi chối bỏ thời gian Tôi biết chuyện trò cùng người xa lạVới dòng máu mang ánh ngày Tôi từ chối bóng đêm Với cái chết, với sự ngây thơ của nó Tôi gật đầu nói: Vâng!

Chắc chắn có một người nào đó

Il y a certainement quelqu’un Qui m’a tuée Puis s’en est allé Sur la pointe des pieds Sans rompre sa danse parfaite A oublié de me coucher M’a lassée debout Toute liée Sur le chemin Le coeur dans son son coffret ancien Les prunelles pareilles A leur plus pure image d’eauA oublié d’effacer la beauté Autour de moi A oublié de fermer mes yeux avides Et permis leur passion perdueBản DịchChắc chắn có một người nào đó Đã giết tôi Rồi nhón gót đi ngay Mà vẫn không dừng điệu vũ mê sayAnh quên cả đỡ tôi nằm xuống Cứ để tôi đứng trơ Trói gô giữa chừng đường sá Trái tim trong hộp ngực cũ càng Đôi con ngươi Như nước mắt trong veoAnh đã quên xoá đi vẻ đẹp Của cuộc đời bốn phía quanh tôi Quên cả khép mắt tôi thèm khát Và để cho niềm mê đắm tan đi.

Những cô gái xanh của mùa hạ

L’une de nous se décide Et doucement approche la terre de son oreil Comme une boite scellée toute sonore d’insectes prisonniers Elle dit: “La prairie est envahie de bruit Aucun arbre de parole n’y pousse ses racines silencieuses Au coeur noir de la nuit C’est ici l’envers du monde Qui donc nous a chassés de ce côte?”Et cherche en vain derrière elle Un parfum, le sillage de son âge léger Et trouve ce doux ravin de gel en guise de mémoire.Bản Dịch Một cô trong bọn tôi quyết định Lắng tai nghe đất rất dịu dàng Như lắng nghe cái hộp niêm phong đang vang tiếng côn trùng bị nhốt “Đồng cỏ đầy âm thanh, cô tiếp Chẳng cây ồn ào nào mọc rễ thầm ở đó Nơi đen thẳm của đêm Chính đây là mặt trái thế gian Vậy ai đuổi chúng ta khỏi đó”Cô ngoái lại tìm hoài Một mùi hương, một dấu mờ của tuổi vô tư Nhưng lại thấy, thay cho ký ức, một cái rãnh dịu êm băng giá.

Truyền thuyết về Đạo Đức Kinh Lão Tử viết trên đường đi biệt xứ

Als er siebzig war und war gebrechlich, Drängte es den Lehrer doch nach Ruh’, Denn die Weisheit war im Lande wieder einmal schwächlich Und die Bosheit nahm an Kräften wieder einmal zu. Und er gürtete den Schuh.Und er packte ein, was er so brauchte: Wenig. Doch es wurde dies und das. So die Pfeife, die er abends immer rauchte, Und das Büchlein, das er immer las. Weißbrot nach dem Augenmaß.Freute sich des Tals noch einmal und vergaß es, als er ins Gebirg den Weg einschlug. Und sein Ochse freute sich des frischen Grases Kauend, während er den Alten trug. Denn dem ging es schnell genug.Doch am vierten Tag im Felsgesteine Hat ein Zöllner ihm den Weg verwehrt: „Kostbarkeiten zu verzollen?” „Keine.” Und der Knabe, der den Ochsen führte, sprach: „Er hat gelehrt.” Und so war auch das erklärt.Doch der Mann in einer heitren Regung Fragte noch: „Hat er was rausgekriegt?” Sprach der Knabe: „Daß das weiche Wasser in Bewegung Mit der Zeit den mächtigen Stein besiegt. Du verstehst, das Harte unterliegt.”Daß er nicht das letzte Tageslicht verlöre, Trieb der Knabe nun den Ochsen an. Und die drei verschwanden schon um eine schwarze Föhre. Da kam plötzlich Fahrt in unsern Mann Und er schrie: „He, du! Halt an!”„Was ist das mit diesem Wasser, Alter?” Hielt der Alte: „Interessiert es dich?” Sprach dem Mann: „Ich bin nur Zollverwalter, Doch wer wen besiegt, das interessiert auch mich. Wenn du’s weißt, dann sprich!Schreib mir’s auf. Diktier es diesem Kinde! So was nimmt man doch nicht mit sich fort. Da gibt’s doch Papier bei uns und und Tinte Und ein Nachtmahl gibt es auch: ich wohne dort. Nun, ist das ein Wort?”Über seine Schulter sah der Alte Auf den Mann: Flickjoppe. Keine Schuh. Und die Stirne eine einzige Falte. Ach, kein Sieger trat da auf ihn zu. Und er murmelte: „Auch du?”Eine höfliche Bitte abzuschlagen War der Alte, wie es schien, zu alt. Denn er sagte laut: „Die etwas fragen, Die verdienen Antwort.” Sprach der Knabe: „Es wird auch schon kalt.” „Gut, ein kleiner Aufenthalt.”Und von seinem Ochsen stieg der Weise, Sieben Tage schrieben sie zu zweit. Und der Zöllner brachte Essen (und er fluchte nur noch leise Mit den Schmugglern in der ganzen Zeit). Und dann war’s so weit.Und dem Zöllner händigte der Knabe Eines Morgens einundachtzig Sprüche ein Und mit Dank für eine kleine Reisegabe Bogen sie um jene Föhre ins Gestein. Sagt jetzt: kann man höflicher sein?Aber rühmen wir nicht nur den Weisen, Dessen Name auf dem Büchlein prangt! Denn man muß dem Weisen seine Weisheit erst entreißen. Darum sei der Zöllner auch bedankt: Er hat sie ihm abverlangt.

Bản Dịch Sức đã yếu lắm rồi, tuổi đã tròn bảy chục Vị lão sư thèm được nghỉ ngơi Nhưng cái thiện đã trốn sang xứ khác Còn cái ác đang phục hồi sức lực Bậc lão sư đành lại xỏ giàyÔng gói theo nhưng đồ dùng cần thiết Chẳng là bao nhưng lủng củng vô cùng Nào cái điếu để buổi chiều ông hút Rồi cuốn sách ông còn đang đọc Đến miếng bánh ông ănÔng ngắm nhìn lần cuối cùng thung lũng Rồi quên luôn khi chân bước lên đường Một con bò ham đám cỏ xanh Trong lúc chở ông đi còn ngoái đầu gặm cố Còn ông chẳng có gì vội cảSang đến ngày thứ tư Một viên nhà đoan đã dừng họ lại – Có cần khai gì không? – Không có – chú tiểu đồng nói rõ: Thầy tôi đi giảng mà – Thì giảng cũng cần khaiViên nhà đoan ngần ngừ hỏi tiếp: – Vậy người ta được gì qua những điều giảng ấy? Chú tiểu đồng: Được chứ, rằng nước rơi trên đá Làm đá mòn dần Ông hiểu không? Nước thì thắng cứngTranh thủ trời chưa tối Chú bé dắt bò đi Cả ba vừa khuất sau một cây thông rậm lá Viên nhà đoan đã đuổi theo, hối hả: Dừng lại, các vị ơi, dừng đã!– Cái chuyện nước vừa rồi nó có nghĩa gì cơ? – Ông cũng bận tâm ư? Cụ già dừng bò hỏi – Phận tôi chỉ là viên nhà đoan Nhưng muốn biết làm thế nào để thắng Điều ấy tôi băn khoăn Nếu ông biết, tôi xin ông, hãy nói!Xin ông viết cho tôi. Ông đọc cho thằng cu con này viết Chuyện như thế, xin đừng giữ riêng mình Ở nhà tôi có giấy và bút mực Cả thức ăn. Tôi sống ở đây mà Thế nào ông, được chứ?Vị lão sư ngắm người thu thuế Áo vá chằng, chân dẫm đất Người này không phải người thắng cuộc Cụ thì thầm nói nhỏ: Ông cũng cần biết ư?Cụ đã quá già rồi Nên không thể chối từ một yêu cầu khiêm nhường như thế Cụ nói to: ai đặt câu hỏi ra cũng phải được trả lời Chú tiểu đồng: trời rét, dừng lại thì tốt thôiNhà thông thái xuống bò Suốt bảy ngày hai thầy trò cùng viết Viên thuế đoan cơm nước và bớt hẳn nặng lời Thế rồi công việc xongVào một sáng tinh mơ, chú tiểu đồng đưa ông thuế đoan 81 câu châm ngôn, cảm ơn ông số lương khô dự trữ Rồi cả hai thầy trò lại khuất sau cây thông vào núi Thời bây giờ, có ai khiêm tốn hơn?Chúng ta hãy ngợi ca không chỉ nhà thông thái Tên tuổi chói ngời – việc trước tiên: khai thác nơi ông những điều thông thái đã Mà phải biết ơn người đàn ông nhà đoan Đã làm được điều cần làm nhất ấy

Người và biển L’homme et la mer

Homme libre, toujours tu chériras la mer! La mer est ton miroir, tu contemples ton âme Dans le déroulement infini de sa lame Et ton esprit n’est pas un gouffre moins amer.Tu te plais a plonger au sein de ton image; Tu l’embrasses des yeux et des bras, et ton coeur Se distrait quelquefois de sa propre rumeur Au bruit de cette plainte indomptable et sauvage.Vous êtes tous les deux ténébreux et discrets; Homme, nul n’a sondé le fond de tes abîmes; O mer, nul ne connaît tes richesses intimes, Tant vous êtes jaloux de garder vos secrets!Et cependant voilà des siècles innombrables Que vous vous combattez sans pitié ni remords, Tellement vous aimez le carnage et la mort, O lutteurs éternels, O frères implacables!Bản Dịch Hỡi con người tự do, luôn luôn thân thiết biển Biển là gương để ngươi ngắm hồn mình Trên trang sóng trải vào xa thẳm Tâm linh người cũng cay đắng mù tămNgười mê say ngụp trong chính bóng mình Mắt say đắm và tay luôn ve vuốt Lòng dịu êm khi người nghe biển hát Tiếng than van, bướng bỉnh, bạo tànNgười và biển đều tối tăm bí ẩn Không ai hay được đáy thẳm lòng người Không ai biết những kho tàng dạ biển Hai phía thi nhau cửa đóng then càiNhưng mà sao bao thế kỷ trôi qua Người và biển vẫn giao tranh không dứt Thích tàn bạo và say mê chết chóc Cuộc tử sinh huynh đệ đời đời

Bước chân tôi lang thang

Bước chân tôi lang thang đưa tôi đến những người đã khuất Những thân thể mảnh mai đất đã ăn dần Dáng họ nằm như còn xấu hổ, còn đang vui hoặc vẫn đang buồn Những mạch máu đã không còn máu, mái in lên vải liệm hình hài Tổ ấm họ giờ đây tan tác, trán họ còn hằn vết lo âu Biết bao chuyện buồn rầu Từ đồn trại hoang vu, từ cao nguyên tĩnh lặng Những cái lưỡi không còn tiếng nói Nhưng tôi biết niềm vui, nỗi đau mà hôm qua họ trải Ánh mắt này ngày xưa rất đen, gương mặt kia rất đẹp Bàn tay ngôi mộ này hôm qua hái hoa Cái dáng khi ngoẹo đầu, tấm thân lăn trên đất Như dỗi hờn với mẹ. Tôi đang nghe thấy gì ?… Tiếng nức nở phải chăng ? Phải chăng quỷ đang khảo tra trên lửa Nghĩa địa cháy bùng, khói mịt mù bay Yūnus đã nhìn thấy tất cả, y phát điên Và xin kể anh nghe những ảnh hình thảm khốc máu me

Vết thương tôi không thăm dò được

Tôi đi, tôi đi, tôi tự mỏi mòn Vết thương tôi không thăm dò được Tôi khôn khéo ? Tôi điên rồ ? Không biết ? Hãy xem tình yêu đổi thay tôiTôi là bão, là cơn gió bấc Đôi khi tôi thành bụi trên đồng Lại có lúc tôi gầm như sấm Hãy xem tình yêu đổi thay tôiLang thang núi, lang thang thung lũng Gọi bạn bè bằng mọi ngữ ngôn Tôi cay đắng nỗi người biệt xứ Hãy xem tình yêu đổi thay tôiTim hồi hộp, ngực đau như thắt Da nhợt xanh và mắt sụt sùi Tôi đáng thương và tôi ngây dại Hãy xem tình yêu đổi thay tôiYūnus nhà thơ thua thiệt Giữa cuộc chơi mê đắm cuồng say Anh đang bị lột da, có phải Hãy xem tình yêu đổi thay tôi