Mời bạn đọc yêu thơ cùng cảm nhận và chia sẻ những tập thơ hay tiếp theo của nhà thơ nhé. Ở phần này chúng tôi sẽ giới thiệu đến quý độc giả 2 tập thơ nổi tiếng của ông đó là tập thơ Gửi tới các anh (1998) và tập thơ Di cảo (2008). Mời bạn đọc cùng theo dõi.

Tập thơ: Gửi tới các anh (1998)

Tập thơ gồm 5 bài thơ

Cuốn sách xếp lầm trang

Cuốn sách tôi nhặt được trên đường Xếp bằng những trang của nhiều cuốn sách Mở đầu là một chuyện tình Đôi trai gái dưới vầng trăng tiễn biệt Tiếp ngay sang đoạn kết om sòm Vụ tranh gia tài quanh một hiệu buôn Chương hồi kí chiến tranh Của vị tướng già ở phòng tuyến Cuốc Chen vào mấy trang dạy nghề nấu bếp Đoạn chạy trốn của tên gián điệp Ai giết bà già chưa kịp biết Sách đã kể về sa mạc Gô-bi Phu nhân đa tình đang độc thoại lâm ly Bỗng chằng chịt vài chương số học Đoạn lý thuyết cao siêu của nhà triết học Bỗng ngu si lời gã lái bò Tôi đọc hoài không thể đoán ra Nghĩa lý sao, tại đâu lại thế Do ở thợ in cẩu thả Hay anh đóng sách điên rồ Chuyện hai người cách xa Chắc rồi sau gặp gỡ Em có đọc, em ơi đừng buồn sợ Thật ra sách trên đời Có phải trái đầu đuôi Tất cả rối bời Là do người ta lầm lẫn.

Gọi đò

Tôi gọi đò bên sông Đêm tối trăng liềm mỏng mảnh Bãi dài gió thổi mênh môngTiếng tôi lẫn trong tiếng sóng rì rầm Tiếng ngô mía lao xao lá động Từ bờ bên kia xa thẳm Tiếng ai đáp lại lời tôi? Chẳng trông rõ bóng người Chỉ nghe mái chèo khua nước Chỉ thấy ngọn đèn vừa thắp Sáng trên con đò đang nhẹ lướt sangTôi gọi đò bên sông Lần nào cũng thế Ngày bom đạn hay đêm mưa vắng vẻ Bờ xa lúc nào cũng có tiếng người ơi Đó là cha già tóc bạc áo vắt vai Là em nhỏ bước chân thoăn thoắt Hay cô gái tôi chưa nhìn rõ mặt Chỉ nhớ một bàn tay, một hơi thở, câu chào Giọng ân cần ấm cả đêm thâu…Người đất này quen tỉnh thức từ lâu trong giấc ngủ vẫn lắng nghe tiếng gọi Mái chèo quen vượt qua trăm nước xoáy Thắp ngọn đèn soi sáng những canh khuyaĐời bộ đội bao lần ra đi Bao mưa nắng, bao mùa trăng bát ngát Bao việc vội trên đường đánh giặc Nhưng mỗi lần gọi đò bên sông Nghe tiếng người ơi trìu mến lạ lùng Tiếng ngô mía rì rầm trong gió Tiếng đất nước cất lên cùng sóng vỗ Nghe quen rồi mà mắt cứ rưng rưng…

Mấy đoạn thơ về lửa

Mưa dầm trên mặt đất Là máu đỏ ngần là mồ hôi mặn chát Mưa mát mẻ trong thơ anh Là bàn tay êm dịu vuốt xoa Tôi chẳng thèm nghe nữa Hãy cho tôi chút lửa Trong ngôi nhà mùa đông Để tôi nướng sắn ăn Để tôi sưởi ấm Để tôi đốt rừng gai đen rậm Chống lũ rắn thiêu bầy muỗi độc Để tôi soi tỏ mặt người yêu Đôi mắt nhiều bóng tối Giá buốt cào vầng trán sớm nhăn nheo Lửa hãy cho em gương mặt sáng.Nhân dân có gì giống ngọn lửa phải không anh Gió bão ngàn đời vẫn nối nhau chẳng tắt Lửa đường không có mặt Trong tay kẻ đốt nhà Sẽ là tai ương khủng khiếp. Nhưng lửa của tình yêu khi tức giận Sẽ ra tro mọi lồng cũi mọi ngai vàng Và những tên bạo chúa khôn ngoan Hết ảo tưởng thôi van xin chờ đợi Lửa sẽ bừng lên tự soi sáng cho mình.Có nhà triết học cổ Hy Lạp nói rằng: “Bản chất của mọi vật là lửa” Truyền từ đá sang gió Từ nước sang gỗ Phút đốt cháy là phút nảy mầm Con người trao lửa cho nhau Từ những lồng ngực tròn căng Sự sống là lửa Thiêu huỷ và sinh nở Bình minh là lửa Mở ngày mới và xé toang ngày cũ.Cho ta làm ngọn lửa…2-1971

Nói với con cuối năm

Tặng Lưu Minh VũCha lên làng sơ tán thăm con hoa mận nở trắng vườn năm sắp hết chợ quê rộn rịp vàng hương nếp mới lá rong xanhhai cha con ngồi trên bờ đê cao sông chiều ngút khói gió rạp mình cỏ dại sau lưng Hà Nội sương mờ thành phố vừa trải qua những trận bom huỷ diệt lòng cha giờ dập nát những xác người máu loang biết nói gì với con đôi mắt trẻ đen tròn ngơ ngác thế cuộc chiến tranh đã mấy chục năm trời con mới gần ba tuồi tia nắng sớm mong manh chùm lá mới đêm của đời gió bão đã dài lâucon bi bô với bàn ghế cỏ cây tập gọi tên các sự vật trên đời tập tin lời người lớn cha làm sao nói được những khổ đau lầm lạc đợi trên đường các ác đen xì trong mỗi quả bom mang mặt đẹp nói cười khôn khéocon hát lời ngọng nghịu “vịt dắt tay gà hai đứa đi chơi” áp trán vào gò má thơ ngây cha bỗng thấy chẳng có gì đáng sợ cha dạy con mến thương tất cả rồi tự con sẽ biết căm thù cha dạy con tin yêu từ ngọn cỏ rồi mai sau con sẽ nghi ngờ con sẽ trả lời những câu hỏi đời cha con cũng sẽ đặt nhiều câu hỏi mới lòng cha dẫu héo khô cành mận dại nhựa âm thầm buốt trắng những chùm hoa con ơi con hãy tha thứ cho cha cha chẳng thể nào sống cùng mẹ được đời cha nắng gắt mẹ con cần suối mát của đồng vui con khôn lớn trên đời hãy yêu thương mẹ và hãy hiểu cho chaTết hoà bình đầu tiên đất nước nghèo xơ xác cha cũng chẳng đủ tiền mua cho con áo đẹp chiều bên sông gió rét con lặng nhìn tít tắp bãi ngô xa – Bên kia sông có gì hở cha? – Bên kia sông có đường đất đỏ có ruộng mía trỗ cờ trắng xoá những vườn đầy quả ngọt những đồng hoa. – Có bươm bướm không cha? – Có, có rất nhiều bươm bướm. Con thì thầm trong hơi thở mạnh – Sông rộng thế làm sao sang được? Cha ôm con vào lòng, con bé bỏng của cha – Bên kia sông nhiều bướm nhiều hoa rồi cha con ta sẽ tìm được con đò đi sang bên ấy.1972

Phủ Lý tháng hai

Tặng Quốc AnhThị xã dựng những khung nhà mới Trên dãy tường đổ nát mùa đông A B C tiếng trẻ học vỡ lòng Cỏ trên những nấm mồ xanh nõn Lá ướt cây bàng lao xao chim hót Những mảnh bom của hai cuộc chiến tranh Han gỉ trong bùn Nhà xây chưa xong vôi vữa ngổn ngang Mẹ đã ngồi nhóm lửaMấy năm rồi anh không về thị xã Chẳng còn đi trên dãy phố quen Dải đồi xa anh nằm lại một mình Chắc cỏ mọc như nơi này xanh nõn Tháng hai mưa có nở nhiều hoa tím Mảnh bom thù trong ngực buốt không anh? Phủ Lý chiều nay thoáng mưa xuân Bè bạn gặp nhau nhớ anh biết mấy Thuyền chở đá ngược dòng sông Đáy Nắng tắt dần trên những vạt buồm căng Như câu thơ anh viết nửa chừng Mai bưởi chín anh không về hái nữaNăm lửa cháy các anh đi dập lửa Tin tương lai như chùm quả ngọt ngào Dẫu không về chẳng khuất xa đâu Nấm mộ xuân sang phập phồng cỏ mát Trái tim anh vẫn đập dồn dưới đất Gửi lại mến thương hy vọng chờ mong Chúng tôi nào có thể sống dửng dưngGió mạnh thổi ngoài ga giục giã Ánh sáng toả ra từ nụ cười em nhỏ Và chân trời như mắt anh trong1970

Tập thơ: Di cảo (2008)

Tập thơ gồm 29 bài thơ.

Áo

Tặng mẹNhững tấm áo xưa con nhớ lắm Mũi chỉ đường kim tay mẹ dịu dàng Tuổi thơ đâu những trưa hè xanh thẳm Tuổi thơ nằm trong áo nhỏ yêu thươngCon lớn thêm áo cũng lớn thêm Mỗi bận mùa đông đi, trời bớt lạnh Mưa xuân rơi, hoa cải vàng sắc nắng Mẹ dành tiền may áo mới cho conCon chỉ biết vui mỗi độ trăng tròn Mỗi Tết đến nghe áo hoa sột soạt Chưa biết mẹ thêm nếp nhăn đuôi mắt Bởi lo lắng nhiều vất vả sớm hômNhà đông anh em, áo thường xuống gấu Mẹ còn chắt chiu từng mụn vá vai Đâu những tối mẹ ngồi khâu lại áo Khi bên thềm xào xạc gió heo mayNgày tháng thoi đưa, con đã cao hơn mẹ Chẳng hồn nhiên khi lòng con biết nghĩ Áo dài hơn, tuổi mẹ cũng nhiều hơn Dẫu vá vai, màu bạc, chỉ sờn Nhưng trong áo ấm đường khâu mẹ vá Yêu mẹ nhiều nên áo cũ con thương

Bài hát trong một cuốn phim cũ

Bài hát trong một cuốn phim cũ Thức dậy giữa đêm dài Thằng người bé nhỏ Đứng trước mịt mùng sóng vỗ “Ta là ai Ta đến làm gì ?”Đội mũ phớt rộng vành Áo vét-tông kiểu đầu thế kỷ Anh hề xiếc đã già Không làm ai cười nữa Lũ trẻ ngồi xem Lầm lì cau có.“Ta đến làm gì ta sẽ đi tới đâu ?” Các sinh viên bàn cãi nhau Về ý nghĩa của tồn tại Em ngồi im lặng Cô đơn với chính mình.Tập an-bom em bỏ quên Hê-minh-uây đeo súng săn Chân dung Bô-voa ngày trẻ Cuốn sách viết từ thế chiến thứ hai Mọi chuyện quẩn quanh vẫn thế Điều chủ yếu chưa tìm ra Anh là gì của em Con người là gì đối với nhau ?Bài hát trong một cuốn phim cũ Khi dãy phố lên đèn Làm cô thợ khâu buồn phát khóc Ước chi mọi việc giản đơn Như bó tầm xuân vừa mới hái Vị thần lo âu vị thần khắc khoải Đứng bên linh cữu Phao-stơ Từ thuở con người trong hang động bước ra Mặt nhân sư nói gì Chưa cách nào hiểu được.Sóng khổ đau đã tạc hình em Anh yêu ngọn lửa đóBài hát trong một cuốn phim cũ Như những con đom đóm Thức dậy giữa đêm dài.

Bài thơ khó hiểu về em

Anh vọng về em một sắc trời xanh Ở nơi xa em có nhớ gió ân tình Có phải mơ không mà anh thấy em trong tà áo Một hương môi mận chín một lời thanh Ru giấc mơ buồn khoé biếc long lanh Tự nơi xa hương quen ấm ngày lòng anh nhạt Em như gần như xa lẩn khuất Anh bỗng thành chim nhạn vọng trời xanh Anh nhớ em trong nỗi lá nhớ cành Nhớ nỗi nhớ của vườn xưa tội quá Dẫu mưa mùa đông dẫu dông mùa hạ Dẫu ngày mai chẳng biết sẽ ra sao Anh cố quên nhưng chiều gió cứ vào Trong giấc ngủ trong ánh trăng hương đất Đều gợi em hình dáng xôn xao Tàn ác ư? đắm đuối? hay buồn đau Hay tuyệt vọng hay chính là tuổi trẻ? Không biết nữa, anh là chàng thi sĩ Hay kẻ bộ hành sa mạc khát sương mê Ngắt trên cành anh khóc một hoa lê Một trời tối sập xuống làn mi và trăng mọc Bỗng sáng lên cơn mưa rồi phút chốc Em lại về với anh như mùa xuân Như ngày trong thành phố đẹp yêu thân Anh đã gặp em, em là tia nắng Thoảng qua, rồi buổi chia ly cay đắng Lung linh hoa hồng nở giữa hoàng hôn Gai nhọn đâm máu ứa cả tâm hồn Tự đó dịu dàng mà chói chang em tới Lúc hiện lúc đi ngẩn ngơ, chấp chới Để anh thành nai lạc khát suối lành Để anh thành nhạn lẻ vọng trời xanh.26-2-1966

Bây giờ

(Tưởng tượng về một bài hát)Bây giờ Hai đạo quân đã giết hết nhau Tiếng trống cuối cùng đã băt Người ngựa đều ngã gục Chỉ còn con quạ xám đậu trên bờ.Bây giờ Thành Cổ Loa đã mất Trước mặt là biển rộng An Dương Vương tóc bạc phơ Lưỡi gươm đưa Lòng ngọc trai thấm máu.Bây giờ Người sao Hoả mắt đèn pha Lưỡi dài bạch tuộc Đã tràn xuống đen ngòm mặt đất. Cánh tay ai Mọc trên tường đá rắn Ai dấu dao găm trong áo choàng Đi giữa những hình ma-nơ-canh Những xe hơi điên cuồng Tay chắp lại như đòi như cầu khẩn Điệu dân ca mền mà đau đớn.Bây giờ Rừng đen mặt nạ sắt Vắng hoang trong mưa rào Nằm xóng xoài cô gái nước da nâu Hoa cúc xuyên qua miệng.Bây giờ Em trụi trần dưới vòm cây tối đen Nhực đồi trăng ướt đẫm Tay chập chờn lửa sáng Nhưng đã muộn lắm rồi ôi muộn lắm Vực sâu đã mở ra Chôn cả lời trăng trối của mùa thu Một chiếc lá khổng lồ đỏ thắm.

Cầu nguyện

Lá cơm nguội rơi vàng rãnh nước Mưa ướt đầm trên gạch vỡ tan hoang Đêm Nô-en Trời vòi vọi màu hoa huệ trắngMưa rửa sạch máu tươi trên đá lạnh Những bé em nằm ngủ trong mồ Trên hoang tàn tăm tối các cửa ô Người kéo về dự lễ Tóc xoã âm u Khăn tang trắng xoá Áo dài lễ chập chờn Những cô gái gầy thơm Như nến trắng đi trong đêm tốiVòm nhà thờ cao nghi ngút khói Tiếng đàn oóc vang trầm Dàn đồng ca khóc than Hoa hồng rụng trên bàn như máu úa Tôi không tin Lỗ đinh trong tay tượng Chúa Chúa của tôi ngồi ở bên đường Ngủ gục trên nắp hầm trú ẩn Chúa của tôi bom thiêu cháy xém Chúa của tôi hát xẩm trên tàu điện Chúa của tôi bới gạch vụn tìm con Chúa của tôi đêm nay lang thang Không cửa không nhà vật vờ đói rét Tôi lớn lên giữa thời bạo ngược Biết trông đợi gì biết tin tưởng vào đâu.Giê-su Tình thương không thể ngăn tội ác Đêm nay kẻ giết người Ngồi quanh bàn ăn mừng Chúa ra đời Đêm nay những vĩ nhân nâng cốc Cò kè mặc cả với nhau.Nói cho các người biết: Tôi không quên gì đâu Tôi nhớ hết và tôi không tha thứ Phố nghèo hút gió Dưới vòm cây run rẩy tối đen Tôi thì thầm lời cầu nguyện của mình Sao cho máu đừng chảy nữa Sao cho người lính trở về Lũ trẻ ngủ ngon Cái chết không cắt ngang giấc ngủ Nguyện cho phố tôi Không ai phải quanh năm túng đói Không còn ai bị mỏi mòn sỉ nhục Nguyện cho kẻ ốm mau lành Nguyện cho người tôi thương không phải khóc Nguyện cho lòng tôi đừng sợ hãi Nguyện cho lòng tôi đừng nguội lạnh tình yêu.Người ơi tôi gục xuống tay người Quỳ dưới chân người Hãy tha thứ cho tôi Đã bất lực đã yếu nghèo mệt mỏi Chỉ xin người thức tỉnh Đừng bị dối lừa đừng rời rã tan hoang.Đêm Nô-en Thành phố rú còi báo động Những dòng người tán loạn Những giọt mưa trên mặt tôi lạnh buốt Bầu trời cứ dâng lên cao tít Và gió thổi bùng lời nguyện ước của tôi.Đêm Nô-en 1972

Chia tay

Cho anh hái một nhành mi xanh biếc Trong giây phút hai ta tiễn biệtNắng rụng vào khoé mắt thoảng bóng mây Tơ buông tơ hay gió se qua tayTheo khắp chốn đường anh xa tắp Một nhành mi thôi làm sao mà gặpỞ chân trời đang gọi không phân vân Cây đâm chồi khúc nhạc mùa xuânBàn tay vẫy trong nắng nhoà xin chớ tiếc Đời rất rộng không lo lẻ chiếcThôi đưa nhau đừng nhìn theo anh Nước mắt đừng ướt buổi chiều xanhNỗi buồn ấy ai nào biết được Đối với anh chỉ con đường phía trướcBuồn không cùng nhưng mà phải đi thôi Cánh chim bay và tàu đã nổi còi…

Chiều

Sương chiều nhẹ phủ tựa trong mơ Liễu rũ bên hồ vương tóc tơ Sóng biếc rì rào hôn ngọn cỏ Gió yêu hoa thắm tới làm thơ

Chiều cuối

Mắt cá chân em bốc lửa Trong buổi chiều phiêu bạt Những chiếc xe bò đi vào thành phố.Cuộc chém giết lặng dần Các dũng sĩ thân tàn ma dại Đập nát những cây đàn quý Ngồi nướng thịt cóc ăn Con mèo đi hai chân Kêu lên tiếng trẻ khóc. Tóc em bù rối tro than Tóc gió đen quanh cột đèn xiêu đổ Cổng nhà thờ gạch vỡ Lão ăn mày mù thổi sáo Điệu gọi hồn âm u Lũ trẻ mở nắp quan tài đứng dậy Mình quấn đầy vải liệm Chạy theo ta xin tiền Ngàn mũ sắt lặng im Trong ráng chiều đỏ rực Đã lâu không có con tàu nào cập bến Không con tàu nào ra đi Biết nói gì nữa em, cô gái hoang Của hải cảng tối Của tấm chăn nghèo thời chiến tranh phá hoại Của nỗi buồn nội chiến ? Cô gái hoang tóc bay như bờm ngựa Đi bên bờ vịnh thuỷ lôi Mắt cá chân xanh biếc Ngực mềm trôi về bãi sú xa Nghe sóng đập vào những cây đàn mới.(Hải Phòng 11-1972)

Di chúc tình yêu

Trên bình nguyên đá và cát bỏng Nỗi cô quạnh con người dưới nắng Thịt xương ta là tù ngục của hồn ta Thân xác hẹp hòi mà ta khao khát bao la Bầy chim dữ đen ngòm đang chặn lối Những buồn chán nửa người nửa khói Những thân cây mệt mỏi Đang chồm lên như nghiến nát ta rồiLại gần đây gần nữa em ơi Ta tựa vào nhau không sợ hãi Anh và em, đôi ngực trần trơ trọi Thách thức tương lai Thách thức hào sâu thách thức bầu trời Những cối xay gió và bóng đêm độc ác Em – vết thương và bàn tay hàn gắn Là cơn khát khô cũng là suối mát lành Anh nâng tình yêu làm chiếc mộc làm thanh gươm Nhận tất cả và chối từ tất cả Tìm đến, vượt lên, rồi lại tìm đến nữa Dòng sông lớn luôn băng đi hối hả Là sự tự do ta tặng cho mìnhLẽ sống và lẽ chết của anh, Ta đi mãi về nhau tìm mãi bản thân mình Cuộc chinh phục suốt đời không tới đích Cuộc chinh phục suốt đời không chiếm lĩnh Những địa tầng đảo mới những ngôi sao Thật nhọc nhằn mà cũng sướng vui sao Ta gửi lại những đỉnh non cao vời nên giá lạnh Nỗi thất vọng làm gương soi hy vọng Ta gửi lại tình yêu như ánh sáng hiền hoà Và chân trời – di chúc của đời ta.

Em – tình yêu những năm đau xót và hy vọng

tặng Nguyễn Thị Hiềnem đi, phố ngày mưa suốt đường dài không nói cánh cửa chiều khép lại hoa đầm đìa mưa ướt chói trên cao ga ngổn ngang gạch đổ, những toa tàu như năm tháng nặng buồn em có nhớ ta đi giữa cỏ hoang và gỗ đá giữ trong lòng ngọn thác trắng trào sôi một tình yêu không biết nói cùng ai đến điên dại đến nghẹn ngào đau đớn mặt anh vỡ trong tấm gương thất vọng em ơi ngày ấy em đâu?hoa cúc xanh tuổi nhỏ chết từ lâu những hòm xiểng chất đầy khu phố chật những bãi rác những thùng xe cũ hỏng những bạn bè thơ trẻ đã già nua đêm chiến tranh thành phố tối âm u không đèn sáng lời ru không bếp lửa ghế công viên hoá bầy dã thú nằm im lìm dưới mặt trăng đen xác người trôi trên biển sóng xô tan huyệt bom tối ầm ào cơn gió hú ta đi suốt một đời đau khổ chân lỡ lầm bao ảo ảnh chờ mong anh vẫn nhen một ngọn lửa âm thầm hình bóng em chập chờn trong lửa ấy (ai trong đời chưa một lần mơ thấy không có quyền phán xét những câu thơ) sóng khát khao đập cửa đêm ngày nên chói chang đời anh, em tới mắt em mở với chân trời xa vợi nhưng hơi ấm anh cầm là ấm của bàn tay em bằng xương bằng thịt đây rồi anh đợi mãi, cuối cùng em đã đến hơi thở em từ lâu anh đã thuộc tóc em đây lời nói của em đây nhặt anh lên trong cỏ sắc đường dài như bóc một lá thư chưa kẻ nhận và thương mến có nghĩa là hy vọng anh tin đời theo nghĩa lứa đôi… con tàu nào mang gió ấy ra khơi chẳng hề có một ngày cập bến đích của nó luôn luôn là phía trước là chân trời mãi mãi ở trong em.(29-03-1973)

Em (I)

Em làm thay đổi đời anh Như màu trời đổi thay sắc nước Như gió bấc, gió nồm đổi mùa nóng lạnh Như phù sa đằm thắm tạo đồng bằng Anh vào trong vòng tay em Như tàu vào bến cảng Biết em là nước mắt của quê hương Có gì đâu. Chuyện đơn giản dễ dàng Mà đến nay anh vẫn chưa hiểu hết được Giữa ý nghĩ rối ren, em là mặt trời trong biếc Ý nghĩ của anh, thành vầng trán của em Mỗi ngôi nhà, ngọn gió, mỗi ban đêm Mỗi tiếng hát đều vọng từ em tới Anh đọc bao sách dày về tình ái Bao vần thơ anh viết trót đau buồn Cứ nghĩ rằng những thiếu nữ như em Chỉ có trong giấc mơ huyền hoặc Trên đời này niềm vui không có thật Và tình yêu chỉ trong truyện mà thôi Anh hay đâu, anh đã lầm rồi Em vụt đến cho lòng anh chói lọi Em vụt đến như mùa xuân bối rối Với tình yêu là ngọn gió màu xanh Người đầu tiên hiểu đôi mắt anh Người duy nhất hiểu điều anh chẳng nói Hiểu nỗi anh lo, cả những điều tội lỗi Vẫn bao dung như biển lớn yên lành Không có em anh sống cũng chẳng là anh Cám ơn bàn tay chỉ sắc màu hạnh phúc Em là rễ nối liền anh với đất Lại là chồi mở búp đón sương mai Lạ lùng như giấc mơ, mà chẳng phải giấc mơ Em rất thật như là da thịt Gần gụi lắm như cơm ăn áo mặc Lại lung linh như một ánh trăng ngà Hơi thở êm đềm, đôi mắt mở to Ngày hạnh phúc có nụ cười mỏi mệt Là dịu dàng, em cũng là mãnh liệt Như thủy triều sóng mạnh vỗ vào đêm Ôi đêm này anh biết nói gì thêm Em đã là tất cả: Sao của hoàng hôn Mầm thơm của mạ Niềm tin cần cho những năm gian khổ Và tình yêu nuôi nấng những con người.

Én

Nhành khô trụi lá đã đâm chồi Cánh én bay về từ núi khơi Như thư tin báo mùa xuân tới Náo nức trong lòng, chim én ơi

Gửi Hiền mùa đông

(Tặng Nguyễn Thị Hiền)Có lẽ bởi lòng nhiều tan vỡ quá Gặp em rồi tôi vẫn chẳng dám tin Sớm mùa đông tôi ra phố tìm em Vẫn không hiểu vì sao em đã đếnTôi mong em từ ngày thơ xa lắc Tôi tìm em trong bao trang sách đọc Tôi đợi em trên mọi ngã ba đường Tôi gọi em khản giọng những đêm sương Tôi lầm lạc ngỡ em không có thực Em thuở ấy nơi nào, em có biết Sao ngày xưa ta chẳng đến cùng nhauPhút bàng hoàng nhớ hết mọi buồn đau Tôi khóc trên tay em lặng lẽ Tôi sợ lắm, mùa đông sương buốt thế Em có là mãi mãi để tôi yêu***Như hai kẻ lạc loài nay nhận ra nhau Em chẳng kể về những ngày xa cách Anh nhìn em đoán thầm trong đáy mắt Thấy nghẹn ngào khát vọng của đời anhGiờ khắp nơi những tấm gương trong Đã vỡ vụn sau dập vùi bom đạn Người con giai yêu em Đã chết ngoài mặt trận Thành phố nghèo mùa đông Ai cũng bàn về chiến tranh chấm dứt Điều cần nói cùng em chưa nói được Lòng anh buồn như một đóa ca dao Những tượng thần trên vách đổ lao đao Đêm khuya lắm, chắc rằng em đã ngủ

Hải Phòng, mùa đông

Nửa đêm, những con tàu Thả neo ngoài cảng Ngôi nhà cũ đã tan Vì một thói quen Tôi vẫn khoá cửa cất chìa khoá vào túi Bậc đá lấm bùn Lòng tôi như sỏi hoang Trên cầu Hạ Lý.Tấm áp phích cũ đã bong Vở kịch cũ đã quên Không ai nhớ tên các diễn viên Khắp nơi vào màn cuối cùng Tấm kịch chiến tranh khủng khiếp.Em không về và anh ta đã chết Xác con tàu trúng thuỷ lôi Dạt về cửa sông. Hải Phòng mùa đông người đưa thư già Ngồi vấn thuốc đầu ngõ Kỳ Đồng Anh một mình vào nhà hát lớn Âm thầm giữa ghế xếp mênh mông Tấm màn nhung kéo lên Những tên hiệp sĩ trung cổ bước ra Những lão thầy tu đeo mặt nạ Đã giết chết Kiều Nguyệt Nga Đétzđêmôna, Đun xinê Ôphêlia Đã giết chết người chơi xen-lô Đã giết chết người thổi ô-boa trong dàn nhạc Giết chết người chỉ huy ánh sáng Anh chàng điều khiển chương trình Bỏ chạy khỏi rạp hát Chính lão soát vé dẫn lũ cướp vào Những tên I-a-gô khốn nạn Đã giết chết tuổi thơ của chúng ta.Tấm màn hạ xuống Như không có gì xảy ra.Hải Phòng mùa đông quán nước cũ Những bình hoa đã vỡ Hoa bằng lăng sót lại Ướt đẫm trước hiên nhà Gã thuỷ thủ tóc dài Huýt sáo điệu nhảy Tây Ban Nha Bản nhạc ấy ngày xưa em hát mãi Anh không tìm thấy tấm áo nào của em Mảnh gương nào của em Trong căn phòng đổ nát Bầy chim di đói khát Không tìm thấy gì ăn Trên con tàu đắm Trên phố phường gạch vụn Năm tháng hoang liêu Bạn bè lưu lạc Xác kẻ giết người và người bị giết Đều đã tan thành bùn đất.Và tấm màn đóng xuống Như không có gì xảy ra.(1972)

Hoa tigôn

Tặng Giang)Nhà văn xưa tôi yêu mến mê say Nay già lão được chính quyền sủng ái Lưng còng xuống quên cả lời mình nói Phản bội những điều trong cuốn sách thiêng liêngBác tôi chỉ huy trinh sát trung đoàn Người anh hùng tuổi thơ tôi thán phục Nay thủ trưởng một văn phòng lớn Suốt ngày lau xe đạp chữa đèn pinCô bé tôi yêu giờ đã lấy chồng Béo tốt càu nhàu tẻ nhạt Thằng bạn nhỏ cùng vui đùa thưở trước Cụt hai chân từ mặt trận lê vềChỉ lũ chim xưa vẫn đập cánh bên hè Hoa tigôn đẫm nước Hoa tigôn của TTKH Bài thơ thời đi học nhớ không em Bài thơ đắng cay tuy điệu mà buồn Nay đọc lại chẳng còn rơi nước mắt Hoa tigôn như trái tim vỡ nát Chết âm thầm dưới những bước chân quen.

Hồ sơ mùa hạ 1972

tiếng thét xé mặt sông chuyến phà công bom đắm tiếng trẻ gào dưới tầng nhà đổ sập thời khắc vỡ tan trên những chiếc đồng hồ những bàn tay nát nhừ những mặt người lộn ngược gió khét mùi tóc cháy máu bê bết trên lá cây run rẩy khói đen che khuất mặt trời bom la-de và bom hơi thủy lôi đầy mặt biển còi báo động đêm ngày gầm thét như tiếng rú con bò khổng lồ trên nóc nhà bị kẻ nào chọc tiếtthành phố nửa đêm chạy giặc trăng đỏ ngầu trong tiếng ve sôi những đoàn người hối hả dắt nhau đi tay xách vai còng gánh nặng cửa ô chật nghẽn tiếng còi giục người la sách thư viện chất cao trên nhưng xe bò bệnh xá chở những giường sắt trắng những bệnh nhân què cụt những cụ già ngồi bệt bên đường bà mẹ gầy hốt hoảng gọi tìm con thành phố của tôi đồng bào tôi đó môi khô nẻ lòng như máu ứa tôi trở về những khu phố trống không giày dép thừng dây rơi vãi khắp đường tiếng loa vang tiếng nhạc kèn dồn dập “ta đã vây Công Tum! ta đã chiếm Hải Lăng! xe tăng ta tiến về Quảng Trị!” lính dù ngụy trẻ măng đang bắn nhau dữ dội dưới chân thànhđường bom phá tôi không về phố biển Hòn Gai đẹp chỉ còn là gạch vụn em một mình phiêu bạt tới nơi đâu quán hàng hoa nhỏ xíu của bà Tầu bán những chùm hoa nhỏ xíu hoa trên đá chóng tàn chóng héo nữa bây giờ pháo dập với bom thiêumùa hạ năm nay tu hú về nhiều kêu xé ruột khắp bờ đê cỏ cháy thương nhớ bạn nơi chiến trường lầm lụi thương bầy em buổi sớm ấy ra đi trổ trên tay những hình vẽ dị kỳ bóng chúng ngã trên chang chang đất nắng những hầm hố bốc hơi hầm hập đạn đỏ lừ rạch nát trời đêm đài phát thanh đưa tin trạm-tự-động lên mặt trăng mang đá lạnh cát khô về trái đất các em ta đói khát ngủ bên đường nhớ mẹ khóc thâu đêmThượng Hải giăng đèn đón tổng thống Ních-sơn nguyên soái Diệp Kiếm Anh uy nghiêm tóc bạc đưa khách quý thăm chiến khu cách mạng tổng thống Mỹ lệ nhòa khóc oan hồn em bé Ta-nhi-a bom ném xuống Minh Khai tan nát những ngôi nhà tướng Lâm Bưu lên máy bay chết cháy chủ tịch Mao ốm rồi lại khỏi những siêu nhân vĩ đại những tư tưởng lớn lao nghe đến kinh người những thần tượng tiêu vong những đứa trẻ ra đời bóng tối nắm tay nhau, tình yêu chưa hợp lại thế giới lo âu đầy xấu xa phản bội ngày càng ít những điều đáng để ta tôn trọng nền văn minh lạ lùng của những trái bom những đám mây gây mưa những mìn nổ từ trường dân tộc mấy mươi năm giết và bị giết mỗi phút sống cùa tôi đều có người đang chết mà bàn tay gầy guộc của tôi không che chở dược ai trang giấy mỏng của tôi không ngăn nổi một viên bi độc ácchiều nay tôi ra phố người ta lột áo bán ngoài cửa chợ người ta mặc cả từng cân tem gạo con gái con trai áo rộng vai gầy không còn đủ sức yêu nhausinh viên rời trường đại học lên bờ đê vác đất chúng tôi mang những viện bảo tàng đi sơ tán chúng tôi ra vớt mìn ngoài biển chưa có mùa hè nào như mùa hè này cả nước sôi lên như bãoCô đào nổi loạn Giên Phôn-đô trên đê Hải Dương vung nắm tay họp báo người ta giết sinh viên Nguyễn Thái Bình bằng năm viên đạn tuổi trẻ chúng tôi tìm gặp nhau đặt lại những câu hỏi về cuộc chiến tranh này về mọi giá trị trên đời nguồn gốc những nguyên nhân của chém giết và thù hằn bất công và đói rét cần phải làm gì để có lý do mà hy vọng?cần phải làm gì Hải Phòng Thanh Hóa Nam Định những thành phố bị hủy diệt những vụ thảm sát khổng lồ những thành phố điên Huế Đà Nằng Sài Gòn Quảng Trị An Lộc Đường 13 cần phải làm gì những đoàn tàu chật quân lính ra đi những thương binh chống nạng xếp hàng bia những trẻ em chết vì bệnh viêm nãocơn bão dữ kéo dài cây bên đường gục ngã rạp chớp bóng từ lâu đóng cửa tấm áp phích phim “Quảng trường Đỏ” treo từ 16 tháng Tư hình đôi trai gái đã mưa nhòa chỉ còn con ngựa đen đứng im trên nền vải ráchmặt trời trắng đốt nung thành phố trắng những ngôi nhà những cột điện gầy đen người ta truyền nhau bản tin về chuyến đi của đồng chí Lê Đức Thọ lời tuyên bố của nghị sĩ Mắc Ga-vơn cuộc chiến tranh chưa rõ ngày chấm dứt người ta bắt giam những kẻ phao tin nhảm báo đăng ảnh trẻ con bị giết ảnh tên giặc lái cúi mặt và cánh đồng mười tấn lúa xanhtôi gặp em trong thành phố bị bom bức tranh tôi mới vẽ cô bé mặc áo nắng cổ rất gầy và mắt rất to nước ngập đường hoa sấu rụng trong mưa tôi nói cùng em nhưng khát vọng bì chà đạp những tường vách phải tự mình phát nátcon người cần một tổ quốc yên bình cần đi tới không ngừng cần tin tưởng cần yêu em và cần được em yêu năm giờ chiều tôi đợi em trong quán cà phê ngày mai tôi đi xa lũ cào cào xanh lao mình vào cửa kính hơi nước bốc lên từ cửa hiệu nhuộm cô gái phơi những tấm vải màu tàu dồn toa rung chuyển cả thân cầu em sắp đến những trái cây sắp chín gió lồng lộng vòm cau người qua đường mỉm cười chào nhau họ nắm trong tay bí quyết của hạnh phúclũ trẻ hò hé om sòm thân trần trụi trên mặt đường nóng bỏng chúng thả những con diều trắng lên vô biên thăm thẳm của trời hè.

Không

Không có làng quê nào để từ bỏ không có thành phố nào để đi đến không có vật quý nào để mất không thư ai để chờ không hòn đảo nào để phát hiện không thành quách nào để chiếm lĩnh không vị thần nào để tin không quỷ ma nào để sợ không thuộc bài hát nào để tự hát lên không có góc tối nào để một mình giấu mặt không người con gái nào để thương yêu không người đàn ông nào để trọng không có kẻ thù nào để ác không có tội lỗi nào để phạm không có cả một nỗi buồn để khóc cũng chẳng có chiến lũy nào để chết Chúng ta làm gì cho hết buổi chiều nay?

Khu nhà vắng trẻ con

Các em đã đi rồi Khu tập thể đông người sơ tán hết Sân gác hành lang vắng ngắt Cầu thang bậc cửa trống không Đâu rồi những bước chân Tiếng reo cười lũ trẻ Như bầy chim sẻ Ầm ĩ khắp nhà Hay làm ồn luôn bị rầy la Trên ô cửa mắt nhìn lay láy Đêm ấy bom rơi chúng choàng thức dậy Đứa theo mẹ dắt em đứa ôm chặt tay bà Đứa ôm làn xách bọc chạy sau xe Lật đật vừa đi vừa gục đầu ngủ gật.Bây giờ các em đâu? Khu nhà đầy tiếng gió Hòn bi xanh đỏ Còn nằm lăn ở góc sân Nét phấn thơ ngây nguệch ngoạng khắp tường Vòng mặt trời, những con chim vỗ cánh… Ngoài kia tiếng gầm xe xích Tiếng còi báo động rền la Tôi như khu nhà Bỗng già nua hoang vắng Nhớ tiếng nói nhớ từng gương mặt Như mình có lỗi với bầy em Như tại ngày thường Mình hay đe hay mắng Chúng nó giận rủ nhau đi mất Bốn phía bây giờ tẻ lạnh Tưởng như trên mặt đất Bỗng không còn trẻ thơ Như thế giới này quá độc ác xấu xa Các em đã bỏ đi hết cảNỗi đau nhịp cầu gãy đổ Nỗi đau nhà tan gạch vỡ Nhưng da diết nhất nỗi buồn Mọi khu nhà đều vắng bặt trẻ con Chỉ còn người lớn tinh khôn Chỉ còn tiếng gầm tiếng nổMái nhà ta trẻ không dám ở Các em ơi, hãy tha thứ cho anh Những con quay những hòn bi bé nhỏ Hãy tha thứ, anh xin làm tất cả Để các em trở về Để cuộc sống như bức tường tin cậy chở che Các em vẽ những vòng tròn rực rỡ.1973 – 1974

Lại sắp hết năm rồi

Buổi sáng chúng ta gặp nhau Lá cuối mùa đông Như những bàn tay rụng xuống.Chúng ta bảo nhau tin chiến sự Những vùng đất thân yêu trong đạn dữ Hạm đội Mỹ đậu sát đất liền Những tên nghị viên đòi đổ bộ.Những đứa trẻ con vô tư Những đứa trẻ con mười bảy tuổi Hôm nay tòng quân.Lại sắp hết một năm Đất nước chưa xong giặc Bao nhiêu người chết Tiếng súng đóng đinh lên ngực cuộc đời Trên nền cũ tay ta phá nát Chưa xây xong được gì Những ước mơ tuổi mười tám của ta Tất cả còn đang dang dở Nụ cười trên môi thật khó Trồng cây lúa thật cay cực.Sắp hết năm đêm nằm thường muốn khóc. Người qua đường với ta như ruột thịt Chưa ai trọn một ngày vui.Buổi sáng chúng ta gặp nhau Bao nhiêu dự định phải làm Buổi sáng xua tan mộng đẹp của đêm Buổi sáng đuổi đi chỗ khuất của lòng.Năm mới sắp sang Hoa cải tươi vàng Độ này thức ăn rẻ hơn trước Mọi người nói thật hơn.Những mầm cây lớn âm thầm trong tối Sẽ làm cho mặt đất ngập màu xanh.Cần phải yêu thương hy vọng đấu tranh Để giải thích và đổi thay cuộc sống.(12-1970)

Mặt trời trong nước lạnh

Em về một ngày rồi lại ra đi Những hông hoa tím của mùa hè Đã nở đầy trên phố Cánh hoa nhòe trong mưa tơi tả Như những gương mặt ngày xưa không còn ai nhớ nữaĐêm chiến tranh Thành phố không đèn Má em tựa vào tay anh gầy guộc Tóc em trắng trong cơn mơ thảng thốt Chúng mình chẳng nhận ra nhau Đứng giữa hai ta là những người đã chết Bóng họ che đen sì cả mặt Những vết thương rách nát Những nụ cười từ lâu đã tắt Như tuổi trẻ sớm tàn trong cay cực của taÍch gì đâu hoa tím của ngày xưa Cầu đã sụp con tàu không chạy nữa Anh ra ga chẳng biết đón ai Người ta ngủ dưới những manh vải nhựa Người ta bán những bát mì đã vữa Những miếng da bò luộc chín Những nỗi buồn không quần áo chở che Mưa rơi vào cốc bia Chẳng có chút mặt trời nào trong nước lạnh Những hầm hố cứ kéo dài vô tận Những chiếc xe tăng đi qua Những khẩu súng đi qua Những người lính đi qua Chẳng có gì cùng ta ở lại Thôi đừng nói khổ đau và sợ hãi Hãy vuốt nước mưa trên mặt chảy dài Cô bé ngày xưa ơi Bia lỡ rót thôi phải đành uống cạn Đừng nghĩ tóc mình đã vài sợi bạc Đừng run rầy như đang cơn sốt rét Ngồi xuống đây em Những khổ đau dằng dặc Những tai ương đang diễn ra khủng khiếp Có chút gì nghĩa lý hay không?Tiếng em trong không át được tiếng bom gầm Tình yêu ta như tấm vé cũ rồi Không thể vào rạp hát Chúng ta đứng ở bên ngoài cửa sắt Tấm áp phích đỏ xanh lòe loẹt Dưới mưa rơi ta đợi quá lâu rồi Có lẽ phải về thôi Ở trong đó ồn ào kèn trống Cái sân khấu mênh mông của vở tuồng chém giết Những hiệp sĩ những anh hề la hét chạy nhao nhaoCó ai nghe lời nói thật của ta đâu Đêm tối quá không tìm nhau được nữa Anh bỗng vặn ngón tay mình đau nhói Không chịu được cái bầu trời ướt sũng nước mưa Cái mặt đất lầy nhầy bùn sốt rét Muốn kêu lên mà không sao kêu lên được Những chiếc xe tăng đi qua Những khẩu súng đi qua Những người lính đi qua Chẳng có chút mặt trời nào trong nước lạnhHà Nội, 6/1972

Móng tay trên đá

Bộ lạc ấy bây giờ tàn lụi cả Lạnh chân đồi những mộ đã hoang sơ Con quạ xám và hàm răng ngựa Cắn vầng trăng thèm hát đêm đêmNgười đàn bà trong thành phố không tên Tay lực lưỡng một ái tình hung tợn Những con tàu không lái buồm chí hướng Những cụ già như bao tải tả tơi Lính viễn chinh và trẻ con lai Các cô gái như mèo cười rú Ông luật sư ăn mày cửa chợ Phật Thích ca đẩy xe bán cá Cãi nhau với bác hàng thùng Người tù binh đầu gối đóng đinh Thân đẫm máu trong chuồng cọp tối Chàng Kim Trọng cúng Sở Khanh gian dối Tòng ngũ trong trung đoàn Ó đen Lính hai phe mặt đối mặt gườm gườm Mệt nhọc đứng giữa chói chang đất nắng Vị tộc trưởng kêu to: ngừng bắn Hãy chuyển sang trận đánh hoà bình Quân lính buông súng rút dao găm Giết nhau trong im lặngĐất lạnh lẽo sưng vù như mặt chết Thân nát bươm sau tra tấn cực hình Bàn tay một người điên bí mật Viết đêm đêm lên cửa nhà tôi: “A lông! hãy đi đi!” Tôi vội bước Ngực nhói đau tim đập thình thình Miên man qua gầy đói những nhà tranh Em bé gái đeo vòng hoa trắng toát Ai cười sau cửa kính ngân nga Vai nâu trần lấp loáng Vòi phun nước sáng bừng trong nắng Trời như tấm chăn tôi đắp cùng em Chiếc rễ cây bé nhỏ ướt đầm Tôi thức suốt trong nỗi buồn của đất Tôi nguyên chất tôi đi tìm đôi cánh Để cuối cùng gặp được biển khơi Mặn xé lòng là muối biển đấy thôi Lên ghềnh đá chênh vênh tôi viết Những dòng chữ không sóng nào xoá được Những dòng chữ như móng tay day dứt Trên vỏ dưa xanh thắm của mùa hè Cho kẻ không nhà mái lá chở che Cho ngưng lại nhịp đồng hồ quên lãng Sợi giây mỏng nối liền ta với bạn Và ban mai trong mắt những con gà.17-4-1973

Một bài thơ

Hy vọng như dúm thuốc lá ướt còn sót dưới đáy túi anh hơ trong lòng tay Em về nhà, ngày mưa xám đặt lên bàn chiếc bánh mì lạnh khô bánh độ này khó mua lửa tí tách trên bếp đèn dầu hỏa khói xanh bay ngoằn ngoèo – Chúng ta đã có nhau Chúng ta sẽ bắt đầu tất cảTại sao em lại yêu anh Gã con trai viển vông và thất bại người ta bảo: có lẽ hắn cũng có chút tài mà lầm lẫn mà buồn mà trơ trọithật ra chẳng nên đặt quá nhiều câu hỏi chúng ta đang sống trong tổ quốc của mình mọi người đều anh dũng đều thông minh mọi ý định đều có ghi trong sách nếu bữa cơm hôm nay còn cực đã sẵn cho anh ngôi nhà đẹp ngày maichúng ta những kẻ thiển cận và yếu đuối không biết chờ đến ngày mai chúng ta muốn hôm nay ngay ở nơi này cuộc đời chân thực đáng lẽ không nên nói hết những ý nghĩ của mình nhưng lẽ nào yêu em lại là điều giấu giếmBạn bè cũ dần dà xa vắng những bài thơ mình viết biết cho mình chỉ còn lại riêng em dịu dàng và quả quyết những tảng đá trong đêm xanh biếc trời cao rộng trên mái nhà bụi xám nay ta nhìn bằng đôi mắt của ta đi bên nhau chẳng ngại đường xa ít ra, đó cũng là điều anh tin tưởng trong khi cuộc đời khắc nghiệt cho ta uống toàn một thứ nước suông trong khi anh chẳng phải thánh thần có thể khổ suốt đời mà vẫn chưa tới đích có thể rồi em sẽ mệt có thể em sẽ chán ở bên nhau mà sẽ lại xa xôiDẫu vậy sớm nay bên cửa sổ em cười nói chuyện những ngày mai sẽ tới cái bếp nhỏ rung rinh ngọn khói anh tặng em thay áo cưới một bài thơ2/1974

Mùa xoài chín

Một vườn xoài rung rinh lá sáng Một vườn xoài chạy dài thăm thẳm Một vườn xoài rợp mát tuổi thơ ngây Một vườn xoài xanh biếc dưới mây bay Bên đầm nước mênh mông, hoa lục bình nở tím Gió xa lạ từ biển nồng thổi đến Một vườn xoài xao động suốt đêm mưa.Một vườn xoài lặng lẽ nắng trưa Con chim núi bay về ngơ ngẩn Nhựa xoài dính cánh ve nhấp nhánh Con châu chấu xanh gầy, con cà cộ mình hoa Những cành cao vươn giữa bao la Mùa xoài chín, trĩu chịt chùm quả ngọt Gió đung đưa những trái thon vàng rực Như muôn ngàn lục lạc của trời cao.Áo em đen, mùa xoài chín ngọt ngào Vai em mắt em lẫn vào mắt lá Xoài rực rỡ trên bàn tay bé nhỏ Nhớ hàm răng cắn trái xoài vàng Môi mát thơm vị ngọt đến bàng hoàng Em chẳng nói, nhưng lòng tôi nhớ mãi.Tôi đã tới những khu rừng xa ngái Dốc lớn đèo cao, nước nguồn măng núi Đường quân đi trùng điệp tháng năm dài Nhớ quê hương thao thức một vườn xoài Trong hồn tôi, những trái vàng lấp lánh Đêm võng bạt nhìn trời cao thẳm Mảnh trăng vàng như một trái xoài thơm.Một vườn xoài trơ trụi dưới na-pan Chim xé giọng những mùa hè không quả Lá khô cháy mịt mù gió lửa Đập ào ào lên đá nhọn lòng tôi Một vườn xoài sau rào kẽm vành đai Cành giận dữ đâm lên trời nhọn hoắt Tôi chẳng có thời giờ cho nước mắt Viên đạn nằm trong súng đợi bay lên.Bạn cùng làng mỗi đứa mỗi phương Kẻ lính nguỵ, người thành quân giải phóng Em xa cách trong cắt chia, lửa đạn Hai mươi năm, người cũ khác xưa không.Ta trở về, biển rộng chói chang Ta trở về ngày giải phóng quê hương Lạ lùng sao, lại đúng mùa xoài chín Cành đau cháy ngỡ không sống được.Đã nở xoè lá mới non tươi Trái ửng vàng ẩn hiện sau cây Em rám nắng, dịu dàng, mảnh dẻ Màu áo khác, đôi mắt nhìn vẫn thế Em khóc oà, nước mắt của niềm vui.Bao tháng năm sống chết giữ đất này Em vẫn đợi vẫn chờ, em vẫn nhớ Phá rào gai, xóm làng về đoàn tụ Ta đi giữa tiếng cười và những trái xoài thơm.Ta trở về gốc rễ của yêu thương Như trái xoài biến chát chua thành ngọt Sau căm giận, cắt chia, sau lửa đạn Những vườn cây còn lại với con người Những trái vàng hy vọng thắm trên tay Cả đất nước mênh mông mùa quả chín Một vườn xoài lung linh nắng sớm Một vườn xoài biếc dưới mây bay…

Những bạn khuân vác

Năm tôi mười bảy tuổi Mẹ bảo tôi: Mày lớn rồi phải tự sống đi thôi Nhà nghèo đông em mẹ không nuôi hết đượcTôi đi nhờ tàu thuỷ từ Hòn Gai Ra Hải Phòng tìm việcTừ giã cây dâu da đầu dốc Con đường trải đá răm Những quyển sách tôi cất dưới ngăn bàn Có giấc mộng về cánh buồm đỏ thắm Từ giã những cô bạn học Lưu luyến nhiều nhưng cũng chóng quên nhauHải Phòng đón tôi bằng sừng sững khói cao Tiếng búa tiếng choang tiếng goòng ken két Tiếng xô đá tiếng gò tôn tiếng bánh xe nghiến nát Than bay bụi bay nắng cuồng nhiệt khắp nơi Tất cả lấm đầu và nhễ nhại mồ hôi Tôi ghi tên vào một đội khuân vác Người đội trưởng lầm lì Đặt lên vai tôi bao hàng to nặng Tôi còng lưng thở rốc vác lên xe Người khác ném cho tôi điếu thuốc Không ai nói với tôi một lời Đêm ấy về ê ẩm hai vai Tôi nằm nhớ bóng dâu da tuổi nhỏĐội bốc vác bảy người Một anh Hoa kiều mặt rỗ Làm trên cảng từ đời ông đời cụ Một người Cát Bà mắt sếch da nâu Cha ngày xưa bị hải phỉ chặt đầu Một bác thuỷ thủ già râu bạc Từng lênh đênh An Giê, Băng Cốc Một anh thương binh phục viên Hay thầm thì kể chuyện Cùng trung đoàn Ký Con về Phát Diệm Cái năm nhà thờ giết cán bộ trôi sông… Có anh cày hoang bao đồng ruộng mênh mông Trốn nợ lưu lạc về đất cảng Có anh ngực trổ đầy rồng rắn Có anh mặt buồn mà hát rất hay Vai nổi u tay đầy vết sẹo chai Người không mẹ không cha người vợ con nheo nhóc Ai cũng tựa hòn núi cao im lặng Giấu trong lòng bao thác cuộn, suối trong Sắc nhọn, cộc cằn Bao la, nhỏ hẹp U tối mà sáng suốt Từng trải mà thơ ngây Những người bốc vác Mang trên vai cuộc đời Dây tôi cách nhìn cách nghĩ Trên cửa biển chói chang không chỗ nghỉ Kiện hàng to thôi đè gập hai vai Những bàn tay rộng lớn đỡ tay tôi Không vật nặng nào không nhắc nổi Không cơn bão nào làm sợ hãi Những vệt chai quả cảm cứ đầy thêm Tôi không nén nổi yêu thương Mỗi lần nhìn các bạn tôi nằm ngủ Nghe tiếng ngáy khàn, tiếng nói mê, nghe nhịp thở Tôi nôn nao muốn ôm lấy từng người… Những cuộc đời đáng hưởng mọi niềm vui Trước họ tôi không thể nào dối trá Vì họ tôi có thể làm tất cả Họ khổ đau nhiều, lòng tôi chẳng phút yênTháng lương đầu tiên Tôi mời mỗi người một vại bia sủi bọt Còn bao nhiêu mua sách Những quyển sách tuổi thơ yêu thích Tôi đọc cho đội bốc vác cùng nghe Có những điều ngày ấy say mê Nay trên cảng bỗng thành nhợt nhạt Cánh buồm đỏ không quyến lòng tôi được Nhưng nỗi khát khao cuồng dại còn nguyên Thành đám lửa loang dầu trong đêm Tiếng hú cửa sông tiếng cây buồm kéo mạnh Tiếng mưa gõ tường nhà tiếng còi vang lảnh Muôn hồi chuông nghiêng ngả chào nhau “Tay chúng ta sẽ kết một con tàu Cặp bến đẹp của những ngày vui sướng…”Các bạn tôi ngồi lặng lắng nghe Những khuôn mặt lầm lì Bỗng nhoè nước mắt Bãi sú rì rào Môi tôi run lên cổ tôi nghẹn nấc Như sắp nghĩ ra một bài hát khác Thật và đẹp hơn mọi điều trong sách Về những con tàu và các bạn của tôi.(2-1971)

Những điều sỉ nhục và căm giận

những điều sỉ nhục và căm giận một dân tộc đã sinh ra Trần Ích Tắc Lê Chiêu Thống Hoàng Cao Khải Nguyễn Văn Thiệu…những điều sỉ nhục và căm giận một đất nước luôn có kẻ dẫn đường cho người ngoài kéo đến xâm lăng cho những cuộc chiến tranh đẩy con em ra trậnnhững điều sỉ nhục và căm giận một xứ sở nhà tù lớn hơn trường học một dân tộc có nhiều gái điếm nhất thế giới có những cái đinh để đóng vào ngón tay có những người Việt Nam biết mổ bụng ăn gan người Việtmột đất nước đến bây giờ vẫn đói không có nhà để ở không đủ áo để mặc ốm không có thuốc vẫn còn những người run rẩy xin ănnỗi sỉ nhục buốt lòng khi thấy mẹ ta bảy mươi tuổi lưng còng phải làm việc mệt nhoài dưới nắng khi thấy lũ em ngày càng hư hỏng khi người mình yêu nói vào mặt mình những lời ti tiện khi bao điều tưởng thiêng liêng trong sạch bỗng trở nên ngu xuẩn đê hènkhinh mọi người và tự khinh mình như chính tay ta đã gây ra mọi việc và tất cả không cách nào cứu vãnnỗi sỉ nhục ngập tràn trái đất khi lẽ phải luôn thuộc về kẻ mạnh những nền văn minh chạy theo dục vọng những guồng máy xấu xa chà đạp con ngườiđi suốt một ngày giữa rác rưởi và chết chóc luôn thấy bị ném bùn lên mặt nói làm sao được nữa những lời yêunghĩ về cha, con sẽ chẳng tự hào nỗi tủi nhục làm cha nghẹn thở nỗi tức giận làm mặt cha méo mó trong hận thù không thể có niềm vui nhưng không thể sống yên, không thể được nữa rồi nỗi tủi nhục đen sì mỗi cành cây nỗi tủi nhục của đứa trẻ chạy trốn nỗi tục nhục trên mỗi bậc thang lười biếng trong cốc nước đưa lên môi lạnh ngắt trên mỗi dòng tin mỗi ống quần là phẳng mỗi chiếc hôn ướt át thì thầm mỗi nấm mồ bị vùi dập lãng quên trên bàn tay đưa ra trên mỗi bức tường nỗi tủi nhục tội lỗi nỗi tủi nhục kinh hoàng trên vệt máu bầm đen trên nụ cười thoả mãncha chẳng có gì để lại cho con ngoài một cửa sổ trống trơn ngoài một tấm lòng tủi nhục và căm giận ngoài kỷ niệm về những năm tàn khốc cho một ngày con được sống thương yêu

Những vườn dâu đánh mất

(Viết hộ một ông chú họ)Con đường em đi Xuống tàu ra biển trắng Mười tám năm không về Quán Nải ngày mưa Mái chiều khói ướt Cô bé bán hàng xưa Đã con bồng con dắt Lá vườn dâu xanh ngắt Lao xao gọi bóng người.Bãi sú cát sa bồi Phải sóng này đã vỗ Đưa Huyền Trân bé nhỏ Theo thuyền về xứ Chiêm?Đất chia cắt ngàn năm Nên lòng người rách xé Anh về bờ sông Nhuệ Đi qua cầu Tế Tiêu Sao lòng cứ thương yêu Khi khắp trời oán giận Em có nhớ không em Những vườn dâu đã mất? Hàm răng xưa cắn chặt Bây giờ cười với ai?Đời loạn lắm đổi thay Trách nhau làm chi nữa Người cùng em thành đôi Bạn quen hay khách lạ Em ở phía bên kia Giữa ta là đạn lửa Dẫu chồng em là kẻ Gieo bom xuống đất này Anh cũng chẳng gọi em Là quân thù cho được.Tơ bền may áo đẹp Mẹ vẫn giữ chờ em Bờ đê vẫn dành em Cỏ bông và cỏ mượt Lòng ta nào cách biệt Sao đất trời phân chia?Bao giờ em về Phù Lưu hoa gạo thắm Nong tằm đã mất Sẽ bàng hoàng lá tươi Trên mọi điều thù hận Những vườn dâu còn lại với con người.

Nói với mình và các bạn

1 Chúng ta tụm năm tụm ba Họp hành, giễu nhau, uống trà, đọc thơ, đi thực tế Ta viết những suy tư ngây ngô vờ là trí tuệ Những câu nhạt phèo chiếu lệ Những lời nhàm tai ai cũng quen rồi Mọi người quanh ta mang nỗi khổ oằn vai Ngược đất nước tai ương xé rách Ta viết mãi những điều vô ích Vô duyên sao ta cứ nhoẻn miệng cười Như phường bát âm thánh thót Mong cuộc đời xuôi tai.Tôi không muốn viết những lời như thế Tôi không thể viết những lời như thế Chẳng muốn ai vui lòng khi đọc thơ tôi Tôi viết những bài thơ chống lại chính tôi Chống lại bóng đen trì trệ của đời Chống lại những bài thơ tôi đã viết cùng những ai ưa thích nó Làm sao đọc thơ tôi anh giận dữ băn khoăn xấu hổ Cãi lại tôi hay ghét tôi đi nữa Nhưng anh thôi hờ hững sống bình yên Tôi xé đi vòng hoa giấy bức màn sương Những niềm vui dại khờ những nỗi buồn yếu đuối Cuộc sống còn dở dang Cần đóng góp không cần ngồi ca ngợi.2 Thơ không phải là chứng minh Không phải hào quang phản chiếu của tấm gương Thơ là bó đuốc đốt thiêu là bàn tay thắp lửa Thơ sinh sự với cuộc đời không cho ai dừng bước cả Càng thương yêu càng không vừa ý với mọi điều Đã qua cái thời nhà thơ nhìn đời bằng con mắt trong veo Con mắt xanh non ngỡ ngàng như mắt trẻ Hát cái lá mùa xuân ca lời chim son sẻ Thơ tươi mát cuộc đời và an ủi lòng ta Nhưng đến nay tất cả đã vỡ ra Giữa tàn bạo hư vô giữa đấu tranh khốc liệt Thơ phải dạy ta nhìn bằng con mắt thật Đập vào ngực ta không cho ta cúi mặt Không cho ta lảng tránh Đập cửa mọi nhà Đứng ở mọi ngã ba Không hát ta say mà lay ta thức Dù ngày mai đời có trăm lần đẹp Thơ vẫn gọi mọi người vươn đến tương lai.3 Ta đã làm gì? như lũ viết thuê Chạy theo những biển hàng ngắn ngủi Những khuôn phép những trang in những hư danh một buổi Ta nịnh người để người lại khinh ta Sớm già cỗi, cố quên đi phẩm cách Muốn yên thân ta trở thành hèn nhát Nhân dân có cần thơ của ta đâu ? Các bạn tôi hiền lành trong sạch Là bạn nhau thôi chắc là bạn tốt Nhưng bạn ơi ta là những nhà thơ Lòng tốt ở đây chẳng đáng một xu Càng có tài lộc lọc lừa càng nặng Để yên ổn lương tâm ta tìm đến nhau thở than bực dọc Rồi lại về cần cù ngồi viết nhảm Ta an ủi mình đang thời buổi khó khăn Nhưng nào có thời buổi nào không khó Và nếu dễ, cần gì thơ ta nữa ? Nhân dân quá hiền, nhân dân chưa xé bỏ Những ngọt ngào hoa cỏ của ta Những nụ cười ngộ nghĩnh của ta Những trầm tư về thế kỷ của ta Lắm kiểu nói mà giống nhau đến thế Nịnh đời dễ, chửi đời cũng dễ Chỉ dựng xây đời là khó khăn thôi.Đừng hiểu sai lòng tôi Làm việc cô đơn thật là quá sức Sau những lúc bông phèn bên các bạn Tôi càng thêm buồn chán đến rùng mình Đã quá nhiều người làm tôi thất vọng Tôi chỉ còn các bạn nữa thôi. Hạnh phúc của tôi là được các bạn mến yêu Là được mến yêu và tin các bạn Thế hệ mình cần những người dũng cảm Dũng cảm yêu thương dũng cảm căm thù Ta đã hẹn cũng nhau đi tới đích Nay rất buồn nếu phải chia xa.Nước lũ qua sẽ còn lại phù xa Những tình yêu những ước vọng thiết tha Dẫu bay đi không một lời đáp lại Dẫu trơ trọi trong lạnh lùng bóng tối Dẫu đường dài xa ngái Đừng phút nào mệt mỏi, thơ ta ơi.1970

Thư viết cho Quỳnh trên máy bay

Có phải vì mười lăm năm yêu anh Trái tim em đã mệt? Cô gái bướng bỉnh Cô gái hay cười ngày xưa Mẹ của các con anh Một tháng nay nằm viện.Chiếc giường trắng, vách tường cũng trắng Một mình em với giấc ngủ chập chờn Thương trái tim nhiều vất vả lo buồn Trái tim lỡ yêu người trai phiêu bạt Luôn mắc nợ những chuyến đi, những giấc mơ điên rồ, những ngọn lửa không có thật Vẫn là gã trai nông nổi của em Người chồng đoảng của em 15 mùa hè chói lọi, 15 mùa đông dàiNgười yêu ơi Có nhịp tim nào buồn khổ vì anh? Thôi đừng buồn nữa, đừng lo phiền Rồi em sẽ khoẻ lên Em phải khoẻ lên Bởi ta còn rất nhiều dặm đường phải đi Nhiều việc phải làm nhiều biển xa phải tới Mùa hè náo động dưới kia Tiếng ve trong vườn nắng Và sau đê sông Hồng nước lớn Đỏ phập phồng như một trái tim đau Từ nơi xa anh vội về với em Chiếc máy bay bay dọc sông Hồng Hà Nội sau những đám mây Anh dõi tìm: đâu, giữa chấm xanh nào Có căn phòng bệnh viện nơi em ở?Trái tim anh trong ngực em rồi đó Hãy giữ gìn cho anh Đêm hãy mơ những giấc mơ lành Ngày yên tĩnh như anh luôn ở cạnh Ta chỉ mới bắt đầu những ngày đẹp nhất Vở kịch lớn, bài thơ hay nhất Dành cho em, chưa kịp viết tặng em Tấm màn nhung đỏ thắm Mới bắt đầu kéo lên Những ngọn nến lung linh quanh giá nhạc Bao nỗi khổ niềm yêu thành tiếng hát Trái tim hãy vì anh mà khoẻ mạnh Trái tim của mùa hè, tổ ấm chở che anh…7-5-1988Đây là bài thơ cuối cùng của Lưu Quang Vũ.

Viết cho một câu chuyện cũ

Những bức tường đã chắn giữa đôi ta Em thân yêu, ngày xuân buồn bã ấy Anh âm thầm ra đi.Chúng mình đã chờ nhau, đã yêu nhau biết mấy Bao sớm mưa bay bao chiều nắng dậy Nhưng bức tường đã chắn giữa đôi taBức tường đầy trong cuộc sống xót xa Đã phủ kín bóng đen lên mặt đất Ta chẳng giữ khi hoàng hôn nắng tắt Giữa đời anh và gương mặt của em Một bức tường xa lạ đã dâng lênMột bức tường tăm tối nhọc nhằn Đâm tua tủa bao mảnh chai ti tiện Một bức tường trong suốt Ta nhìn nhau mà chẳng nói được gì Một bức tường ở ngay giữa mắt em Ở trên tay em, ở trên vầng trán Cùng bức tường của bao kẻ khác Anh cũng mang bức tường xám hồ nghiTrong buổi chiều tuyệt vọng ra đi Sẽ ra sao? Không cách nào cứu vãn Cố quên lãng, nhưng trời ơi, anh biết Có em đang đứng khóc ở đầu kia Có mối tình sau bức tường che Anh đã gửi bao niềm mong ước đẹp Anh làm sao anh làm sao sống được Thời gian qua, nỗi nhớ xé lòng thêm Nhưng giữa anh và gương mặt của em Đã sừng sững một bức tường ngăn cách.1971
Trên đây là trọn bộ hai tập thơ Di cảo 2008 và tập thơ Gửi tới các anh (1998) của nhà thơ Lưu Quang Vũ. Nếu bạn yêu thích phong cách thơ Quang Vũ, hãy để lại đôi điều chia sẻ khi cảm nhận thơ ông nhé.>>> Xem tiếp:
Bài Nhiều Lượt Xem  Soạn bài: Các thành phần biệt lập (tiếp theo) Trong sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 9