Thu
Mưa bay trắng lá rau tần Thuyền ai bốc khói xa dần bến mưa… Có người về khép song thưa Để rêu ngõ trúc tương tư lá vàng
Mưa đêm lều vó
Mưa lũa ao bèo mưa trắng đêm Cây bờ ngơ ngác nước đang lên Lều tôi kiến đã dời lên mái Bà lão chài lo chửa có thuyền. Vó nghèo được nước đã lê thê Đàn cá giang hồ nhảy nhót đi Cả cụm bèo xanh nằm cạn mãi Cũng như cất cánh gọi không về. Tôi ở lều gianh Cống Trắng này Chạnh lòng cá nhảy với chim bay Đêm sầu kẽo kẹt ngư bà thức Giăng phải hồn tôi một lưới đầy.
Uống rượu
Cụ hâm rượu nữa đi thôi Be này chừng sắp cạn rồi còn đâu Rồi lên ta uống với nhau Rót đau lòng ấy vào đau lòng này. Tôi say? Thưa trẻ chưa đầy Cái đau nhân thế thì say nỗi gì Đường xa ư cụ? Quản chi Đi gần hạnh phúc là đi xa đường. Tôi là nắng – Cụ là sương Tôi bừng dậy sớm, cụ nương bóng chiều Gió mưa tóc cụ đã nhiều Lòng còn gánh nặng bao nhiêu khối tình. Huống tôi mái tóc đang xanh Vâng, tôi trăm thác ngàn ghềnh còn đi Với đời một thoáng say mê Còn hơn đi chán về chê suông đời. Rót đi, rót rót đi thôi! Rót cho tôi cả mấy mươi tuổi đầu Nguồn đau cứ rót cho nhau Lời say sưa mới là câu chân tình.
Tha hương
Lên đường từ buổi chân làm ngựa Đời rũ bình yên gửi thất thường Sớm đón nước sông chiều gạo chợ Giãi lòng cho bụi gột mùi hương. Từng những mưa đời váng vất đêm Sầu lên le lói nhánh hoa đèn Thân như sông nhỏ vào khơi rộng Dâng hết tình theo bao sóng lên. Hẹn mộng xanh ngời mái tóc xanh Cười theo chim há mỏ trên cành Chiều nay lòng chợt nhìn sum họp Chạnh thấy mênh mang vẫn một mình. Kinh thành ríu rít nở nghìn xuân Nghìn cánh song dâng mộng đỏ dần Trong bụi nghìn màu theo gió loạn Chân mình vẫn lạc dấu nghìn chân. Đứng lặng trông vời xứ nhớ thương Nghe mây vò võ rỏ thành sương Chao ôi! Hồn nặng sầu trong xác Sầu đổ cô đơn bóng xuống đường. Ôi xót nhạn gầy phong cánh song Đòi phen giông bão rách tơ lòng Có còn nhớ chủ trông lều cũ Hay gió đầy ra mấy nẻo sông. Ôi xót chim già náu mái tre Suốt giời đông ấp lạnh mong hè Với dăm xóm kiến nương khe cửa Mấy độ mưa rào có đuổi đi! Giờ nhớ rưng rưng thấm xuống lòng Lệ người đầu bạc lúc sầu đông Đêm nay thao thức ngoài thiên hạ Nào biết cùng ai lắng giọt đồng.
Lưu biệt
thôi thế anh về yên xóm cỏ xứ nghèo đã cỗi gốc yêu thương nhớ nhau vẩy bút làm mưa gió cho đống xương đời được nở hương thôi thế anh về yên xóm cỏ ngoài kia thiên hạ bụi đang lên xá gì khi thép còn hơi lửa còn cần nước mắt để tôi thêm thôi thế anh về yên xóm cỏ có buồn khêu lại ngọn tàn đăng chứ tôi bệnh trẻ không than thở với chiếc đầu lâu chẳng nói năng thôi thế anh về – tôi đi đây cây nào có gió không thèm lay chim nào có cánh không thèm bay lòng nào có máu không thèm say tôi đi thực đấy! dù gian khổ đời có như người lính bị thương một tối rùng mình lau máu ró cũng không khép mắt đóng sa trường tôi đi đã biết lúc quay về bóng dáng tôi xưa sẽ nặng nề bên mẹ già tôi lau mắt lệ thương tôi vạt áo đụp còn che thôi đợi mùa nao trái chín lành tóc này về rúc với râu anh bấy giờ hắt toẹt ba chung rượu cười để tâm tình thuở tóc xanh
Thưa bà
(Gửi một bà yêu thơ) Hay gì bà hỏi tên tôi Khóc thì hờn dỗi mà cười vô duyên Vì đời oan trái muốn điên Giữa ngày loạn ngỡ giữa đêm thanh bình Tim tôi chiếc lá dâu xanh Tằm đời ăn rỗi trơ cành còn chi! Tôi từ khi chửa biết gì Con đi lưu lạc mẹ đi lấy chồng Thuyền hồn chở một khoang không Bao lâu giạt sóng trên dòng cô đơn Kinh thành mây đỏ như son Cái lồng eo hẹp giam con chim trời. Tôi là… là chỉ thế thôi Thưa bà, đấy có phải người bà mơ?
Đôi mùa
Gió ngớt khua lau dưới gậm cầu Đường về xóm lạnh bước thôi mau Ngõ hoang đã nở dăm màu bướm Là lúc đôi mùa đưa tiễn nhau Ấy lúc hồn hoa trở gót về Thả đàn chim mộng xuống đêm khuya Tôi nghe xa lắm làn mây trắng Rồi bỗng kinh thành lững thững đi.
Đời một nhà văn
Đâu đó lâu đài bỏ nhện giăng Mà đây phòng xép hẹp như săng Giường ken chiếu nối xoay ngang dọc Xương gối vào xương chẳng đủ nằm Cửa nhỏ trông giời với chấn song Một khuông chật chội mấy phương lòng Tường vôi gạch lở loang màu máu Nung nấu thêm sầu mộng núi sông Đã có lần khói bếp không lên Vợ ngược con xuôi túi hết tiền Chồng gục cả lòng trên giấy mực Đen ngòm mặt đất tối như đêm Trang lại trang máu lẫn mồ hôi Từng dòng tay bút đã buông xuôi Giữa khi ông chủ buôn văn ấy Tiệc rượu lầu cao ngả ngốn cười!
Hết cố nhân
Lên thang nghe gió nhủ mưa thầm Gác trọ không đèn hết cố nhân! Ta trở về đây không gối chăn Một mình ly rượu… rét căm căm Không là lính thú sầu biên ải Cũng thấy lòng chia dưới cát lầm! Nhớ lại mùa mưa những thuở nào Rượu rồi nâng cổ áo lên cao Dăm ba mồi thuốc đi chung bóng Lòng chép cho lòng bao chiêm bao! Gối mãi đêm dài lên bút giấy Dong đèn cho cạn giọt trầm tư Đời như quán vắng khi tàn khách Đâu những cồn mây rối tóc bù. Nào biết mộng người đi những đâu Chả buồn qua lại cánh song nhau! Một hai ba bốn ngày nay nữa Cây cỏ lòng hoang đến bạc đầu Tro bụi giờ trơ lại chiếu hồng Nhà như cổ mộ mặc thây lòng Gia đình đắp đổi tình thiên hạ Cho hết không còn nước mắt trong! Lên thang nghe gió nhủ mưa thầm Gác trọ không đèn, hết cố nhân! Nhấc chén nghĩ khinh người Chiến Quốc Phù hoa thường đổi mất tri âm!
Mười năm
Biết nhau từ thuở dại khờ Giờ đây cát bụi đã mờ mắt trong Nhánh hồng em chiết bên song Đã mười xuân rụng mười bông hoa cười Con chim bạc má già rồi Mỏ vàng đã nhặt hết lời thơ xanh Còn gì nữa ở lều tranh Ở lòng em, ở lòng anh còn gì? Tương phùng là để biệt ly Biệt ly là một lòng đi qua lòng Giờ thuyền em đã sang sông Anh nhìn khói sóng ngỡ trông mây đèo Mười năm mới hiểu tình yêu Một nguồn hương nhẹ mấy chiều gió đưa?
Lòng chiến sĩ
(Kính dâng Phạm Ngũ Lão) Bao lâu xông xáo rừng binh lửa Vó ngựa đêm nay cuốn bụi về Trong gió thanh bình lừng điệu nhạc Rung lòng chiến sĩ động hồn quê Thuở ấy ra quân lớp lớp dài Mẹ già phẩy áo hẹn tương lai Lòng con nắng giục mầm hoa nở Gió bốn phương lùa lộng chí trai. Đốc gươm cương ngựa gọn trong tay Từ đấy đưa giông bão tháng ngày Từ đấy căm hờn say mắt tía Khoa đao máu giặc đỏ râu mày Nhưng khi đền đáp cõi lòng son Đáp nước non thì một nước non Lóng ngóng tay già đan giỏ ấy Lòng già líu ríu mãi tình con Bữa chẳng no lòng giấc chẳng yên Một mình lẫm cẫm ngó trong đêm Đêm nào, đêm nảo, đêm nao nữa Bóng mặt trời đâu chẳng thấy lên Để đến đêm qua trời nổi gió Lá vàng khôn níu lấy cành xanh Người đàn bà ấy trong mong nhớ Bước vội qua đời một bước nhanh Mặt trận đêm nay mừng đắc thắng Rượu nồng sôi máu đỏ, ô hay Men buồn nhẹ bốc trong lòng vắng Thoáng bóng ai trong cốc rượu đầy Trong trướng bâng khuâng cũng có lần Thở dài bên giấc ngủ ba quân Binh thư ngừng giở, bào quên cởi Đèn nhớ thương ai bấc lụi dần Đâu đây cây cỏ chuyện xôn xao Chim rúc ru con tận xóm nào Xao xuyến cả trong lòng chiến mã Đuôi mừng phủi sạch bụi binh đao. Buồn bực nâng râu đứng ngóng trời Ngây nhìn thoi thóp vệt sao rơi Chạnh lòng chiến sĩ vùng lên ngựa Trong gió rên dài “hỡi mẹ ơi!” Áo bào quạt ngựa bay phân phất Lối cũ băng qua dạt lúa đồng Má ướt sương đầm hay nước mắt Mà lòng sao cuộn tựa dòng sông. Kìa bóng cau già đứng xác xơ Ở đây dấu vết thuở ngày xưa Nằm ôm gốc gạo lều nghiêng mái Cánh liếp che sương lúc đợi chờ Lòng sầu tráng sĩ rối như mây Vội vội gò cương đổ bóng gầy Vội vội xô phên kêu vội vội Mẹ ơi! Con đã trở về đây! Nhưng lời kêu gọi để ai nghe Mây xế trời chênh gió nặng nề Trăng lạnh dòm song màn rủ lạnh Lều hoang thôi chẳng đáp ai về. Bà mẹ già kia cũng thế thôi Lời mong nhớ lắm đã câm lời Lòng mong nhớ lắm tơ lòng đứt Mắt loá chờ con khép chặt rồi Này khôi, này giáp, này đao mã Này hốt, đai, hia, mảnh ấn hầu Tất cả mẹ ơi! Đây tất cả Làm sao đổi được tấm tình sâu Làm sao đổi được một lần thôi Manh áo ngàn xưa ủ ấp hơi Khi uống say trong bầu vú mẹ Cả nguồn sống ấy mẹ hiền ơi! Chao ôi binh lửa! Ôi binh lửa Đây một hồn thiêng chết nữa đây Chao ơi binh lửa! Ôi binh lửa Ai dẹp lòng ta trận giặc này!
Độc hành ca
Ớ kìa! Thiên hạ đang say Ớ nghìn tay nắm nghìn tay đang cười… Nhớ ngươi, nhạt thếch rượu đời Tay vo chỏm tóc, ta ngồi ta ca. Tình tang lỗi nhịp mình ta Thương về đầu bạc, xót ra má hồng Đèn chong, ai vợ không chồng Võng đưa ai mẹ bế bồng không con Nằm đây thép rỉ son mòn Cái đi mất mát, cái còn lần khân Cúi đầu bóng rét vương chân Ngẩng lên đã đụng trời xuân trên cành Không vui sâu cỏ không đành Mà cười nghe chửa ngọt lành trái mơ Đã toan ném bút, vùi thơ Thõng không tay áo sợ dơ dáng đời Trót thừa ừ ngược ừ xuôi Chút thân tâm sự ra người hát ngao Giao tình tợp chén chiêm bao Ngựa Hồ thôi gió bấc nào đạp chân Đây người áo đỏ tầm xuân Đấy đi tang trắng mấy lần trùng quan Không dưng rét cả dây đàn Này cung dâng áo ngự hàn là đây Đêm nay cùng đổ bụi giầy Miệng cười ha hả, thơ mày rượu tao Say đời nhắm lẫn chiêm bao Thơ ra miệng dại, sầu vào mắt điên Đầu bồng khí núi đang lên Sá gì bóng tối đắp trên thân còm Gặp thời xô xát nước non Ta trôi, ngươi chảy, lòng còn ngó theo Đưa nhau qua bữa cơm nghèo Đứa sầu gào rượu, đứa nheo mắt cười Vung tay như vạch ngang trời Bảo rằng đâu nữa cái thời ngất ngư Chén mồi dù hắt ưu tư Sao cho ráo được gió mưa lội lần cõi ngoài trăm họ muôn dân Sống trong rau cỏ vẫn thầm khóc than Sao ta lì mãi mật gan Đời ai mắt sáng hơn vàng mà mong Chẳng nghe đỏ khé sông Hồng Sóng ngàn xưa vẫn động lòng ngàn sau Chẳng nhìn bóng đá thâu thâu Non Lam như kẻ gục đầu còn thương Chẳng hoài thóc giống vất vương Giếng khô lấp mạch, cây vườn rụi hoa Trách nào trái rụng hương sa Cốt muôn trẻ đắp muôn già càng cao Mồ hôi làm suối chiêm bao Nguồn sinh vô lượng đổ vào vô biên Lũ mình rấp hận thành điên Cái câm thuở ấy cười lên thuở này Thế rồi thí bỏ rủi may Đứa giam cõi bụi, đứa đày rừng sâu Vai cày chẳng kẻo làm trâu Giong xe chẳng kẻo tóc râu làm bờm Nẻo về chật chội áo cơm Dặm di lại động từng cơn lá rừng Lòng ta không sóng không đừng Thơ vang lại vướng mấy tầng cửa quan Ngẩng thì núi quấn mây tang Kìa đông lửa cháy, kìa nam khói mù Tóc xanh như cỏ trên mồ Đời hoang chôn cả xuân thu một thời Nghêu ngao cho sập bóng ngày Khề khà cho ráo hận đầy từng hơi Chiều nay nhắc chén lên môi Không dưng tưởng nhấp máu người tanh tanh Khóc nhau, ném chén tan tành Nghe vang vỡ cái bất bình thành thơ… Cố nhân! ới hỡi người xưa Dọn đi tâm sự Ðẩy mưa về rừng!
Tương tư
phải đây mùa nhớ thương nhau chim ngoài ngọn gió hoa đầu cành mưa biết yêu thì khổ có thừa hình dung một thoáng tương tư chín chiều xa nhau gió ít lạnh nhiều lửa khuya tàn chậm mưa chiều đổ nhanh bóng đơn đi giữa kinh thành nhìn duyên thiên hạ nghe tình người ta đêm về hương ngát bên hoa tỉnh ra thì lại vẫn là chiêm bao
Tiễn biệt
Tiễn nhau chẳng tiễn dặm dài Một đuôi con mắt một trời núi sông Khép xong cánh gỗ là xong Mà chân người khuất lấp vòng còn đây Nẻo về như thể cánh tay Với theo hút hút bóng ngày ngả đêm Mây đưa gió đẩy lá thuyền Lòng đây lòng đấy có nguyên mối lòng? Đêm dài trở cánh tay không Hỏi chăn hỏi chiếu còn phong dáng người? Giận con sẻ rạch mái hồi Mộng chưa kịp chớp mách trời đã xanh.
Gửi người thêu thơ
phải người là xuân nữ thơ tôi làm hương đưa phải người là cô phụ thơ tôi làm trăng thu là ai? mà tâm sự gửi kim chỉ đường tơ là ai? mà tình tự với tình tôi trong thơ người dáng mây theo gió như bóng của hình ai tội tình hay duyên nợ chong đèn thêu thơ tôi mặt nhau chưa từng biết tiếng nhau chưa từng nghe tôi vừa đi người đến tôi về người vừa đi
Sầu chung
Tặng Quách Thị Hồ Tự cổ sầu chung kiếp xướng ca Mênh mang trời đất vẫn không nhà Người ơi! Mưa đấy hay xênh phách Tay yếu gieo lòng xuống chiếu hoa Đời bảo nơi đây cõi mộng hờ Lòng ai sa mạc chả mong mưa Canh tàn rũ áo còn lau mắt Bụi đã vương đầy nghĩa tóc tơ Thôi khóc chi ai sống đoạ đầy Tỳ bà tâm sự rót nhau say Thơ tôi gửi tặng người ngâm nhé Cho vút giọng sầu tan bóng mây.
Chiều loạn
Gửi Việt Châu Chiều loạn mây rồi, gió đã lên Một sông đôi bến dở con thuyền Ngọc chìm đáy nước, vàng trong cát Vào trúc thôi ngâm sách thánh hiền Lũ ta kẻ sĩ nằm trong đạo Nhân nghĩa kê đầu nghe nắng mưa Xót cội đời nghèo hương chẳng đậu Mỏi mòn chính khí lạc loài thơ Nghĩa lớn ai mua bán chợ chiều Dập vùi hoa lá biết bao nhiêu Hãy công chiến đề chung trang giấy Cất bút cho dòng chữ kiếm reo.
Những cánh thơ vàng
đời tôi – em hỏi làm chi? đời tôi là chuyến tàu đi không người sông tần bao ngả ngược xuôi đã vắng cái bến lại dài con sông tình tôi – em hỏi làm chi? tình muôn ngàn lối tôi đi một mình một mình dốc chén ly sinh men day dứt mãi, lòng mênh mông buồn duyên tôi – em hỏi làm chi mây bay trái hướng, gió đi sai chiều nước bèo nào được bao nhiêu tuy giàu gặp gỡ nhưng nghèo yêu thương lòng tôi – em hỏi làm chi? lòng rồ dại ấy còn gì nữa đâu! hình như nó chết từ lâu bởi thương, bởi nhớ, bởi sầu, bởi vui thơ tôi – em hỏi làm chi? một nguồn hương dại đi về ngẩn ngơ thơ người là trái chín vừa thơ tôi là trái không mùa không tên kìa em! – đừng hỏi nữa em chim lồng đã vụt, theo lên gió ngàn rung lòng: lá động chiều tan nhặt đi, em, “cánh thơ vàng” đang rơi!Trần Huyền Trân là một thi sĩ nổi tiếng. Những chùm thơ của ông đều mang những ý nghĩa sâu sắc. Cùng sự cống hiến không ngừng nghỉ mà Trần Huyền Trân được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007 khiến nhiều người phải trầm trồ ngưỡng mộ. Qua bài viết này hy vọng các bạn có thể hiểu thêm về phong cách sáng tác thơ của ông. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này của chúng tôi!