Nhà thơ tên thật là Nguyễn Đức Ngọc, ông là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền Văn học Việt Nam thời kì kháng chiến. Những tác phẩm thơ của nhà thơ Anh Ngọc trở thành lý tưởng sống cho tầng lớp tri thức, nông dân, thanh niên… lên đường ra trận.

Đôi nét về nhà thơ Anh Ngọc

Nhà thơ Anh Ngọc tên thật là Nguyễn Đức Ngọc sinh năm 1943 tại Nghệ An. Ông còn có bút danh khác là Ly Sơn. Ông thành hội viên của Hội nhà văn Việt Nam, ông sáng tác với nhiều thể loại văn thơ khác nhau như: thơ, dịch, truyện ký. Nghệ thuật thơ ca của nhà thơ Anh Ngọc vô cùng đồ sộ, Ông được giải nhì cuộc thi Báo Văn nghệ 1972-1973 trong đó có bài thơ “Cây xấu hổ” sáng tác năm 1972 tại mặt trận Quảng Trị.Lê Đức Ngọc sau khi tốt nghiệp khoa Ngữ văn Trường đại học Tổng hợp Hà Nội, ông giảng dạy trường Trung cấp và Đại học Thương nghiệp (1964-1972).Giai đoạn năm 1971-1973, ông là lính thông tin ở mặt trận Quảng Trị.Giai đoạn năm 1973-1979, ông làm phóng viên cho báo Quân đội nhân dân.Từ năm 1979, ông là biên tập viên, cán bộ sáng tác tạp chí Văn nghệ quân đội.

Tác phẩm tiêu biểu

Thơ:
  • Hương đất màu cờ
  • Ngàn dặm và một bước
  • Sông Mê Kông bốn mặt
  • Điệp khúc vô danh
  • Thơ tình rút từ nhật ký
  • Sông núi trên vai
  • Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi
Truyện ký:
  • Ba cuộc đời một trái bóng
Dịch:
  • Độc thoại của Marilyn Monroe (thơ Nga nhiều tác giả)
  • Những kẻ tủi nhục (Fedor Dostoievski)

Ánh mắt

Ánh sao trời muôn ngàn tia lấp lánh. Như muôn ngàn hoa trắng điểm trời cao. Nuôi ước mơ từ những thuở năm nào. Muốn bay bổng tới vì sao xa thẳm. Sao trời kia ôi muôn vàn đẹp lắm. Nhưng ngàn năm vẫn lơ lửng góc trời. Mặc không gian cho ngày tháng năm trôi. Sao không hiểu nỗi lòng em ngọt đắng. Sao không hiểu trái tim em khát vọng. Hiểu làm sao những thiên thể lạnh lùng. Chỉ có mắt anh – ôi ánh mắt sáng trong. Là có thể hiểu lòng em tất cả. Ánh mắt anh – ôi ánh sao rực rỡ. Sao tình yêu, sao lửa cháy lòng em.

Bên lở bên bồi

Làng ta ỏ về bên lởCon sóng ngầm gậm nát gốc đa Thuở nô lệ những kiếp người lỡ bước Xác trôi về bến nước quê taDân làng bảo cái bến này thiêng lắm Chuyến đò ngang qua đó cũng bồi hồi Con nước ròng suốt đêm dài trăn trở Thương dòng sông bên lở nhớ bên bồiẤy chỗ chị ngồi giặt áo cho em Câu xằm xoan lẫn mùi hương hoa lý Bóng da trùm bóng chị Bóng chị trùm lên tuổi thơEm lớn lên như một nỗi bất ngờ Dấu chân đọng giọt nắng hè bãi cát Mặt trời đậu trên lá buồm cánh quạt Con gió lành giờ đã sang sôngPhiên chợ rằm bến Lở người đông Tiếng ai gọi đò khuya sâu vời vợi Lửa vạn chài rung rinh mắt lưới Bóng bác chân sào chơi vơiSóng ru đò ơi con sóng đưa nôi Tự bên bồi dồi qua bên lở Lẫn trong đoàn người đi chợ Sáng nay em đã lên đườngChị đưa em đi trên đường quê hương Vẫn như xưa dắt em sang chợ huyện Đường qua chợ là đường ra tiền tuyến Cả con đò nồng cay vi trầu vôiEm đã sang đến bên bồi Mà bên lở chị vẫn còn đứng mãi Nghe náo nức con đò quay trở lại Muốn nói đôi câu với bác chân sào Lặng lẽ đôi bờ chong mắt tìm nhauNgười ra đi lội trong bùn sâu Chân em mang phù sa vào trận đánh Ôi những hạt phù sa lấp lánh Khi mỗi bận qua sông chiến sĩ quay đầu Vẫn thấy con đò chung thuỷ khuất sau đâu.
29-5-1969

Cho một người

Tiễn người ra cửa rồi Tôi quay vào lặng lẽ Chợt thấy mình cô đơn Giữa ngổn ngang bàn ghếKhi người không yêu ta Buồn đã đành một nhẽ Khi ta không yêu người Sao cũng buồn đến thếNhư đánh mất điều gì Lòng bâng khuâng khó tả Như thể mắc nợ ai Món nợ không thể trảCó lẽ ta thương người Giờ này đang lủi thủi Hay là ta thương ta Từng chịu nhiều hắt hủiNgỡ chẳng có gì đâu Mà sao thành rắc rối Tất cả chỉ một lời Nói hay là không nói?Bởi đơn giản thế thôi Biết làm sao cho được Khi người thì yêu tôi Còn tôi yêu người khác.

Chuyện nhỏ trong rừng

Anh chợt vung dao chém xuống Một thân cây nhỏ dịu hiền Đột ngột rơi đầy mặt đất Những chùm hoa nhỏ không tên. Con đường phải đi, phải đến Cột, xà, dây, sứ chờ anh Mặt đất chừng như chảy máu Bâng khuâng một phút không đành. Thế đó, làm sao khác được Những cánh rừng và chiến tranh Cho đến câu thơ anh viết Nhiều khi bằng máu của mình. Bông hoa nằm trên mặt đất Lặng im không nói một lời Mỗi bước dây lên phía trước Lát đầy những cánh hoa rơi

Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi

Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi Dưới con mèo trái tim tôi đang đập Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót Trái tim tôi hoà nhịp trái tim mèoKhép lại rồi đôi mắt biếc trong veo Khép lại rồi hàm răng dài nhọn hoắt Nỗi kinh hoàng của bầy chuột nhắt Khép lại rồi bóng tối của đêm đenGiờ nằm đây trong cơn mơ bình yên Như đứa trẻ trong vòng tay ấp ủ Trên ngực tôi một con mèo đang ngủ Trưa mùa đông nằng nặng đám mây chì…Trái tim tôi trong một phút bỗng mềm Có chút gì rưng rưng như hạnh phúc Được che chở được vuốt ve, đùm bọc Được âm thầm cất tiếng hát ca ru…Ngủ đi ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ Ngủ đi ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh Ngủ đi ngủ đi con hổ con kiêu hãnh Hàng ria mép ngang tàng đôi mắt biếc trong veoTôi nằm nghe trái tim mình ca hát Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo…

Mỵ Châu

Lông ngỗng lông ngan rơi trắng đường chạy nạn Những chiếc lông không biết tự dấu mình.Nước mắt thành mặt trái của lòng tin Tình yêu đến cùng đường là cái chết Nhưng người đẹp dẫu rơi đầu vẫn đẹp Tình yêu bị dối lừa vẫn nguyên vẹn tình yêu.Giá như như trên đời còn có một Mỵ Châu Vừa say đắm yêu thương vừa luôn luôn cảnh giác Không sơ hở, chẳng mắc lừa mẹo giặc Một Mỵ Châu như ta vẫn hằng mơThì hẳn Mỵ Châu không sống đến bây giờ Ðể chung thuỷ với tình yêu hai ngàn năm có lẻ Như anh với em dẫu yêu nhau chung thuỷ Ðến bạc đầu bất quá chỉ trăm năm.Nên chúng ta dù rất đỗi đau lòng Vẫn không thể cứu Mỵ Châu khỏi chết Lũ trai biển sẽ thay người nuôi tiếp Giữa lòng mình viên ngọc của tình yêu.Vẫn còn đây pho tượng đá cụt đầu Bởi cụt đầu nên tượng càng rất sống Cái đầu cụt gợi nhớ dòng màu nóng Hai ngàn năm dưới đá vẫn tuôn trào.Anh cũng như em muốn nhắc Mỵ Châu Ðời còn giặc xin đừng quên cảnh giác Nhưng nhắc sao được người hai ngàn năm trước Nên em ơi ta đành tự nhắc mình.

Thị Màu

Người mấy trăm năm làm rung chuyển những sân đình Làm điên đảo những phông màn khép mở Người táo bạo Người không hề biết sợ Người chưa từng lùi bước trước tình yêuNgười phá tung khuôn khổ những điệu chèo Để cuộc sống ùa lên đầu cửa miệng Người trung thực đến không cần giấu giếm Cặp môi hồng con mắt ướt đong đưaNgười cả gan sàm sỡ cả cửa chùa Chọn sắc áo cà sa mà chọc ghẹo Thừa sinh lực nên người luôn túng thiếu Nên hương trầm tiếng mõ khéo trêu ngươiNgười đi qua nghiêng ngả những trận cười Chấp tất cả lời ong ve mai mỉa Người chịu hết mọi thói đời độc địa Chiếc quạt màu khép mở vẫn ung dungTrên môi người câu hát cứ trẻ trung Từng sợi tóc cũng rung theo nhịp phách Mùi táo chín, mùi hương, mùi da thịt Người đi qua sân khấu tới đời thườngNgười sống trong hơi thở của nhân dân Mấy trăm năm ai để thương để giận Câu sa lệch cũng hò reo nổi loạn Nhịp trống gầm lên những khát vọng không lờiNhững khát vọng nằm sâu trong mỗi trái tim người Được sống đúng với lòng mình thực chất Những xiềng xích phết màu sơn đạo đức Mấy trăm năm không khóa nổi Thị MàuNhững cánh màn đã khép lại đằng sau Táo vẫn rụng sân đình không ai nhặt Bao Thị Màu đã trở về đời thực Vị táo còn chua mãi ở đầu môi .

Trở lại sư đoàn

Kính tặng Sư đoàn 325, đơn vị cũ của tôiGiá có ở đây một thằng đồng đội cũ Để ngồi bên nhau trong phút giây này Tất cả sẽ như hai mươi năm về trước Cả sắc trời dáng núi màu mâyHai mươi năm… tất cả vẫn còn đây Vẫn còn đây những đồi cao lũng thấp Công sự mới và mùi thơm của đất Những chiến hào len lỏi giữa sim muaCả tiếng cười trong trẻo của ngày xưa Cũng vọng về đây từ môi người lính trẻ Chàng đứng đó hồn nhiên tươi tắn thế Mắt binh nhì ngơ ngác tuổi đôi mươiVầng trăng quen đã lặn phía chân đồi Tôi trở về dưới mái lều lính trận Đêm cuối thu ngả mình nằm giữa ruộng Lại như xưa ngửa mặt đếm sao trờiVây quanh tôi vẫn rơm rạ tháng Mười Vẫn cọng cỏ dưới lưng mình ram ráp Nghe rậm rịch chân ai vừa đổi gác Con cào cào đập cánh ở đâu đâyHai mươi năm… mới lại có đêm nay Đêm cuối bãi đầu bờ lăn lóc Những người lính màn trời chiếu đất Ngủ ngon lành sau một chặng hành quânThế là tôi đã về giữa sư đoàn Dẫu quanh mình không một gương mặt cũ Có sao đâu đêm nằm năm ở Sáng mai ra tất cả lại thành quenNguồn: Sự kiện và nhân chứng (Số 194 Tháng 2-2010), Nguyệt san của Báo Quân đội nhân dân.

Vị tướng già

(Kính tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp)Những đối thủ của ông đã chết từ lâu Bạn chiến đấu cũng chẳng còn ai nữa Ông ngồi giữa thời gian vây bủa Nghe hoàng hôn chầm chậm xuống quanh mìnhBàn chân đi qua hai cuộc chiến tranh Giờ chậm rãi lần theo dấu gậy Đôi bàn tay nhăn nheo run rẩy Đã từng gieo khủng khiếp xuống đầu thùTrong góc vườn mùa thu Cây lá cũng như ông lặng lẽ Tám mươi tuổi ông lại như đứa trẻ Nở nụ cười ngơ ngác thơ ngâyÔng ra đi Và… Ông đã về đây Đời là cuộc hành trình khép kín Giữa hai đầu điểm đi và điểm đến Là một trời nhớ nhớ với quên quênNhững vui buồn chưa kịp gọi thành tên Cõi nhân thế mây bay và gió thổi Bầy ngựa chiến đã chân chồn, gối mỏi Đi về miền cát bụi phía trời xaRu giấc mơ của vị tướng già Có tiếng khóc xen tiếng cười nức nở Một chân ông đã đặt vào lịch sử Một chân còn vương vấn với mùa thu.Bài thơ này được viết năm 1994 sau khi tác giả cùng các nhà văn quân đội vào ngôi nhà 30 phố Hoàng Diệu thăm Đại tướng nhân kỷ niệm 50 năm thành lập quân đội.
Những bài thơ của nhà thơ Anh Ngọc viết trong thời kì kháng chiến trở thành lý tưởng sống cho nhiều tầng lớp, thế hệ vác ba lô lên đường ra trận. Những đóng góp thơ ca của ông đối với làng thơ Việt Nam vô cùng nổi bật, ông nhận được nhiều giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam.