là một thi sĩ cống hiến rất nhiều cho nền văn học nước nhà. Ngoài thơ, Tế Hanh còn dịch nhiều tác phẩm của các nhà thơ lớn trên thế giới, viết tiểu luận phê bình văn học, thơ thiếu nhi. Ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996. Ông có những đóng góp quan trọng nối nền thơ thế giới với nền thơ dân tộc. Vốn là người thành thạo Pháp văn, ông đặc biệt quan tâm đến các nhà thơ Pháp. Hãy cùng đón xem những thi phẩm dịch của ông ngay bây giờ các bạn nhé!

Lời từ giã lúc ra đi

Madre mía (oh madres negras cuyos hijos han partido), me enseñaste a esperar y confiar como tú lo hiciste en las horas del desastre.Pero en mí la vida ha matado esa esperanza misteriosa.Ya no espero más, soy yo el esperado.Nosotros mismos somos la esperanza, tus hijos, viajando hacia una fe que nutre la vida.Nosotros, los hijos desnudos de los matorrales, criaturas sin instrucción que juegan con pelotas de trapo en las llanuras del mediodía, nosotros mismos conchabados para quemar nuestras vidas en los cafetales, negros ignorantes. que deben respetar a los blancos y temer a los ricos, somos tus hijos del barrio de los nativos donde nunca llega la electricidad; hombres que mueren ebrios, abandonados al ritmo de los tam-tams de la muerte, tus hijos, que tienen hambre, que tienen sed, que se avergüenzan de llamarte madre, que tienen miedo de cruzar las calles, que tienen miedo de los hombres.Somos nosotros mismos, la esperanza de la vida recobrada.Dịch Mẹ (những người mẹ da đen có con đi biệt xứ) mẹ nhẫn nhục ước mơ trong những giờ tăm tối nỗi ước mơ con học mẹ từ lâu Nhưng trong con đời đã giết hy vọng nhiệm màu Con không hy vọng con là kẻ mà người ta hy vọng Hy vọng là chúng con những đứa con của mẹ Ra đi với lòng tin đã nuôi cuộc sống Chúng con những đứa trẻ trần truồng trong túp lều bờ bụi những trẻ thơ thất học chơi quả bóng bằng giẻ rách trên bãi cát ban trưa chúng con những công nhân thiêu đời trong sở cà-phê những người da đen ngu dốt phải kính trọng người da trắng phương Tây và run sợ trước hạng người giàu có Chúng con là những đứa trẻ da đen góc phố đèn điện chẳng tới nơi những con người chết dở trên đời bị ruồng bỏ trong điệu kèn đám chết những đứa con bị đói bị khát xấu hổ gọi mẹ mẹ ơi không dám qua đường sợ những con người Chính chúng con nguồn hy vọng đang tìm đời

“Cô gái trong dàn đồng ca hát vang”

Девушка пела в церковном хоре О всех усталых в чужом краю, О всех кораблях, ушедших в море, О всех, забывших радость свою. Так пел ее голос, летящий в купол, И луч сиял на белом плече, И каждый из мрака смотрел и слушал, Как белое платье пело в луче. И всем казалось, что радость будет, Что в тихой заводи все корабли, Что на чужбине усталые люди Светлую жизнь себе обрели. И голос был сладок, и луч был тонок, И только высоко, у Царских Врат, Причастный Тайнам,- плакал ребенок О том, что никто не придет назад.Dịch Từ bản đồng ca một điệu hát tinh khôi Của những con tàu mất trong biển cả Những thuỷ thủ nỗi vui không có nữa Chỉ còn nỗi đau xa tổ quốc mà thôi Tiếng hát dâng lên vòm bát ngát Tuôn vào trăng trong ánh sáng lung linh Và mỗi người lắng nghe trong bóng mát Tà áo ca những bài hát trắng tinh Và mỗi người nghe niềm vui trở lại Tàu trở về trên bến nghỉ ngơi Đời rạng rỡ làm quên nỗi khổ Những người xa quê không còn thổn thức bồi hồi Tiếng hát dịu dàng, ánh sáng ngây thơ Nhưng em gái trên bục cao đứng hát Em đã khóc chỉ mình em được biết Những người kia không trở lại bao giờ

“Về chiến công, lòng dũng cảm, vinh quang”

О доблестях, о подвигах, о славе Я забывал на горестной земле, Когда твое лицо в простой оправе Перед мной сияло на столе. Но час настал, и ты ушла из дому. Я бросил в ночь заветное кольцо. Ты отдала свою судьбу другому, И я забыл прекрасное лицо. Летели дни, крутясь проклятым роем… Вино и страсть терзали жизнь мою… И вспомнил я тебя пред аналоем, И звал тебя, как молодость свою… Я звал тебя, но ты не оглянулась, Я слезы лил, но ты не снизошла. Ты в синий плащ печально завернулась, В сырую ночь ты из дому ушла. Не знаю, где приют твоей гордыне Ты, милая, ты, нежная, нашла… Я крепко сплю, мне снится плащ твой синий, В котором ты в сырую ночь ушла… Уж не мечтать о нежности, о славе, Все миновалось, молодость прошла! Твое лицо в его простой оправе Своей рукой убрал я со стола.Dịch Tôi nhớ đã đọc bài thơ này qua bản dịch của Tế Hanh. Kg nhớ 100% nhưng có lẽ mở đầu thế này: Danh vọng, vinh quang bao giá trị Ta đều quên đi trên mặt đất này Khi nhìn hình em trong chiếc khung giản dị Trước bàn ta như một tấm gương soi…

Em ơi đã đến lúc rồi Пора, мой друг, пора

Пора, мой друг, пора! Покоя сердца просит – Летят за днями дни, и каждый час уносит Частичку бытия, а мы с тобой вдвоём Предполагаем жить, и глядь – как раз – умрем. На свете счастья нет, но есть покой и воля. Давно завидная мечтается мне доля – Давно, усталый раб, замыслил я побег В обитель дальную трудов и чистых нег.Dịch Em ơi đã đến lúc rồi Tim anh mong sống một đời yên thân Ngày ngày tiếp nối bay dần Mỗi ngày đem mất một phần đời ta Hai ta đang sống đây mà… Nhưng như đã chết, thân ra bụi rồi Có đâu hạnh phúc em ơi Còn chăng yên tĩnh và đời tự do Từ lâu anh chỉ trông chờ Như người kiệt sức, mong chờ thoát thân Kiếm nơi yên ổn làm ăn Với bao tình cảm trong ngần chở che

Xi bê ri Огни Сибири

Сибирь! Леса и горы скопом, Земли довольно, чтоб на ней Раздаться вширь Пяти Европам Со всею музыкой своей. Могучий край всемирной славы, Что грозной щедростью стяжал, Завод и житница державы, Ее рудник и арсенал. Край, где несметный клад заложен, Под слоем – слой мощней вдвойне. Иной еще не потревожен, Как донный лед на глубине. Родимый край лихих Сибирских Трем войнам памятных полков С иртышских, Томских, Обских, Бийских И енисейских берегов… Сестра Урала и Алтая, Своя, родная вдаль и вширь, С плечом великого Китая Плечо сомкнувшая, Сибирь! Сибирь! И лег и встал – и снова — Вдоль полотна пути Сибирь. Но как дремучестью суровой Еще объят ее пустырь! Идет, идет в окне экспресса Вдоль этой просеки одной Неотодвинутого леса Оббитый ветром перестой. По хвойной тьме – березы проседь… Откосы сумрачные гор… И все кругом – как бы укор Из давней давности доносит. Земля пробитых в глушь путей, Несчетных верст и редких дымов, Как мало знала ты людей, Кому была б землей родимой! Кому была бы той одной, Что с нами в радости и в горе, Как юг иль степь душе иной, Как взморье с теплою волной, Как мне навек мое Загорье… Недоброй славы край глухой. В новинку твой нелегок норов. Ушел тот век, настал другой, Но ты – все ты – с твоим укором. И в старых песнях не устал Взывать с тоской неутолимой Твой Александровский централ И твой бродяга с Сахалина. Да, горделивая душа Звучит и в песнях, с бурей споря, О диком бреге Иртыша И о твоем священном море. Но, может быть, в твоей судьбе, И величавой и суровой, Чего недодано тебе — Так это мощной песни новой! Что из конца прошла б в конец По всем краям с зазывной силой И с миллионами сердец Тебя навеки породнила. Та честь была бы дорога, И слава – не товар лежалый, Когда бы мне принадлежала В той песне добрая строка… И снова – сутки прочь, и снова — Сибирь! Как свист пурги – Сибирь, — Звучит и ныне это слово, Но та ли только эта быль?! В часы дорожные ночные Вглядишься – глаз не отвести: Как Млечный Путь, огни земные Вдоль моего текут пути Над глухоманью вековечной, Что днем и то была темна. И, точно в небе, эта млечность Тревожна чем-то и скрытна… Текут, бегут огни Сибири, И с нерассказанной красой Сквозь непроглядность этой шири И дали длятся полосой. Лучатся в тех угрюмых зонах, Где время шло во мгле слепой, Дробятся в дебрях потрясенных, Смыкая зарева бессонных Таежных кузниц меж собой. И в том немеркнущем свеченье Вдали угадываю я Ночное позднее движенье, Оседлый мир, тепло жилья, Нелегкий труд и отдых сладкий, Уют особенной цены, Что с первой детскою кроваткой У голой лепится стены… Как знать, какой отрадой дивной И там бывает жизнь полна — С тайгою дикой, серединной, Чуть отступившей от окна; С углом в бараке закопченном И чаем в кружке жестяной, — Под стать моим молодоженам, Что едут рядом за стеной, У первой нежности во власти, В плену у юности своей… И что такое в жизни счастье, Как ни мудри, а им видней… Так час ли, два в работе поезд, А точно годы протекли, И этот долгий звездный пояс Уж опоясал полземли. А что там – в каждом поселенье, И кем освоена она, На озаренном протяженье Лесная эта сторона. И как в иной таежный угол Издалека вели сюда Кого приказ, Кого заслуга, Кого мечта, Кого беда… Но до того, как жизнь рассудит, Судьбу назвав, какая чья, Любой из тысяч этих судеб И так и так обязан я. Хотя бы тем одним, что знаю, Что полон памятью живой Твоих огней, Сибирь ночная, Когда все та же, не иная, Видна ты далее дневной… Тот свет по ней идет все шире, Как день сменяя ночи тьму. И что! Какие силы в мире Потщатся путь закрыть ему! Он и в столетьях не померкнет, Тот вещий отблеск наших дней. Он – жизнь. А жизнь сильнее смерти: Ей больше нужно от людей. И перемен бесповоротных Неукротим победный ход. В нем власть и воля душ несчетных, В нем страсть, что вдаль меня зовет. Мне дорог мир большой и трудный, Я в нем – моей отчизны сын. Я полон с ней мечтою чудной — Дойти до избранных вершин. Я до конца в походе с нею, И мне все тяготы легки. Я всех врагов ее сильнее: Мои враги — Ее враги. Да, я причастен гордой силе И в этом мире – богатырь С тобой, Москва, С тобой, Россия, С тобою, звездная Сибирь! Со всем – без края, без предела, С чем людям жить и счастью быть. Люблю! И что со мной ни делай, А мне уже не разлюбить. И той любви надежной мерой Мне мерить жизнь и смерть до дна. И нет на свете большей веры, Что сердцу может быть дана.Dịch Xi-bê-ri. Diệu vợi Đường dài như không ngừng Vẫn một phong cảnh ấy: Rừng, rừng, rừng, rừng, rừng! Tàu chạy. Qua khung cửa Bay vào một mùi hương Của đất dưới cây rợp Của gốc cây to tròn Bao nhiêu là của quý Trong rừng, bao bình yên! Khối đậm đến vô tận Không mái nhà, khói lên Xi-bê-ri. Rộng quá! Đem so sánh thử nào Diện tích có thể chứa Năm lục địa Châu Âu Thêm một ngày, và thấy Có cái gì lạ lùng Xi-bê-ri, hoang lạ Xứ của tuyết, của giông! Chỉ thế thôi? Đường mới Nghìn ánh lửa bùng lên Những ánh lửa làm nhớ Sao Ngân hà ban đêm Ôi trong rừng rậm rạp Bao truyền thuyết sinh ra Rừng cổ, rừng bí mật Lấp lánh lửa Ngân hà Những ánh sáng bay nhảy Như cổ tích ngày qua Chân trời giăng một dải Giữa rừng ánh chớp loà Đây những nơi ngày trước Bóng tối ẩm triền miên Dọc ngang con tàu lướt Những nhà máy mọc lên Tất cả ánh sáng ấy Đêm đến loà mắt tôi Đã mang lại sức sống Cho bao nhiêu con người Tối về những bà mẹ Ru con ngủ trong lòng Trong hơi ẩm, ánh sáng Nơi xưa bóng tối trùm Bao nhiêu nỗi vui sướng Sau những dãy cây rừng Giăng hàng dài chạy dọc Theo cửa tàu đọng sương Chén trà thơm và ấm Trong căn nhà gỗ xưa Và tuổi trẻ bốc lửa Trong đôi mắt say sưa Thời gian trôi, tôi tưởng Tôi đi trong tháng năm Một cặp ngồi bên cạnh Đã cùng tôi quen thân Và tôi nghĩ đến họ Những con người bình thường Những công nhân, cán bộ Đến đây dựng công trường Tôi thấy nhờ có họ Tôi đi đầy tiện nghi Áng sáng và đường sá Là kết quả ngày nay Cả thế giới đều biết Núi vắng vẻ ngày qua Nay đang xây vinh dự Và kỹ nghệ nước nhà Những nơi trong khói lửa Những đứa con xông pha Tôm-kờ hay It-tích Chiến đấu vì nước nhà Phong phú bao hầm mỏ Bấy lâu không ai ngờ Dưới đất, trong đồi núi Trong cả cánh đồng xa Cạnh U-ran hùng vĩ Xi-bê-ri, đất yêu! Giáp Trung Hoa, biên giới Của ngươi rộng bao nhiêu! Xí nghiệp đầy ánh sáng Của xưởng máy, lò cao Tất cả như hoa nở Sức sống mới dạt dào Người vươn lên mạnh mẽ Như chẳng có gì so Cuộc sống giàu như thế Vọt lên từ bao la Lòng ta đầy hớn hở Nghĩ đến sức trẻ kia Bao nhiêu nguồn dự trữ Trong mạch máu tràn trề! Cuộc chiến đấu kiêu hãnh Dậy lên vì tương lai Lôi cuốn tôi vào cuộc Bao thanh niên đua tài Yêu đất nước, tôi thở Không khí ngực căng đầy Đến say sưa muốn ngã Từ dân tộc hăng say Vinh quang sao Tổ quốc! Mát-xcơ-va, Xi-bê-ri Liên Xô bao rộng lớn Tổ quốc đẹp dường kia! Ôi xứ sở vô tận Tôi yêu đến điên cuồng Vui, buồn và tranh đấu Sức mạnh chuyển vô cùng Tim tôi như muốn vỡ Không thể nói hết lời Tình yêu nồng cháy ấy Tổ quốc đã cho tôi

Im lặng Мълчание

Мълчах години непрестанно с опустошен от мисли лоб и днеска от това мълчание излизам аз като от гроб. Над моя дух витае още безименната пустота на миналите дни и нощи, неразличими от смъртта. И вцепенени от тревога, макар свободни тоя път, все още мислите не могат от клетката да излетят. Като човек, от болест станал, пристъпва моят стих едва, но с гняв безсилен, с мъка странна са пълни моите слова. И кратки са като словата, които пише в порив смел осъденият по стената, преди да иде на разстрел.Dịch Tôi cưỡng lại tư duy Nhiều năm sống im tiếng Nhưng nay từ lặng im Như từ mồ tôi hiện Hồn tôi còn choáng váng Cái quá khứ hư vô Đã sống trong trống rỗng Một kỷ niệm dây dưa Trong dày vò mắc míu Ý nghĩ, cánh cứng đờ Tự do rồi mà vẫn Mắc lồng cũ chưa ra Như người vừa ốm dậy Câu thơ tôi tập đi Như dòng máu bất lực Cơn giận nghẹn nhiều khi Lời tôi ngắn và cứng Đầy can đảm tình thương Như người tử tù vạch Trước khi chết, lên tường

Các em đi tìm hoà bình (trích)

In Polen, im Jahr Neununddreißig War eine blutige Schlacht Die hatte viele Städte und Dörfer Zu einer Wildnis gemacht. Die Schwester verlor den Bruder Die Frau den Mann im Heer; Zwischen Feuer und Trümmerstätte Fand das Kind die Eltern nicht mehr. Aus Polen ist nichts mehr gekommen Nicht Brief noch Zeitungsbericht. Doch in den östlichen Ländern Läuft eine seltsame Geschicht. Schnee fiel, als man sich’s erzählte In einer östlichen Stadt Von einem Kinderkreuzzug Der in Polen begonnen hat. Da trippelten Kinder hungernd In Trüpplein hinab die Chausseen Und nahmen mit sich andere, die In zerschossenen Dörfern stehn. Sie wollten entrinnen den Schlachten Dem ganzen Nachtmahr Und eines Tages kommen In ein Land, wo Frieden war. Eine Elfjährige schleppte Ein Kind von vier Jahr Hatte alles für eine Mutter Nur nicht ein Land, wo Frieden war. Ein kleiner Jude marschierte im Trupp Mit einem samtenen Kragen Der war das weißeste Brot gewohnt Und hat sich gut geschlagen. Und ging ein dünner Grauer mit Hielt sich abseits in der Landschaft Er trug an einer schrecklichen Schuld: Er kam aus einer Nazigesandtschaft. Und da war ein Hund Gefangen zum Schlachten Mitgenommen als Esser Weil sie’s nicht übers Herz brachten. Da war eine Schule Und ein kleiner Lehrer für Kalligraphie. Und ein Schüler an einer zerschossenen Tankwand Lernte schreiben bis zu Frie… So gab es Glaube und Hoffnung Nur nicht Fleisch und Brot. Und keiner schelt sie mir, wenn sie was stahln Der ihnen nicht Obdach bot. Und keiner schelt mir den armen Mann Der sie nicht zu Tische lud: Für ein halbes Hundert, da braucht es Mehl, nicht Opfermut. Einmal, nachts, sahen sie ein Feuer Da gingen sie nicht hin. Einmal rollten drei Tanks vorbei Da waren Menschen drin. Einmal kamen sie an eine Stadt Da machten sie einen Bogen. Bis sie daran vorüber waren Sind sie nur nachts weitergezogen. Wo einst das südöstliche Polen war Bei starkem Schneewehn Hat man die fünfundfünfzig Zuletzt gesehn. Wenn ich die Augen schließe Seh ich sie wandern Von einem zerschossenen Bauerngehöft Zu einem zerschossenen andern. Über ihnen, in den Wolken oben Seh ich andre Züge, neue, große! Mühsam wandernd gegen kalte Winde Heimatlose, Richtungslose Suchend nach dem Land mit Frieden Ohne Donner, ohne Feuer Nicht wie das, aus dem sie kamen Und der Zug wird ungeheuer. Und er scheint mir durch den Dämmer Bald schon gar nicht mehr derselbe: Andere Gesichtlein seh ich Spanische, französische, gelbe! In Polen, in jenem Januar Wurde ein Hund gefangen Der hatte um seinen mageren Hals Eine Tafel aus Pappe hangen. Darauf stand: Bitte um Hilfe! Wir wissen den Weg nicht mehr. Wir sind fünfundfünfzig Der Hund führt euch her. Wenn ihr nicht kommen könnt Jagt ihn weg. Schießt nicht auf ihn Nur er weiß den Fleck. Die Schrift war eine Kinderhand. Bauern haben sie gelesen. Seitdem sind eineinhalb Jahre um. Der Hund ist verhungert gewesen.Dịch Ba Lan năm 39 Chiến tranh lớn nổ ra Làng mạc và thành thị Thành những bãi tha ma Đứa em không còn chị Người vợ đã mất chồng Con không tìm ra mẹ Giữa đổ nát mênh mông Đất Ba Lan vắng vẻ Không tin tức, thư từ Nhưng người ta nghe kể Một câu chuyện lạ kỳ: Từ thành phố phương Đông Bắt đầu trời có tuyết Có đoàn trẻ cùng nhau Từ Ba Lan xuất phát Các em đi khấp khểnh Trên những khoảng đường dài Những em khác nhập bọn Qua làng xóm tơi bời Các em trốn chiến tranh Với bao cơn ác mộng Tìm một xứ hoà bình Có mặt trời ấm nóng Một em gái mười tuổi Dắt thằng em lên năm Cả hai đều có mẹ Nhưng chẳng có hoà bình Một em bé Do Thái Có cổ áo bọc nhung Trước đây sống no đủ Và đánh lộn rất hăng Một chú bé gầy đét Đứng riêng dáng lầm lì Em có một tội lớn Ở sứ quán Nazi Có cả một con chó Bác em định thịt đi Nhưng không đủ can đảm Nên lại mang nó theo Trước từng có một trường Thầy giáo dạy kẻ chữ Bé viết chữ “hoà bình” Trên xe, xong một nửa Có hy vọng, lòng tin Nhưng không bánh không thịt Xin đừng mắng các em Nếu các em ăn quỵt Xin đừng trách người nghèo Không mời ăn bánh ngọt Các em cần bánh mì Không chỉ cần lòng tốt Một đêm thấy ánh lửa Nhưng các em tránh xa Một lần xe tăng qua Với nhiều người trong đó Một lần tới thành phố Nhưng các em đi vòng Các em đi suốt đêm Và vượt qua phố đó Trong một trận bão tuyết Phía đông nam Ba Lan Người ta gặp lần chót Tất cả năm nhăm em Tôi vừa nhắm mắt lại Thấy các em lang thang Từ một vùng bị bom Đến một vùng bị bom Và trên mây cao nữa Tôi thấy kéo từng đoàn Không xứ sở nam bắc Chống chọi gió lạnh tràn Các em kiếm hoà bình Không co bom đạn lửa Không có nơi đã ở Những đoàn dài mông mênh Tôi thấy qua bóng tối Một cái gì khác xa Những khuôn mặt bé nhỏ Thuộc đủ các màu da Sau đó ở Ba Lan Người ta thấy con chó Ở nơi cổ có đeo Một miếng bìa nho nhỏ Dòng chữ” Cứu chúng tôi! Chúng tôi đi lạc mất Chúng tôi năm nhăm em Trông chờ con chó dắt Nếu không cứu nó được Thì đuổi con chó đi Đừng có bắn nó chết Chỉ cho nó đường đi…” Dòng chữ của các em Được nhiều người đọc rõ Nhưng một năm trôi qua Cũng chết luôn con chó
Tế Hanh là một thi sĩ vang danh cùng những bài thơ đặc sắc về tình yêu quê hương , đất nước. Nổi bật nhất là những trang thơ dịch của nhiều nhà thơ vang danh trên thế giới gây rung động giới thơ ca Việt Nam. Những thi phẩm này được bạn đọc đánh giá cao và thêm phần ngưỡng mộ tài năng của ông. Mời các bạn đón xem phần 2 vào một ngày không xa nhé! Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!