là một ngòi bút tiêu biểu cho phong trào thơ mới. Ở ông là một hồn thơ trong trẻo luôn hướng về quê hương đất nước, ngoài ra ông còn biết đến với một chùm thơ tình đầy ngọt ngào. Ông nổi bật nhất là tập thơ Lòng Miền Nam nổi tiếng đi vào lòng độc giả với những vần thơ chan chứa tình cảm thắm thiết của ông. Dưới đây và chùm thơ Lòng Miền Nam hấp dẫn của ông

Người đàn bà Ninh Thuận

Tôi gặp chị một chiều Ninh Thuận Vai mang gùi, đầu quấn khăn tang Chị đi từ dưới xóm làng Lên thăm em chị ăn làm chiến khu Thấy mắt chị sưng vù Tôi hỏi vì sao thế? Chị bèn kể lể sự tình: Quê tôi nguyện ở Thuận Thành trước kia Quân cướp nước bắt lìa nhà cửa Chúng dồn làng lần nữa là ba Ban ngày chúng thả cho ra Đêm vào đồn ngủ như là bò trâu Tang cha còn trắng trên đầu Đến chồng bị giết, mẹ rầu chết theo Đứa con dại leo đeo bên nách Chú em vào du kích bấy nay Ruộng hoang bỏ chẳng ai cày Xâu cao thuế nặng đoạ đầy tấm thân… Chị đứng lặng tần ngần Nghẹn ngào đầy uất hận Rồi kể thêm số phận chị em: Xóm làng vắng vẻ thanh niên Thoát ly gần hết lên miền chiến khu Vài thằng ngu đi theo lũ giặc Phá họ hàng bắn giết bà con Chị em ở lại trong thôn Bao nhiêu đau khổ chất chôn vào lòng Tôi mà đau khổ bao lăm Chị em đau khổ gấp trăm gấp nghìn Chị em bị tật bị nguyền Trời ơi! Vợ đổi, vợ chuyền là đây Chị này bị bắn phơi thây Chị kia treo ngược trên cây mất đầu… Chị nín lặng hồi lâu Tôi biết gì để nói? Chúng tôi nhìn xuống núi Cả một cánh đồng xanh Rợn trắng những tháp canh Rành rành in tội ác Tôi ướm hỏi: Chị lên đây công tác Việc vận binh, sản xuất cần người Chị cười (Lần đầu tôi thấy chị cười Cái cười hiền hậu của người Cực Nam) Lên chiến khu, lên làm sao được! Còn việc nhà, việc nước lung tung Chiến khu nhớ đến ruộng đồng Chúng tôi phụ nữ sống trong đồng bào Để dò tin địch thế nào Luôn luôn nhắc nhở hô hào bà con Dấu từng nắm gạo miếng cơm Giúp anh cán bộ đêm hôm trở về Chị tiếp tế, chị thì địch vận Chị giao thông dắt dẫn đường hầm Chúng tôi nuôi mối hờn căm Như tro nhen lửa, như tằm nhả tơ… Chị thở mạnh, tay giơ xuống vực Kìa anh xem có tức hay không? Bốt đồn nam bắc tây đông… Bao giờ lệnh tổng phản công Chắc là đá cũng xuống đồng giết Tây Núi rừng tất cả lá cây Không ghi hết tội của bầy chó kia

Đội vũ trang tuyên truyền Lâm Đồng

Đồng chí bí thư mở tấm bản đồ gấp tư và chỉ: Các đồng chí! Đây! vùng này! Các đồng chí nhìn thêm một lần cho kỹ … Đã tám giờ rồi ta từ giã nhau thôi Chào các đồng chí! Chào đồng chí! Tiểu đội mười lăm người hành lý ra đi Họ ra đi khi mùa xuân trở lại Núi Lâm Đồng cây trải một màu xanh Tiếng suối long lanh Vang vang tiếng hát Núi rừng bát ngát Dòng máu thanh niên: “Ta mau lên đường nhằm Tây Nguyên ta tiến lên” Họ ra đi lòng nhẹ thênh thênh Anh lớn nhứt mới ba mươi vừa cưới vợ Chị làm cán bộ tặng chồng quyển sổ lúc chi ly Anh nhỏ nhất khi đi còn thầm thì với mẹ: “Tết sang năm con sẽ trở về” Họ không cùng một quê: Anh này Quảng Nam Anh kia Quảng Ngãi có anh Phú Yên có anh Phan Thiết Nhưng tất cả là con yêu nước Việt con Bác Hồ con Đảng Lao động Việt Nam Họ ra đi Trước mắt dặm đường xa lắc: Blao, Djiring Dran, Dalat Hướng về Đắc Lắc, Bắc Tây Nguyên Hướng về ba ranh giới, Đông Miên, Hạ Lào Hướng về Nam bộ Xôn xao lòng nghe vỗ sóng Mê-kông Họ ra đi ngày tháng mênh mông Trăng đỉnh núi hết tròn lại khuyết Mùa xuân lá biếc mùa hạ nắng vàng mùa thu áo thấm sương lam mùa đông da tê gió rét Ngày trở về chưa viết được trong thơ Núi thấp hơn mơ mây xanh kém mộng Quyết tâm xây dựng Lâm Đồng Lòng trai thơm ngát hương thông Nhưng cũng thật vô cùng nỗi gian lao khổ cực trên con đường công tác đoàn trai Ôi, những buổi mai không cơm nhìn nhau cười ngặt nghẽo Những đêm lạnh lẽo đốt lửa rừng nằm tréo chân nhau Những cơn sốt rét bưng đầu da xanh màu lá Đi hết tháng ba anh Hai yếu quá phải gửi lại nhà một đồng chí thượng du Anh ôm đầu khóc ngất nhìn bạn mình dần khuất sau cây Trong một khu rừng dày anh Năm người Bình Định có đôi má phinh phính như cô gái của đoàn đi trinh sát hai hôm không trở lại Anh em sợ hãi chia nhau đi kiếm đi tìm thấy dấu chân cọp in và một dòng máu chảy sắc máu còn tươi Trên đường 20 những con thú khác Một bầy giặc ác núp rình bắn chết anh Tư người bạn hay đùa trong đội (Người ta nói lại: khi lũ giặc đến gần anh nghiến răng quăng lựu đạn giết tươi mấy mạng rồi mới chịu tắt hơi) Và sau hết là cái chết vinh quang của anh phân tổ trưởng: anh Sáu theo biệt động đội vào thành Dalat hạ sát mấy thằng Tây Anh bị vây biết mình không thể thoát: một phát súng vào đầu Hôm sau mấy thiếu nữ thành đến nhỏ trên thân anh nước hoa và nước mắt Trong khi ấy ngấm ngầm hàng ngũ giặc ứ căm hờn cơ sở mọc nhiều thêm Đội vũ trang làm giặc cuống cuồng lên trên đường số 8 trên đường số 20 trên đường số 11 trên đường số 21 chúng tung ra cả một tiểu đoàn Dalat an toàn đã vang rền súng nổ: lũ giặc ác còn đâu? mấy con chó săn còn đâu? Đội vũ trang đã vào tận rừng xanh Đem thân mến cho người Cà-ho, người Chu, người Mạ A quay, A ma Me kra, Bap kra chuyện trò rỉ rả tình má tình con “Lần sau con trăng nó tròn ông Chính phủ sẽ về trở lại” Điếu thuốc đãi canh khuya Vò rượu chia bữa tiệc Mối tình sông núi tình dân Việt Kinh Thượng đôi lòng cảm chứa chan Mười một anh em trong tiểu đội Đã xây thân mến bốn mươi làng Họ đem cờ đỏ sao vàng Phất trên đỉnh núi giữa hàng cây to Họ đem hình ảnh Bác Hồ In trong tim óc ngây thơ Lâm Đồng Đây: sẽ vào trong lịch sử cái ngày, cái nơi hai đội vũ trang Đắc Lắc, Lâm Đồng gặp nhau lần thứ nhất Kẻ Nam người Bắc cùng cất tiếng hát vang Rừng núi Tây Nguyên đến ngàn năm còn nhớ: “Ta mau lên đường nhằm Tây Nguyên ta tiến lên” Một năm sau đồng chí chỉ huy trở về hội nghị Đêm cuối cùng làm lễ tuyên dương đồng chí bí thư tuyên bố: Thay mặt Đảng bộ thay mặt chủ tịch đoàn tôi trao cờ danh dự cho toàn đội vũ trang Giữa hội nghị trang nghiêm đồng chí chỉ huy cảm thấy mình nhỏ bé: Thưa các đồng chí! tôi sẽ về nói lại những điều học hỏi mấy ngày đêm với tất cả anh em vắng mặt Cả hội nghị bỗng nhìn vào đôi mắt của anh thấy long lanh ngôi Sao vàng và cái Liềm cái Búa

Bà mẹ canh biển

Mẹ là bà mẹ Việt Nam Sống trên bãi biển, dưới hàng dừa xanh Quê hương giặc phá tan tành Cửa nhà ra bụi, thuyền mành ra tro Cuộc đời bữa đói bữa no Thù này lấy biển mà đo chửa vừa Mẹ già đi sớm về trưa Mắt loà chân yếu ngăn ngừa giặc lên Thức canh mấy chục đêm liền Lòng già bao bọc lưới thuyền như con Nhìn ra tàu địch căm hờn Nhìn vô chòm xóm mà thương muôn vàn Canh khuya sóng biển kêu vang Biển bao nhiêu sóng thương làng bấy nhiêu Giặc lên, mẹ chạy đi kêu Đồng bào nghe giặc thảy đều lánh xa Cùng dân quân mẹ ở nhà Mẹ theo sát địch dò la tình hình Mẹ ôi! lòng mẹ mông mênh Hoà trong thôn xóm mối tình ấp iu Thằng Tây súng đạn nó nhiều Sao bằng lòng dạ mẹ nghèo chúng ta? … Mẹ là bà mẹ Việt Nam Sống trên bãi biển dưới hàng dừa xanh

Các anh sẽ trả thù cho em

Quân ta thắng trận vượt đèo Bao nhiêu đồn địch rụng theo lá rừng Tây nguyên chim hát tưng bừng Đoàn quân chiến thắng Công-tum tiến về Một chiều bên khe Có toán quân dừng nghỉ Khu rừng vắng vẻ Nhà ai làn khói vương lên Đồng chí chỉ huy nói với anh em: “Ta vào thăm đồng bào Đem tin chiến thắng” Bên bếp lửa bóng ba người im lặng Bữa cơm chiều chỉ một rổ rau Gian nhà trống trước trống sau Còn ghi dấu căm hờn giặc Pháp Đồn Pha-lang đã sập Đồng bào có vui không? Pha-lang ác vô cùng Gà nó bắt Heo nó bắt Nó lấy hết Đồng bào phải ăn lá cây Bộ đội cụ Hồ về đây Đuổi Pha-lang cho nhân dân mát ruột Vợ bắc thêm nồi nước Chồng vác bó củi lên Tình quân dân nhúm nhen Lửa vui mừng thắng lợi Em gái nhỏ nãy giờ không nói Bước ngập ngừng đến đồng chí chỉ huy Mắt long lanh chớp chớp hàng mi Như muốn điều gì không nói được Mắt em bé chứa đầy bao uất ức Khiến đoàn quân thao thức suốt canh thâu Sáng hôm sau Đến giờ tạm biệt Vui theo nắng tràn vào cửa liếp Ấm gian nhà lạnh lẽo bấy lâu nay Em bé vội vàng chạy đến cầm tay Níu đồng chí chỉ huy em nức nở: Thằng quan tư dưới phố Nó bắt chị em Chị em mới mười sáu Chị em về thân mình đầy máu Mấy ngày sau chết liền! Anh ơi! anh giết thằng quan tư cho em! Em bé Thượng đôi môi run rẩy Người lính Kinh cặp mắt ngời lên Em đừng khóc! Các anh sẽ trả thù cho em Các anh không những diệt thằng quan tư dưới phố Mà tất cả những thằng thực dân độc ác nơi nơi Em bé mắt sáng ngời Lần thứ nhất nụ cười hé nở Trên môi em ánh nắng rọi qua sương… Bộ đội lên đường Hai vợ chồng, đứa con tiễn chân ra suối Tình quân dân bao la như núi Tình Thượng Kinh bát ngát như rừng Chiều hôm sau Ta giải phóng Công-tum Thằng quan tư đã chết thui trong đống lửa

Tặng đồng chí thương binh

Chiến tranh vừa chấm dứt Miền Nam vui mở hội Hoà bình Tôi gặp anh, đồng chí thương binh! Còn nhớ năm nào chiến dịch Quân ta tiến san bằng lô cốt địch Anh bị thương phải trở lại quê hương Sống giữa ruộng vườn, sống giữa tình thương… Hôm nay chiến tranh chấm dứt Khắp nhân dân đi đón hoà bình Anh cùng về trong ánh sáng bình minh Xóm làng tấp nập Giữa những tiếng đón chào thân mật Chị nông dân áo trắng bận đầu tiên Âu yếm đưa anh tấm lụa Cầm tay anh các em ca múa Thắm lòng anh tình tha thiết quân dân Những đồng chí thương binh ơi! Bọn giặc ác đang rình trong bóng tối Chúng âm mưu xối lửa đốt đồng xanh Giật chén cơm khó nhọc của dân lành Bắt tiếng hát trẻ thơ im lặng Những bà mẹ nhìn nôi con lo lắng Chị nông dân áo trắng sẽ phai màu… Không đâu! Đồng chí thương binh! Một chân anh đã hy sinh Góp phần đem lại hoà bình đầu tiên Nhưng phường hiếu chiến cuồng điên Âm mưu phá cảnh bình yên xóm làng Còn một chân anh sẽ đứng vững vàng Trên giải đất miền Nam yêu dấu Cùng toàn thể nhân dân anh phấn đấu Cho đồng lúa mãi tươi xanh Cho các em ca hát yên lành Chiếc áo chị nông dân màu trắng mãi

Trên chiếc tàu Ba Lan

tặng các đồng chí thuỷ thủ Ba Lan Các anh từ nước Ba Lan Vượt bao sóng gió để sang bên này Tình thương như biển tràn đầy Trong phe dân chủ đông tây một nhà Các anh đưa chúng tôi ra Thi hành hiệp định giữ hoà bình chung Chúng tôi trên biển cả Giữa sóng gió mùa đông Trời nước mênh mông Nhưng lòng yên ổn lạ lùng Biết mình nằm ở trong lòng các anh Tình sao thắm thiết chân thành Chói ngời in sắc biển xanh rạt rào… Da chúng ta khác màu Ta không cùng tiếng nói Nhưng lòng ta là một Cùng ghét bọn chiến tranh Quyết xây dựng hoà bình Cho cuộc đời tươi tốt Đêm khuya Các anh vẫn thức Tàu vẫn chạy Máy vẫn sôi Các anh gìn giữ chúng tôi Trông sao Bắc đẩu, nhìn trời mênh mông Các anh thức suốt đêm đông Mặc cho gió thổi, sương lồng lạnh căm… Các em say sóng mệt nằm Các anh lo lắng hỏi thăm chẳng rời Cho em cháo nóng, nước sôi Cho em kẹo bánh, tỏ lời thương em Nụ cười luôn nở hồn nhiên Bồng em trên cánh tay hiền nâng niu Những buổi chiều Trên boong tàu nhìn ra bát ngát Chúng tôi căm tức Tàu bọn giặc dã man Cưỡng ép đồng bào tôi rời quê hương xứ sở Tàu các anh phăng phăng trên sóng vỗ Lòng các anh như ánh mặt trời lên Hoà bình thắng lợi đầu tiên Tình ta đã vượt mấy biên giới rồi Ngày nào cách trở đôi nơi Giờ đây tôi đã nói cười bên anh Nhìn ra trời biển mông mênh Say sưa khúc nhạc hoà bình bao la

Tình Bắc Nam

Anh Bắc, tôi Nam Chúng ta gặp nhau Khi hoà bình vừa mới đến Lòng tôi như chiếc tàu Trong lòng anh cập bến Hai đứa thân nhau Trong tấm lòng miền Bắc Thương miền Nam, tình ruột thịt thiêng liêng Những bà mẹ hiền Trên bãi biển chờ con ra tập kết Gió mặn lồng tóc mẹ bạc phơ phơ Những em bé ngây thơ Cầm tay anh cán bộ miền Nam hỏi nhỏ: “Anh đi tàu sóng gió, mệt nhiều không?” Chúng ta đi Giữa non sông miền Bắc Sáng tương lai, rộn rã những công trường Chuyến xe chạy phăng phăng trên đường sắt Nước tuôn về đồng lúa lại thêm xanh Tôi nắm tay anh: “Càng nghĩ đến miền Nam Miền Bắc càng say sưa kiến thiết Hàng cây xuân xanh biếc Lá rung rinh như đón gió quê tôi” Anh ngó về hướng Nam Đôi mắt sáng ngời: “Quê đồng chí sẽ không còn bóng giặc Nay ta đi trong gió vui miền Bắc Nắng miền Nam rực rỡ đợi ta sau” Chúng ta nhìn nhau Hai bàn tay siết chặt Như đất nước chúng ta không thể nào chia cắt Bắc Nam máu chảy một dòng

Nối liền Bắc Nam

Những đồng chí chúng ta Miền Nam ra miền Bắc Lên công trường đường sắt Chưa được gặp Bác Hồ Một ngày xuân đẹp, đợi chờ Bác lên Đời từ gặp Bác vui thêm Con đường thấy Bác ngày đêm rộn ràng Hà Nội đến mục Nam quan Nối liền lòng thợ Bắc Nam chúng mình Đường ta đường của hoà bình Đường ta đường nghĩa, đường tình bền lâu Bao nhiêu vực thẳm sông sâu Đường ta ta lại bắc cầu ta sang Bây giờ lên mục Nam quan Ngày mai đường sẽ vào Nam với mình Đường qua Thanh Nghệ đồng xanh Đường vào Hà Tĩnh, Quảng Bình, Trị Thiên Đường vào Bình Định, Phú Yên Vượt đèo đường đến Thủ-Biên, Sài Gòn Đường ta đường của nước non Bụi cây đám cỏ mãi còn của ta Bắc con đường sắt là nhà Nam con đường sắt cũng là quê hương

Nam Bắc, Bắc Nam

Anh ở miền Nam ra Em trên Việt Bắc xuống Trời cuối đông nắng tà Biển Sầm Sơn sóng cuộn Đêm ấy em ca Bài ca tha thiết Tả tình yêu bất diệt Tổ quốc chúng ta Anh nghe trong tiếng hát Văng vẳng dư vang Như tấm lòng miền Bắc Nói với lòng miền Nam Một nửa tình đồng chí Một nửa tình yêu Gặp nhau một buổi chiều Trên con đường gió thổi Rồi anh lên Hà Nội Em xuống ngả sông Lam Anh lại là phương Bắc Em lại là phương Nam Mỗi lần lòng hướng về Nam Anh càng muốn sống, anh càng muốn yêu Anh càng phấn đấu thêm nhiều Bắc Nam gặp gỡ, mai chiều cảm thông

Chào mừng ngày 1 tháng 5

Thủ đô từ trở về ta Hai lần trỗi dậy khúc ca hoà bình Tháng giêng ngày một, trời xanh Tháng năm ngày một, long lanh nắng vàng Lòng công nhân hát nhịp nhàng Trong lòng dân tộc hân hoan đón mừng Chín năm gian khổ đã từng Người lên xây dựng giữa rừng chiến khu Người ở lại giữa quân thù Súng gươm không sợ, ngục tù không kinh Chín năm anh dũng đấu tranh Thủ đô nay mới hoà bình về ta Điện còn, ánh sáng chan hoà Nước còn, tươi mát như là suối trong Dưới kia Hồng Quảng, Hải Phòng Đã nghe gió biển thấm lòng thủ đô Trong Nam triệu tấm lòng chờ Bắc Nam thống nhất, Bác Hồ vào thăm… Chào mừng ngày một tháng năm! Mừng ngày Lao động vang ngân khắp trời Phố phường nở những nụ cười Cờ bay, gió thổi, nhịp đời đi lên

Hải Phòng – Qui Nhơn

Đến Hải Phòng Nhớ Qui Nhơn Giữa mùa hoa phượng, giữa hồn tháng năm Hoà bình ngày thứ ba trăm Hải Phòng ta đến, khu Năm ta rời Khu Năm hoa phượng buồn rơi Cờ sao lặng bóng, một trời không sao Hải Phòng hoa phượng đón chào Cờ trăng chói sáng ngàn sao đầy trời Lòng ta chia sẻ đôi nơi Nhớ khu Năm, lại mừng vui Hải Phòng Đêm nghe tiếng hát văn công Bay trên Cửa Cấm mà lòng vấn vương Qui Nhơn từ buổi lên đường Tiếng văn công tắt, phố phường lặng thinh Hỡi người thợ áo màu xanh! Anh vào trong xưởng của anh tươi cười Con tàu sóng vỗ ngoài khơi Ngày mai nối lại hai trời mến thương Bắc Nam chung một con đường Hải Phòng anh ở, Qui Nhơn tôi về Bắc Nam chung mối tình quê Một mùa hoa nở, bốn bề cờ bay

Tiếng ca không giới tuyến

Phía bắc sông Hiền Lương Ánh sao vờn ánh nước Đoàn thiếu nhi Tùng Luật Múa, nhảy, hát đồng ca Bầy chim nhỏ cộng hoà Chúc Bác Hồ muôn tuổi Tiếng ca theo gió thổi Lanh lảnh lướt qua sông Đến vang dội trong lòng Đoàn thiếu nhi Xuân Mỹ Phía nam sông Hiền Lương Con dế đêm rủ rỉ Đoàn thiếu nhi Xuân Mỹ Lũ giặc quỷ xấu xa Cấm các em múa ca Xóm làng buồn heo hút Đêm nay cùng lén lút Ra đứng ngóng bờ sông Nước mắt chảy ròng ròng Nghe bên kia tiếng hát… Đoàn thiếu nhi Tùng Luật Không thấy bạn trả lời Sao vắng vẻ im hơi? Gió đưa về ấm ức Liền cất cao tiếng hát Vạch mặt bọn chiến tranh Bè lũ sợ hoà bình Sợ lời ca con trẻ Đoàn thiếu nhi Xuân Mỹ Nghe giọng hát hờn căm Cùng một loạt đứng lên Cắn răng chùi nước mắt Hướng về bờ bên Bắc Cất giọng hát long lanh Ca Thống nhất, Hoà bình Ca Tự do, Độc lập Mặc mấy thằng cảnh sát Chạy hớt hải, hớt ha Đứa chửi, đứa la Đứa xô, đứa đập Đoàn thiếu nhi Tùng Luật Nghe các bạn hoà theo Càng cao giọng trong veo Vui tràn trề gió biển Tiếng ca không giới tuyến Dào dạt nước Hiền Lương Khúc hát của tình thương Bay khắp trời Quảng Trị… Bọn tay sai giặc Mỹ Lũ cú vọ ăn đêm Trước khúc hát thiêng liêng Sợ, chui vào bóng tối

Những lời ngoài bưu thiếp

Trên tờ bưu thiếp Anh viết mấy hàng Gửi vào miền Nam Thăm em yêu dấu Tay rời, bút nghẹn, em ơi! Anh không viết được một lời yêu thương Dăm ba hàng chữ thông thường Tình yêu không thể theo đường giao thông Tình yêu chỉ ở trong lòng Tình yêu gửi vào giấy trắng Tình yêu nói bằng im lặng Tình yêu chỉ tỏ ngoài lời Sau hàng chữ, cả một trời nhớ thương Em đọc những câu thường Chúc em luôn mạnh khoẻ Rồi em ơi! em đọc kỹ Những lời anh không viết cho em Đó là nước mắt, là tim Những ngày quằn quại, những đêm bồi hồi Quê ta khói lửa khắp trời Dừa xanh nhuộm đỏ máu người thân yêu Nhưng cũng là hoa nở, chim kêu Trăng sông gió núi, mưa chiều, nắng mai… Em ơi! Tương lai Thuộc về chúng ta, những người cách mạng Chúng ta gặp nhau Trong tình yêu Bác Hồ, yêu Đảng Chúng ta gặp nhau Trong căm thù bọn đế quốc chiến tranh Ngày tròn nhiệm vụ, lòng anh Đêm khuya gọi nhỏ: Chúng mình không xa! Những điều anh không nói ra Nhưng chắc là em đã biết Những lời không ghi vào bưu thiếp Nhưng chắc lòng em đã đọc hết lòng anh

Trời sắp sáng rồi

Chị để cho tôi khóc Trời đã sắp sáng rồi Từ thuở bé, đời tôi Chưa bao giờ khóc được Hai mươi năm về trước Tuổi tôi mới mười ba Phải lìa mẹ lìa cha Ở cho thằng địa chủ Đời như cơn gió dữ Tôi, hạt bụi dập vùi Có mắt mà như đui Có tai mà như điếc Bao nhiêu điều khổ cực Cắn mãi giữa hàm răng Nén mãi ở đáy lòng Không thể nào khóc được Như hồ kia cạn nước Như nước cạn trong hồ Chị đội về nhà tôi Chị thăm nghèo hỏi khổ Khi tắt đèn tối lửa Khi bắt ốc hái rau Miếng thuốc và miếng trầu Cây kim và sợi chỉ Đêm đêm cùng nằm nghỉ Rệp còn chích chiếu giường Ngày ngày cùng ăn cơm Ruồi còn bu đĩa mắm Lời chị sao êm ấm Lời chị sao dịu dàng Nghe thấm ruột, thấm gan Tôi dần dần thấy nhớ Chị đưa tay chị gỡ Như mớ chỉ rối bung Những chuyện nhục, chuyện buồn Những chuyện đau, chuyện khổ Có gì lên nghẹn cổ Tôi muốn khóc chị ơi! Mắt tôi hết khô rồi Nước đã về đồng ruộng Rơm đã khô lửa nhúm Bếp đã đỏ than hồng Thù đã cháy trong lòng Chị ơi! tôi khóc được! Chị để cho tôi khóc Trời đã sắp sáng rồi Những lời chị dạy tôi Tôi đều ghi nhớ rõ Phải đánh gục chúng nó Bọn địa chủ sát nhân! Ruộng đất của nông dân Mình phải gìn, phải giữ Tôi sẽ có nhà cửa Tôi sẽ có ruộng, trâu Tôi đội mãi trên đầu Ơn cụ Hồ, ơn Đảng Chị ơi, trời đã sáng Mắt tôi chói mặt trời Đưa vạt áo chị ơi! Cho tôi lau nước mắt

Hoa

Xưa em trồng hoa Trồng cho địa chủ Nhà nó mấy toà Đời em lam lũ Những ngày đầu xuân Em lên Hà Nội Chợ hoa tưng bừng Lòng em buồn tủi Mặt em xanh tái Bên bó hoa hồng Trên từng cái bông Chất chồng nợ lãi Em đi trên đường Không biết mùi hương Em đi trong đời Không thấy màu tươi… Nay cuộc đời mới Thay đổi quê nhà Đất hoa trở lại Với người trồng hoa Mảnh vườn nho nhỏ Em xới em trồng Buổi mai dọn cỏ Buổi chiều tưới bông Chăm sóc ngày đêm Cho hoa tươi tốt Em thấy đời em Với hoa là một Một gánh hoa tươi Em lên Hà Nội Chợ tết vui cười Lòng em phơi phới Em đi trên đường Ngào ngạt mùi hương Em đi trong đời Rạng rỡ màu tươi Đất đã về ta Tràn trề sức sống Về người lao động Hoa mới là hoa

Hai ta

Hai ta quen biết nhau Từ thuở quê hương chưa giải phóng Anh du kích bên đồn giặc đóng Em ở cho địa chủ cường hào Chúng chung súng, chung dao Giết hại từ ông già, em bé Anh với em, hai ta chung tuổi trẻ Chung tình yêu gìn giữ quê nhà Nhớ khi anh bị giặc bắt tra Em lo lắng từng miếng cơm, viên thuốc Tình ta đối với nhau sau trước Nâng đỡ ta khổ mấy vẫn tin đời Giặc chiếm quê hương trên bảy năm trời Anh với em lớn lên trong khói lửa… Tin hoà bình đến với nắng đầu thu Giặc mất bốt, bỏ đồn theo bóng tối Bộ đội mình về Cờ bay đỏ chói Anh với em chan chứa ngó tương lai… Đội cải cách lại về Như ánh sáng ban mai Quê hương ta tưng bừng đổi mới Bọn địa chủ gục đầu đền tội Nông dân mình phơi phới đứng lên… Anh nhớ lại những ngày đầu công tác Hai ta còn lạ lùng, ngơ ngác Đội cầm tay dẫn lối đưa đường Buổi đấu bá đầu tiên, trên ghế chủ tịch đoàn Sắc như dao, em chỉ tay vạch tội Thằng địa chủ run run mặt cúi Ảnh Bác Hồ chiếu xuống thiêng liêng Rồi, em chấp hành nông hội Anh phụ trách thanh niên Trong công tác ta song song tiến bước Buổi họp khuya về, soi chung ngọn đuốc Khi gặt vụ mùa, khi cấy vụ chiêm Gốc cây đa, hái để bên liềm… Anh nhớ mãi ngày hai ta vào Đảng Lễ tuyên thệ, mắt em ngời ánh sáng Lòng anh đầy tin tưởng, em ơi! Hôm nay đợt cải cách xong rồi Anh với em đã nên chồng, nên vợ Có ruộng, có trâu, có nhà, có cửa Trời cuối đông sắp sửa chuyển sang xuân Thôn xóm thi đua nô nức tưng bừng Lập tổ đổi công, đào mương chống hạn Gánh lá ủ phân, trồng thêm khoai sắn… Cả quê hương vang tiếng hát cần lao Tiếng hát hai ta sung sướng chen vào

Chiêm bao (II)

Chiêm bao bừng tỉnh giấc Biết là em đã xa Trên tường một tia sáng Biết là đêm đã qua Ban ngày công tác bận Ban đêm dành nhớ em Ban ngày ở miền Bắc Ở miền Nam ban đêm Dầu anh đâu, em đâu Hai ta vẫn gần nhau Giấc chiêm bao đêm trước Soi sáng cả ngày sau

Nhớ con sông quê hương

Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng Chẳng biết nước có giữ ngày, giữ tháng Giữ bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng trôi? Hỡi con sông đã tắm cả đời tôi! Tôi giữ mãi mối tình mới mẻ Sông của quê hương, sông của tuổi trẻ Sông của miền Nam nước Việt thân yêu Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy Bầy chim non bơi lội trên sông Tôi giơ tay ôm nước vào lòng Sông mở nước ôm tôi vào dạ Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả Kẻ sớm khuya chài lưới bên sông Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến Nhưng lòng tôi như mưa nguồn, gió biển Vẫn trở về lưu luyến bên sông Hình ảnh cô em đôi má ửng hồng… Tôi hôm nay sống trong lòng miền Bắc Sờ lên ngực nghe trái tim thầm nhắc Hai tiếng thiêng liêng, hai tiếng “miền Nam” Tôi nhớ không nguôi ánh sáng màu vàng Tôi quên sao được sắc trời xanh biếc Tôi nhớ cả những người không quen biết… Có những trưa tôi đứng dưới hàng cây Bỗng nghe dâng cả một nỗi tràn đầy Hình ảnh con sông quê mát rượi Lai láng chảy, lòng tôi như suối tưới Quê hương ơi! lòng tôi cũng như sông Tình Bắc Nam chung chảy một dòng Không gành thác nào ngăn cản được Tôi sẽ lại nơi tôi hằng mơ ước Tôi sẽ về sông nước của quê hương Tôi sẽ về sông nước của tình thương
Lòng Miền Nam là một tập thơ đi cùng năm tháng của nhà thơ Tế Hanh. Thi phẩm ghi lại những năm tháng hào hùng của dân tộc ta trong thời kì kháng chiến. Tập thơ thể hiện niềm xót thương nhân dân cùng chí khí oanh liệt bảo vệ đất nước của dân tộc ta. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này của chúng tôi!