I. Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh1. Bài viết cung cấp cho người đọc:Lịch sử hình thành của hồ Hoàn Kiếm (ban đầu là một nhánh sông Hồng)Hồ với nhiều tên gọi khác nhau trải qua chiều dài lịch sử.Lịch sử và kiến trúc của đền Ngọc SơnBên cạnh đó là những danh lam thắng cảnh như Đài Nghiên, Tháp Rùa, Tháp Bút.2. Muốn viết bài về danh lam thắng cảnh cần:Sự quan sát và trải nghiệm thực tiễnTìm hiểu kiến thức thông qua sách vở, lịch sử, tích truyện dân gian, truyền thống văn hóa của vùng đất được thuyết minh.→ Kết hợp hai nguồn kiến thức trên để bài viết sinh động, chân thực, có chiều sâu.3. Muốn có kiến thức về danh lam thắng cảnh:Đến trực tiếp tham quan, tìm hiểu, nghe hướng dẫn viên thuyết minh, tự quan sát, ghi chép tỉ mỉTìm đọc tài liệu liên quan tới danh lam thắng cảnh đó.Khảo sát, tìm hiểu thông tin từ những người sống lâu năm ở gần danh lam thắng cảnh đó.4. Bố cục của bài viết về Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn không bố cục thành ba phần thông thường mà:Giới thiệu về đền hồ, đền và kết thúc bằng sự liên hệ những danh lam khác.Phần giới thiệu đền Ngọc Sơn trình bày không theo trình tự nhất định: Tháp Rùa → đền → các công trình địa danh bên ngoài khác.5. Phương pháp thuyết minh ở đây: phân tích, liệt kê.II. Luyện tập Bài 1 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2):Bố cục bài giới thiệu hồ Hoàn Kiếm:Mở bài: Giới thiệu chung về hai thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.Thân bài:Giới thiệu về hồ Hoàn KiếmGiới thiệu đền Ngọc SơnKết bài: Giới thiệu về các danh lam thắng cảnh xung quanh hồ.Bài 2 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2): Có thể sắp xếp lại trình tự giới thiệu về bài viết như sau:Giới thiệu chung về hai thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc SơnGiới thiệu hồ Hoàn Kiếm:Diện tích của hồĐặc điểm màu nước của hồLịch sử của hồCảnh vật xung quanh hồGiới thiệu đền Ngọc Sơn:Vị trí của đền Ngọc SơnLịch sử hình thành đền Ngọc SơnQuang cảnh của đềnGiới thiệu về Tháp Rùa:Vị trí Tháp RùaLịch sử hình thành Tháp RùaQuang cảnh đặc sắc xung quanh Tháp RùaCâu Bài 3 (trang 35 sgk Ngữ Văn 8 tập 2): Khi viết lại bố cục bài này, chọn các chi tiết tiêu biểu làm nổi bật giá trị lịch sử văn hóa của di tích, thắng cảnh:Chi tiết về lịch sử hình thành hồ:Là một đoạn cũ của dòng sông Hồng, hồ có đến vài nghìn tuổi.Trước đó có tên là hồ Lục ThủyThế kỉ XV có tên Hoàn Kiếm, gắn với sự tích trả gươm thần.Cuối cùng gọi tên hồ là Thủy QuânChi tiết về lịch sử hình thành đền Ngọc SơnTừng là Điếu Đài nơi vua tới câu cáThời chúa Trịnh Giang lập cung Khánh Thụy ở đảo Ngọc làm nơi hóng gió.Đền có ba nếpChi tiết về lịch sử hình thành Tháp Rùa:Từ thờ Phật chuyển thành nơi thờ thánh Văn Xương và Đức Thánh TrầnNguyễn Siêu sửa sang lại và tạc lên thân tháp chữ Tả Thanh ThiênCảnh hiện nay:Bờ Hồ là nơi dạo chơi, hội họp, lễ Tết hằng năm.Bài 4 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 2): Câu thơ nước ngoài gọi Hồ Gươm là chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội được đưa vào phần đầu tiên của đoạn văn giới thiệu Hồ Gươm.Cũng có thể đặt câu thơ nước ngoài đó ở cuối đoạn giới thiệu về Hồ Gươm trước khi chuyển sang đoạn giới thiệu về đền Ngọc Sơn.