Chế Lan Viên ngoài khả năng sáng tác thơ hơn người mà còn có thể dịch được nhiều bài thơ của nước ngoài. Ông thường được người ta nhắc đến với cái tên thi sĩ đa tài. Hôm nay chúng ta hãy cùng nhau khám phá tài năng khác ngoài thơ của Chế Lan Viên nhé! Mời các bạn theo dõi bài viết

I. Nhà Thơ Chế Lan Viên

Chế Lan Viên tên thật Phan Ngọc Hoan, sinh ngày 14/1/1920 ở Cam Lộ, Quảng Trị. Lên 7 tuổi, cả nhà chuyển vào Bình Ðịnh, bút danh Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai. Năm 17 tuổi, nổi tiếng với tác phẩm Ðiêu tàn. Năm 1939, Chế Lan Viên ra Hà Nội học, vào Sài Gòn làm báo, lại về Huế dạy học. Khoảng 1942, ra Vàng sao, viết tập truyện ngắn Gai lửa. Sau Cách mạng tháng 8, làm báo Quyết thắng của Việt Minh Trung Bộ… Năm 1949, Chế Lan Viên vào Ðảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều năm ông tham gia ban lãnh đạo Hội nhà văn Việt Nam, Ðại biểu Quốc hội các khoá 4, 5, 6, 7.Tác phẩm đã xuất bản:Tập thơ: – Gửi các anh (1955) – Ánh sáng và Phù sa (1960) – Hoa ngày thường, Chim báo bão (1967) – Những bài thơ đánh giặc (1972) – Ðối thoại mới (1973) – Hái theo mùa (1977) – Hoa trên đá (1984)Truyện ký: – Thăm Trung Quốc (1963) – Những ngày nổi giận (1967) – Giờ của số thành (1967)Viết phê bình: – Phê bình văn học (1962) – Suy nghĩ và bình luận (1970) – Bay theo đường dân tộc đang bay (1976) – Từ gác Khuê văn đến quán Trung Tân (1980) – Nghĩ cạnh dòng thơ (1982)

II. Những Bài Dịch Xuất Sắc Của Ông

Chế Lan Viên có thể dịch được rất nhiều bài thơ của nhiều nước trên thế giới một cách dễ dàng. Chúng ta hãy cùng nhau chiêm ngưỡng khả năng của ông nhé!

Trong khoảng rộng En la inmensa mayoría

En la inmensa mayoría Podrá faltarme el aire, el agua, el pan, sé que me faltarán.El aire, que no es de nadie. El agua, que es del sediento. El pan… Sé que me faltarán.La fe, jamás.Cuanto menos aire, más. Cuanto más sediento, más.Khí trời có thể thiếu cho tôi Bánh mì Và nước uống Tôi hiểu rằng chúng sẽ thiếu cho tôiKhí trời, khí trời không thuộc về ai tất Nếu nước là phần của những người đang khát Và bánh ăn. Tôi hiểu rằng chúng sẽ thiếu cho tôiNhưng lòng tin, quyết không bao giờ thiếu đượcCàng ít khí trời, càng thêm có lòng tin Hẳn thế rồi! Phải thêm nữa lòng tin

Khởi đầu En el principio

En el principio Si he perdido la vida, el tiempo, todo lo que tiré, como un anillo, al agua, si he perdido la voz en la maleza, me queda la palabra.Si he sufrido la sed, el hambre, todo lo que era mío y resultó ser nada, si he segado las sombras en silencio, me queda la palabra.Si abrí los labios para ver el rostro puro y terrible de mi patria, si abrí los labios hasta desgarrármelos, me queda la palabra.Nếu tôi đã đánh mất thời gian, đánh mất cuộc đời Mất những gì tôi ném đi như chiếc nhẫn xuống dòng sông Mất cả giọng nói tôi trong bụi rậm Thì vẫn còn đây lời nói của tôiNếu tôi đã chịu đựng cơn đói và cơn khát Những cái chả ra gì – những cái thuộc về tôi Nếu tôi đã gặt những bóng đêm, thầm lặng gặt Thì vẫn còn đây lời nói của tôiNếu tôi đã mở môi để ngợi ca Tổ quốc Ngợi ca mặt sáng trong và dữ dội của Người Mở đến nỗi đôi môi tôi xé rách Thì vẫn còn đây lời nói của tôi

Nhân tôi biết tên các loài cá Porque conocía el nombre de los peces

Porque conocía el nombre de los peces Porque conocía el nombre de los peces, aún de los más raros, y el de los caladeros, y las señas de las lejanas rocas submarinas, me dejaban revolver en las cestas, tocarlos uno a uno, sopesarlos, y comentaban conmigo abiertamente las sutiles cuestiones del oficio. Porque entendía de nudos y de velas y del modo de armar los aparejos, me llevaban con ellos muchas veces; me regalaban el quehacer de un hombre. Sentía con orgullo enrojecérseme las manos al contacto del cáñamo, impregnarme un fuerte hedor a brea y a pescado. Sabía casi todo de aquella vida simple, de aquel azar diario y primitivo. Sólo que aquella ciencia era lujosa. No supieron contarme o no pude entender cómo era aquello en los días peores, las amargas semanas de paciencia, cuando el viento del norte roe las entrañas y se harta la pupila de escudriñar los cielos, en los días confusos, cuando el mar de borrosos contornos es sólo como un cascote de vidrio semienterrado en el fango, un desagradable incidente o una trampa para los que pasan corriendo ciegos bajo la lluvia.Nhân tôi biết tên các loài cá Cả những loài rất lạ Tên những bãi ngồi câu Những tảng đá ngầm rất vắng rất sâu Họ để cho tôi lục vào rổ nghề của họ Sờ, nhấc lên từng chiếc rổ Họ kể cho tôi không giấu giếm tí nào Những chuyện trong nghề không dễ hiểu đâu Bởi vì tôi hiểu về buồm về lưới Cách sử dụng cọc chèo bánh lái Họ mang tôi đi trong những chuyến ra khơi Tặng cho tôi phần việc một con người Tôi cảm thấy đôi tay hồng lên kiêu hãnh Họ nắm những dây chài Khi một mùi cá tôm nồng mạnh Thấm vào tôi Tôi biết rõ về cuộc đời chài giản dị Cảnh sống sơ khai, bất ngờ như cơm bữa Nhưng cái biết kia chỉ là vô ích mà thôi Họ làm sao nói hết được cho tôi Hay tôi làm sao mà hiểu được Cái sống của họ giữa những ngày cơ cực nhất Những buổi kiên tâm cay đắng hàng tuần Khi gió bấc trở về, gặm nhấm ruột gan Mắt lục lọi các chân trời đến mệt Biển mờ dần đường nét Biển như một chiếc mẻ chai quá nủa cắm vào bùn Như một điều đáng căm, như chiếc bẫy Cho ai kia đang vừa đi vừa chạy Mắt như mù, dưới từng tận mưa tuôn

Tuyệt cú nhị thủ kỳ 1 絕句二首其一 • Tuyệt cú hai bài kỳ 1

Trì nhật giang sơn lệ, Xuân phong hoa thảo hương. Nê dung phi yến tử, Sa noãn thuỵ uyên ương.Dịch nghĩa Ngày dài núi sông đẹp, Gió xuân thoảng hương thơm hoa cỏ. Chim én ngậm bùn bay xây tổ, Chim uyên ương ngủ say trên bãi cát ấm.Bài Dịch Của Chế Lan ViênNgày dài sông núi đẹp, Ánh xuân hoa cỏ thơm. Bùn dẻo bay chim yến, Cát ấm ngủ uyên ương.

Tuyệt cú nhị thủ kỳ 2 絕句二首其二 • Tuyệt cú hai bài kỳ 2

Giang bích điểu du bạch, Sơn thanh hoa dục nhiên. Kim xuân khan hựu quá, Hà nhật thị quy niên?Dịch nghĩa Sông xanh như ngọc, chim trắng mờ mờ Núi thắm tươi, hoa càng rực rỡ Trông cảnh xuân năm nay lại trôi qua Biết bao giờ là năm trở vềBài Dich Của Chế Lan ViênSông biếc chim càng trắng, Núi xanh hoa thắm màu. Xuân này qua mất nữa, Về được, biết năm nào?

Ngọn lửa này. Đây là bí quyết Ce feu. C’est le secret

Au poing tendu de l’âge tendre A la frimousse des héroïnes en herbe A l’école de la belle étoile A la cinquième année du massacreLa bannière étoilée a retrouvé ses origines C’est l’Algérie plus libre que jamais Elle a toujours été libre Ironiquement souveraine Armée par l’ennemi Prisonnier de ses propres piègesDevant ce peuple matinal Les abattoirs promènent Des légions de chiens ivresIl y aurait de quoi pleurer N’étaient les yeux qui s’ouvrent N’était la grève des larmesCe n’est pas la lligne Morice Qui tue C’est le mortier bien nourri Les grottes flamboyantes Les caravanes de la nuit C’est le sourire au combat Et la Joconde ignoréeVisages Quel feu vous créa Si cruellement confiants ! Ce feu C’est le secret de tous les sacrificesPartout déferle Et se révèle L’armée inespérée Des paysans sans terre Et le vieillard sort de ses ruines Pour offrir son dernier moutonCe soir on danse à la lueur Des lendemains de combat Ce feu C’est le secret de tous les sacrificesLe jour se lève Oublier la misère Les loques La main tendue Les souliers qui font mal Oublier l’âge des cavernes Et soulever toujours le poing du peuple Dans le crépitement du brasier souterrainNơi điểm thẳng căng của tuổi xuân non Nơi gương mặt những vị nữ anh hùng còn trứng nước Nơi cảnh dạn dày sao đêm màn trời chiếu đất Vào năm thứ năm của những năm tàn sátNgọn cờ sao đã tìm lại được gốc nguồn Nước An-giê-ri chưa bao giờ lại tự do hơn Nước An-giê-ri vốn vẫn tự do từ trước Nước An-giê-ri nắm lấy chủ quyềnMỉa mai chưa Chính do quân thù đến võ trang Quân thù bị giam vào trong bẫy quân thù đã đặtTrước dân tộc này đang buổi bình minh Những lò sát sinh đang diễu qua Những bầy chó điên cuồngCó thể khóc được rồi Nếu mắt người không mở to hơn Nếu lệ người đã chẳng bãi côngKhông muốn khóc Chẳng phải là phòng tuyến dây gai Mô-rít Có thể giết Mà chính là súng moóc-chi-ê nhả đạn liên hồi Là những hang sâu rực lửa Là những đoàn quân trong đêm dài Là, chiến đấu, trên môi vẫn giữ nụ cười Là nàng Giô-công không ai biếtÔi! những mặt người Ngọn lửa nào đã tạo nên Tin tưởng đến là ác liệt!Của bao sự hy sinh Ngọn lửa này Chính là bí quyếtXuất hiện khắp nơi Khắp nơi dồn dập Quân đội ngoài ước mơ Của những người dân cày không đất Và cụ già đã ra khỏi nơi đổ nát Hiến con cừu riêng độc nhất Còn lại sau cùng Chiều nay trong ánh hồng Họ nhảy reo tưng bừngCủa bao sự hy sinh Ngọn lửa này Chính là bí quyếtNgày mọc lên Quên đi đói nghèo cơ cực Những áo quần rách nát Bàn tay ngửa ra xin Những đôi giày đau, chật Và mãi mãi đưa cao quả đấm của nhân dân Trong tiếng nổ liên thanh lò lửa cháy ngầm

Những uy hiếp đối với thắng lợi Des menaces à la victoire

Prends garde le mirroir de la vie s’obscurit Le premier pas du sang une goutte de sang Et la marche finale de la guerre et du sang Du feu de la terre des ruines du désert La fin de l’homme sans raison La fin de l’homme raisonnable La mort la fin de la misère La fin de l’oppression Mais aussi la fin du possibleIl ne faut pas périr mais vivre Sur les traces des pas d’un couple L’herbe pousse les fleurs s’inscrivent Et partour où passent les hommes On sent le printemps dans l’hiver La rouille fond dans un baiser La foule est une foule heureuse Les enfants sont tout l’horizon La paix rajeunira les hommesNous ne songerons plus jamais à prendre garde Printemps été pluie et soleil Automne reposant hiver espoir violent Et sur toute frontière De l’espace et du temps Rien que des hommes fraternels Rien que la même aurore et le même couchant Printemps été automne hiver L’é cho et le reflet de la vie infinieHãy coi chừng anh ơi Gương cuộc đời tối lại Chỉ là một giọt máu thôi Bước đầu tiên máu chảy Nhưng nhịp đi về cuối Của chiến tranh của máu anh ơi Của khói lửa bạo tàn hoang vu khủng khiếp Là con người vô lý đi vào cái chết Là cái chết của con người có lý Chết tận cùng của những đói nghèo Tận cùng bao áp bức Nhưng cũng là tận cùng bao khả năng làm đượcKhông phải chết mà là phải sống Trên vết chân những cặp tình nhân Cỏ đâm chồi trăm hoa về góp mặt Ở đâu có con người đặt bước Trong đông hàn ta cảm thấy mùa xuân Rét rỉ tan trong một chiếc hôn Quần chúng là quần chúng đầy hạnh phúc Những trẻ thơ là tất cả chân trời Hoà bình làm trẻ lại con ngườiChúng ta chẳng còn bao giờ nghĩ đến việc cần giữ ý Mùa xuân mùa hạ khi mưa khi chói mặt trời Êm ả mùa thu, mùa đông hy vọng cháy ngời Trên biên giới của thời gian không gian bát ngát Chỉ còn có anh em tình người gắn chặt Chỉ còn chung một bình minh và chung một hoàng hôn Mùa xuân mùa hạ mùa thu mùa đông Vang và bóng của cuộc đời vô tận
Trên đây là những bài dịch thơ của Chế Lan Viên mà uct.edu.vn đã tổng hợp được. Thật không thể phủ nhận được ông như là thiên tài, có những khả năng trời phú. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi! Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi được những bài viết hấp dẫn nhé! Thân ái!