Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch Vladimirovich Mikhalkov

Bức thư

Các bạn nhỏ của tôi thân mến Tôi gửi thư cho các bạn, yêu cầu Các bạn nhỏ chăm rửa tay, rửa mặt Rửa nhiều lần, rửa thật kỹ, thật lâuXin mời rửa, rửa nước nào cũng được Nước đun sôi để nguội, nước ngoài đồng Rửa nước máy, nước mưa, nước suối Hay nếu cần, có thể rửa nước sôngNhưng phải rửa, rửa hàng ngày đều đặn Rửa buổi sáng, buổi trưa, rửa nhiều lần Cả buổi tối trước khi lên giường ngủ Cả khi vừa tỉnh dậy, trước giờ ănCứ mạnh dạn lấy khăn tay mà rửa Chà thật đau, thật mạnh – chẳng hề gì! Để cát bẩn, thức ăn và vết mực Được xà phòng và nước sạch lau điCác bạn trẻ của tôi thân mến Tôi chỉ mong các bạn một điều Là phải rửa, rửa nhiều vào, ai bẩn Và ai lười, tôi không thích, không yêuTôi sẽ không bắt tay anh nào bẩn Không lại chơi, không thăm hỏi, không tìm Bản thân tôi cũng rất chăm rửa ráy Thôi, bây giờ xin tạm biệt. Tu-vim.

Chim sáo

Ngay bên mái nhà tôi Có con chim – nghệ sĩ Chúng tôi nghe suốt ngày Tiếng líu lo không nghỉĐồng còn mây mù bay Sương còn treo từng hạt Thế mà chim từ lâu Dậy và say sưa hátHát không vì vinh quang Cũng không vì tiền bạc Mà chỉ vì trái tim Vì không thể làm khácChim hót hay, ngân dài Tiếng vang xa và rộng Mà chẳng đòi tiền công Cho tài năng, lao động

Còn các cậu?

Đứa nhìn ra phố Đứa ngồi trên ghế gỗ Tôlia hát Bôrit ngồi im Mắt lim dim Nicôlai hai chân đung đẩy…Đã xế chiều lúc ấy Cả bọn chỉ ngồi chơiGalia tựa lưng bờ giậu Chú mèo nhảy lên cây Bôrit bắt đầu lên tiếng Đại khái thế này:Trong túi tớ có chiếc đinh Còn các cậu?Hôm nay khách đến nhà mình Còn các cậu?Nhà tớ hôm qua mèo đẻ Những năm con Chóng lớn, mắt to và tròn Thế mà không chịu ăn gì cảNhà tớ có bếp ga Còn các cậu?Chỗ tớ Có ống dẫn nước đến nhà!Nhà tớ hôm qua lửa tắt Đó là điều thứ nhất Sẽ có xe chở củi ngày mai Là điều thứ hai Còn điều thứ ba là mẹ tớ Đã bay về phương đông Vì đơn giản mẹ tớ Là phi công!Là phi công? Thì đã sao! Vôva đáp Từ trên caoNhư Côlia mới thích: Có mẹ là công an, rất oách!Còn mẹ Carim và Aixư Cả hai là kỹ sưVà mẹ Liôva là đầu bếp Nên mẹ cậu – phi công Chưa là gì hết!Lêna nói: Quan trọng hơn mọi đứa Là mẹ tớ – nhân viên xe lửa Một lúc phục vụ hai toa Từ đây đến tận Zaxepa!Nhưng có mẹ là thợ may, điều đó Không lẽ xấu? – Nina hỏi nhỏ Ai sẽ may quần áo, thấy không? Tất nhiên, không là phi công!Phi công lái máy bay Thế là rất tốt Đầu bếp làm bánh ngọt Cũng là điều hayCô giáo dạy ở trường Ốm đau nhờ bác sĩ… Nghĩa là mẹ nào cũng cần Mẹ nào cũng quý!Lúc ấy đã xế chiều Và chẳng còn gì để nói

Hai con cừu

Có một chú cừu đen Theo sườn núi đi lên Đến một chiếc cầu vắng Thì gặp anh cừu trắngCừu trắng nói: “Nghe đây! Vấn đề là thế này: Cầu hẹp, không đi được Anh nhường tôi đi trước!”Cừu đen đáp: “Be be Anh nói sao dễ nghe! Tôi ấy à? Xin lỗi Xê ra, đừng cản lối!”Rồi cừu trắng, cừu đen Cùng hăng hái bước lên Húc, tranh nhau đi trước Nhưng đi làm sao được?Mặt trời chiếu trên cao Dưới cầu sông cuộn chảy Cả hai con lộn nhào Chết dưới dòng sông ấy!

Hãy làm người

Bầy kiến ở trong rừng Ngoài việc làm, chúng có Các luật riêng của mình Và nhà là chiếc tổNgười tốt chẳng bao giờ Ngồi không và lười nhác Sáng, cô giáo tới trường Chú công an đi gácCòn kiến thì luôn luôn Làm suốt ngày vất vả Chui dọc rồi chui ngang Dưới cỏ khô và láCậu dạo chơi trong rừng Gậy cầm tay, tinh nghịch Chọc tổ kiến vỡ tung Đốt lên, cười vui thíchĐang được sống yên lành Bỗng bất ngờ gặp nạn Đàn kiến chạy thoát thân Người một nơi, tán loạnTrong tổ kiến hồi lâu Lửa vẫn còn âm ỉ Cậu thờ ơ đứng nhìn Vô tâm và ích kỷTôi không nói quá lời Khi gọi cậu như vậy Cậu chưa làm một phần Những gì vừa để cháyThời đại nguyên tử này Cậu không là con kiến Nhưng cậu, một con người Phải thành người toàn diện

Hoà bình

Giênhia tròn tám tuổi Cậu tổ chức ngày sinh Khách đến thăm tặng cậu Khẩu súng lục xinh xinhRồi xe tăng, đại bác Khẩu súng máy tí hon Mới, đen, trông như thật Có băng đạn hình tròn Trong khi khách ăn uống Một mình Giênhia Tháo tung các khẩu súng Vứt lung tung khắp nhàÔi, đồ chơi còn mới Hỏng rồi sao? Thật kinh!Không! Giênhia đáp lại Con chơi trò “Hoà bình”Lời khuyên quan trọngĐừng dùng roi dạy chó Đừng mắng và trêu nóChó được dạy bằng roi Sẽ là con chó tồiĐánh nó xong, thử gọi Nó sẽ không còn tới

Mèo con

Này, các cậu biết không Có chuyện này rất lạ: Nhà tớ mèo đẻ con Đúng năm con tất cảCả nhà tớ thi nhau Tìm tên hay để đặt Cuối cùng gọi: “Một, Hâi Ba, Bốn, Năm – tuyệt thậtCon Một rất thông minh Con Hai lông màu trắng Con Ba hay làm ồn Con Bốn rất nhí nhắngCòn con Năm, biết không Giống Hai, Ba như lột Cũng có đốm trên lưng Cũng lười và học dốtMột, Hai, Ba, Bốn, Năm Năm con mèo đẹp tuyệt Mời các bạn đến xem Cứ xem rồi sẽ biết!

Một ngày quan trọng

Tờ lịch đỏ trên tường: Hôm nay là ngày lễ Ngày mồng một tháng năm Ngày mùa xuân đẹp đẽTháng hai và tháng mười Cũng nhiều ngày như vậy Nhiều ngày đáng chờ mong Trên những tờ lịch ấyCác bạn trẻ chúng ta Thích những ngày số đỏ Vì pháo hoa, duyệt binh Những ngày này mới cóNhưng trong số rất nhiều Những ngày vui, chủ nhật Có một ngày mùa thu Bình thường mà vui nhấtNgày ấy lịch trên tường Không được in số đỏ Các khẩu hiệu và cờ Cũng không treo ngoài phốNhưng ta nhận ra ngay Nhờ một điều giản dị Là học sinh đến trường Khắp nông thôn, thành thịLà những tốp học sinh Diện áo quần rất mốt Là cái dáng rụt rè Của những em lớp mộtMột năm nhiều ngày vui Quan trọng và vui thật Nhưng chính ngày khai trường Quan trọng và vui nhất

Nhà triệu phú

Nước nọ có bà già Giàu, cô đơn, keo kiệt Đang khoẻ mạnh, bà ta Một hôm lăn ra chếtThế là trơ một mình Buồn rầu và đơn độc Con chó quý của bà Có tên là BunđốcBà già ấy có nhiều Cháu gần xa già trẻ Nghĩa là có đủ người Để tranh nhau thừa kếBà già ấy có nhiều Vàng và tiền, vì vậy Ai cũng mong đến ngày Đọc chúc thư bà ấyNhưng than ôi, mọi người Bực mình và xấu hổ Khi biết gia tài bà Chỉ dành cho con chóCác luật sư bó tay: Chúc thư bà xem kỹ Thấy hợp pháp, và rồi Đủ dấu và chữ kýTrước khi chết, bà già Đã làm chúc thư nọ Vì bà muốn dát vàng Lên khắp người con chóChó thì cần gì tiền? Để mua đồ, may mặc? Xưa nay chó và mèo Không cần gì tiền bạcThế mà con chó này Đã trở thành triệu phú Chiếc mũi hếch hếch thêm Hơn những ngày có chủTheo yêu cầu chúc thư Nó cần người phục dịch Dẫn nó đi chơi rông Xem chạy thi, xem kịchNó ở chính trung tâm Nhà vừa sang vừa cổ Có đầu bếp hàng ngày Làm món ăn cho nóSáng: phomat Hà Lan Trưa: batê, xúc xích Tối: thịt băm, tất nhiên Ăn bao nhiêu tuỳ thíchNó đi nghỉ mùa hè Và hàng tuần, chủ nhật Thợ cắt tóc đến nhà Cắt kiểu đầu mốt nhấtBunđốc có vila Có xe hơi và có Cả chiếc áo đuôi tôm Được may theo kiểu chóBunđốc uống cốctây Trong những lần chiêu đãi Và chẳng thèm ngoái nhìn Các bạn xưa chó cáiLà một chủ nhà băng Nó vào câu lạc bộ Của những tay cực giàu Và học luôn ở đó Cách giận dữ sủa to Khi nghe từ “tiến bộ” “Hoà bình” và “tự do”…Các báo luôn tranh nhau Phỏng vấn ngài Bunđốc Để ngài chó trình bày Quan điểm cùng bạn đọc Về hoà bình, chiến tranh Về đất đai, tài sản…Nghĩa là nó bây giờ Trong thế giới tư bản Thành nhân vật nổi danh Có quyền và tiếng nói…Ở nước ấy đồng tiền Không gì không làm nổi

Những đứa trẻ ngu đần

“Những đứa trẻ thông minh Sẽ có nhiều thành đạt Sẽ trở thành nhà văn Múa balê và hátNhiều đứa đã có tranh Về đề tài tình bạn Được triển lãm khắp nơi Được khen và xuất bảnNhiều đứa có khả năng Đã được đi đây đó Tận nước ngoài để thi Các cuộc thi này nọCon bé Natasa Đã năm lần được giải Thằng Carich bạn mày Thì sắp thành vĩ đạiChỉ những đứa ngu đần Là thế nào vẫn vậy!” Ôi, mẹ tôi nhiều lần Nói với tôi điều ấyNhưng tôi chỉ đứng im Cắn môi như biết lỗi Tôi không muốn nói gì Về việc này khó nóiMặc những đứa thông minh Sẽ có nhiều thành đạt Sẽ vẽ tranh, làm thơ Múa balê và hátMặc ai đó đóng phim Chơi vĩ cầm rất giỏi Đó không phải là điều Ai cũng làm được nổiSau này tôi là ai Làm được gì – tôi biết Sẽ có ngày tôi đi Vào taiga giá rétCùng với đám bạn bè Chơi hằng ngày trong ngõ Tôi sẽ đặt đường ray Xây nhà, xây thành phốTàu nối nhau lao đi Núi rừng vang tiếng máy Mẹ tôi sẽ tự hào Về con trai lúc ấyBây giờ mẹ trách tôi Có thể vì ghen tị Quên rằng làm công nhân Cũng không thua nghệ sĩ

Những ước mơ không thành sự thật

Khi tôi lên tám tuổi Tôi chỉ ước mơ sao Có một chiếc xe đạp Loại bé thôi, không caoTôi đạp xe suốt ngày Đi hết đó và đâyNhưng tôi buồn suýt khóc Khi người lớn bảo tôiKhông có xe cũng đã Khổ với cậu lắm rồiTôi muốn có con chó Nhưng lập tức được khuyên Rằng đã mười hai tuổi Nuôi chó là không nên Rằng đừng làm thằng ngốc Rằng nên tìm sách đọc…Luôn luôn bị từ chối Tôi thì chẳng dám đòi Cứ thế người ta tặng Hoàn toàn trái ý tôi:Nào áo khoác, nào khăn Nào bút lông, nào lịch… Nghĩa là những cái gì Tôi không cần, không thíchTiếc là sao người lớn Nhiều lúc không hiểu ta Trong khi họ vẫn nói: Phải giữ gìn tuổi thơ!

Phô-ma

Ở phố nọ Có nhiều nhà yên tĩnh Và có nhà Của Phô-ma bướng bỉnhCả ở nhà, cả ở trường Khắp nơi Cậu Phô-ma Không tin gì Trên đờiNgoài đường phố Trời đang mưa Ướt sũng Người ta bảo Phô-ma:Cần đi ủng!Không, không mưa! – Phô-ma nói, – Chẳng hề gì!… Rồi chân giầy cứ vũng nước Mà đi Đã mùa đông Mùa trượt băng, trượt tuyết Khách đi đường phải run lên vì rétĐã mùa đông! – người ta bảo Phô-ma Thế mà cậu Mặc may ô Ra khỏi nhàCó một lần Tham quan vườn bách thú Người ta bảo: – Xem voi kìa Nó ngủ! Cậu không tin, và đáp lại:Sai rồi! Con voi này không hề giống con voi! Một đêm nọ Cậu nằm mơ như thể Cậu đang đi Ở Châu Phi Vắng vẻ Và mặt trời nhiệt đới Chiếu trên cao Sông Công-gô đang cuộn chảy Ào ào Có một tốp thiếu niên Lúc ấy Đang đi tới bờ sông Thấy vậy, Bảo Phô-ma:Có cá sấu Giữa dòng Nhưng cậu chàng đáp lại:Không! Không!Quần đùi và sơ mi Vứt trên cát nóng Phô-ma bơi thong dong Giữa dòng sông rộngBỗng một con cá sấu Nhô đầuLên bờ mau, Phô-maMau! Mau!Nhưng người ta Chỉ nghe lúc ấy:Tôi mười một tuổi rồi Không phải dạy!Thế là con cá sấu Tóm chân Phô-ma… Thế là con cá sấu Đớp vào người cậu ta Đầu cậu ló ra ngoài Ngắc ngoảiTừ trên bờ Người ta nghe vọng lại:Không! Không! Còn cá sấu Ăn no Biến vào sôngQuần đùi và sơ mi Vứt trên cát nóng Nhưng chẳng còn ai bơi Giữa dòng sông rộngChoàng tỉnh dậy, Phô-ma Không hiểu sao lại thế Cậu vơ vội áo quần Vắt lên lưng ghếPhô-ma vừa ngạc nhiên Vừa bực mình kinh hãi:Đây không phải là mơ!Không, không, không phải!!Các bạn hãy giúp tôi Đọc bài thơ này hộ Cho những người đáng chê Như chàng Phô-ma nọ.

Trên tàu điện

Chiếc tàu điện số Mười Đang chạy kia, giữa phố Một trăm năm mươi người Đứng và ngồi trên đóHành khách vào rồi ra Chen đi rồi chen lại Nhưng cậu Nhicôlai Thì ngồi rất thoải máiCậu ngồi ngay hàng đầu Ghế vừa êm vừa sạch Cậu tới sân trượt băng Cặp đôi giày dưới náchBỗng tới bến số Năm Một bà già mệt mỏi Hổn hển bám tay cầm Leo lên tàu chật chộiHành khách vào rồi ra Chen vai rồi chen cánh Nhicôlai thì ngồi Bà già đứng bên cạnhCuối cùng tới sân băng Tàu từ từ dừng lại Nhicôlai vội vàng Bước xuống tàu thoải máiBà già đang định ngồi Thì chỉ trong nháy mắt Có một cậu thiếu niên Đã tranh bà ngồi mấtĐó là Valentin Trượt băng về, nhanh nhẹn Leo lên toa và ngồi Rất êm và rất tiệnHành khách vào rồi ra Chen vai rồi chen cánh Valentin cứ ngồi Bà già đứng bên cạnhChuyện kể ra còn dài Nhưng mà thôi, phải hiểu Là nên nhường chỗ ngồi Cho những người già, yếu

Vẽ tranh

Tôi lấy một tờ giấy Vẽ đậm một con đường Và vẽ thêm cạnh đấy Một con bò dễ thươngTôi vẽ vườn bên trái Vườn lấm chấm trái cây Vẽ thêm mưa bên phải Những sợi mưa không dàyĐường tôi tô màu đỏ Bò tôi tô màu hồng Một ít mây sau đó Tôi vẽ thêm trên khôngNhững mũi tên sắc nhọn Tôi vẽ xuyên qua mây Ý nói giông gió lớn Đã thổi sang vườn câyTôi định vẽ nước chảy Thành những dòng suối con Tiếc là bút chì gãy Mà mực cũng không cònCuối cùng tôi bắc ghế Dán tranh tôi lên tường Dù tranh tôi có thể Chỉ thuộc loại bình thường

Về cây trinh nữ

Ai nằm kia, đang trùm chăn bông Kín cả đầu cả hông? Ai đang nằm kê ba chiếc gối Bên một bàn thức ăn để nguội?Ai tỉnh dậy, mặc áo quần Chẳng buồn gấp chăn Rồi sau đó dùng nước sôi rửa mặt Chấm qua trán, đôi môi Và đôi mắt?Ồ chắc đây là một ông già Tuổi một trăm hay một trăm mười ba? Không!Ai cau có, miệng ngậm đầy bánh ngọt Và còn kêu: – Ở đâu cămpốt? Đưa cái kia! Đưa cái này! Không, cái khác! Đưa đây!Ồ chắc đây là một anh tàn phế Mới nói thế? Không!Thế thì là ai đây? Và vì sao suốt ngày Phải đi ủng lông Phải mang găng ấm Để khỏi lạnh tay Để không bị cảm Dù mặt trời đang chiếu sáng trên trời Dù nửa năm chưa hề có tuyết rơi? Hay người ấy sắp phải đi Bắc Cực Nơi gấu trắng sống trong băng dày đặc? Không!Xin mọi người cứ nhìn kỹ – thì ra Đó chỉ là cậu bé Michia! Michia của mẹ! Michia của bố! Sống ở nhà năm mươi hai, trên đại lộSuốt ngày trong phòng Đắp đầy chăn bông Ngoài bánh ngọt, kẹo, đường và hoa quả Cậu không ăn gì cảNhưng vì sao? Vì sao ư, úi dào Vì vừa dậy, sáng nào cũng thế Người ta bắt cậu đo nhiệt kế Rồi mặc áo Rồi đi giày Và bất kể ban đêm hay ban ngày Cậu muốn ăn cái gì cũng được!Nếu trên trời có tí mây đen Là cậu đi giày cao cổ Nếu buổi sáng cậu thích nằm thì, ôi Suốt ngày nằm yên một chỗNhưng vì sao? Vì sao ư, úi dào Vì bố mẹ chiều anh con ghê quá Vâng, chỉ chiều và nuôi lớn mà thôi Không chịu dạy cho con gì cảKhông chịu dạy để con thành phi công Thành người lính lái xe tăng dũng cảm Không rèn luyện để con thành công nhân Thành chiến sĩ hoa tiêu trên chiến hạmNên cứ thế, bên bố mẹ, Michia Lớn dần lên, sợ giá băng, gió bão Như những cây trinh nữ sợ mùa đông Trong tủ kính của vườn bách thảo

Vêra đau răng

Cô hàng xóm Vêra Đau răng từ hôm qua Đau hai chiếc răng cửa Răng còn non, răng sữaCô rên suốt ngày đêm Ai dỗ cũng không im Mẹ thì lo hâm nước Không rời con nửa bướcBố làm trò vẽ râu Để Vêra quên đau Còn bà thì cuống quýt Lo còn hơn con nítChỉ ông nội một mình (Ông là cựu chiến binh) Là không lo gì hết Ông bảo: Ồ, không chết!