Thái Bá Tân được đánh giá là một nhà thơ và đồng thời là một nhà dịch giả. Ông cũng đã dành nhiều thời gian để dịch các tác phẩm của Eduardas Mieželaitis. Eduardas Mieželaitis là một nhà thơ được biết đến với một số tác phẩm nổi tiếng như Trái tim, Con người…. Tuy nhiên xung quanh nhà thơ này đang nhận nhiều luồng ý kiến trái chiều. Hãy cùng tham khảo các bài thơ dịch của Thái Bá Tân về nhà thơ này bạn nhé!

01

Em còn nhớ ngôi nhà thờ năm nọ, Em đi ngang, xinh đẹp giống thiên thần, Và bấy giờ, đang trẻ, giữ mùa xuân, Anh đã quì bên chân em lúc đó.
Em mỉm cười, nhìn e lệ, thơ ngây – Chắc nữ thánh Anna nhìn cũng vậy – Làm bàng hoàng, anh không uống mà say, Và trái tim đầy khát khao nồng cháy.Từng có người dùng ngôn ngữ thơ ca Ca ngợi nàng Bêatris, Laura… Thơ của họ đến bây giờ vẫn sống.Em, nữ thánh Anna, nữ thần xanh, Luôn hiện về trong say đắm mắt anh, Luôn xinh đẹp, luôn làm anh xúc động.

05

Trong giấc mơ em lại đến cùng anh, Và lần nữa, cho em anh hái tặng Những bông hoa nhiều màu cùng bướm trắng Như an nhàn cơn gió giữa đồng xanh.Anh hạnh phúc trong giấc mơ êm ái, Như Russô, anh chỉ thấy hài lòng, Thấy cuộc đời toàn may mắn, thành công, Cả những cái ban ngày là thất bại.Và trăng tròn treo trên cây rất cao Thói ích kỷ vụt biến đi lúc nào… Anh và em như một đôi mười bảy,Như trong tranh, tay cầm tay, nên thơ, Ta nhìn nhau cho đến lúc bất ngờ Một ngày mới chán, buồn lôi anh dậy.

08

Anh không cần các nhận xét ngành y, Rằng máu anh đang thế này, thế nọ. Hỡi thiên thần của anh, anh biết rõ Rằng trong anh tim và thận đau gì;Rằng thần chết đã từ lâu kiên nhẫn Như bà già khóc mướn mặc đồ đen, Chờ bắt anh, nhưng anh chẳng yếu hèn, Anh diễu cợt cái trò chơi của hắn.Nhưng còn em, em thì sao? Thờ ơ Ðể mặc anh cho thần chết hàng giờ Tra tấn anh bằng cái đau như vậy?Theo ngành y, anh sẽ bỏ đời này Như lẽ thường của sống chết xưa nay… Hay còn bởi một lý do nào đấy?

09

Giây phút tan như trên trời mây tan. Thời gian tan vào không gian như tuyết. Tưởng mới sống mà than ôi sắp chết, Vừa bình minh, ngày đã ngả về tàn.Ðêm trời lạnh, ta càng yêu ngày ấm: Trong giấc mơ em lại đến nhiều lần Và tâm hồn càng khao khát mùa xuân Khi xung quanh là mùa thu tuyết ẩm.Em – trước anh như màn ảnh bị nhoà Như thiên thần, như nữ thánh Anna… Ðêm trời lạnh giúp ta yêu ngày nắng.Và mùa đông, nếu màn ảnh không mờ, Thì hình em ngày xuân đẹp trong mơ Ðã chẳng tan trong tuyết rơi im lặng…

12

Khi giá băng, như dây xích mùa đông, Trói ý nghĩ của người nào, người ấy Sẽ hèn nhát, máu như ngừng không chảy, Sẽ thấy buồn trên mâm tiệc Platông.Khi giá băng trói chặt cánh tâm hồn Như trói cánh con chim non bé nhỏ, Thì tâm hồn đầy buồn đau, và nó Sẽ tự mình cô độc, tự vùi chôn.Khi giá băng làm tim lạnh, thờ ơ, Anh trở nên ích kỷ, chẳng bao giờ Biết hàng xóm đang làm gì phải trái.Nghĩa là đời, rất có thể, chua cay Ðã làm anh giá lạnh, chết… Lúc này Chỉ tình yêu có thể làm sống lại

Bài balát cổ

Balát này được viết lâu, từ lâu, Khi hiệp sĩ còn viết thơ bằng máu… Một hiệp sĩ được người yêu (hoàng hậu) Sai đánh nhau cùng rồng lửa chín đầu.Hiệp sĩ nghe, liền xuất phát, và rồi Gặp đối thủ trong rừng – rồng phun lửa Đã phun lửa vào chàng, chàng không sợ, Chỉ tim chàng hơi đập mạnh mà thôi.Rồi chàng thắng, vội về trình người yêu, Quần áo rách và toàn thân đầy máu, Nhưng chàng thấy cô người yêu (hoàng hậu) Đang trong tay một quan khác trong triều.Hắn là tên ưa nịnh hót, bất tài, Thế mà được hoan nghênh, khen ngợi. Còn hiệp sĩ thì không ai nhìn tới, Chỉ anh hề thân mật vỗ vào vai.Rồi hiệp sĩ bị người yêu (hoàng hậu) Cho quân hầu lôi ra khỏi hoàng cung, Và phần kết bài thơ này bi hùng Chàng lại viết bằng gươm và máu…

Chờ đợi

Các tích tắc thời gian bên cửa sổ Đang chết, tan như hạt tuyết trên cành Như mảnh vỡ tiếng chuông rung trong gió – Tự nơi nào em đang đến cùng anhEm hãy đến như bài ca chân thật Đến từ tranh, từ chuyện cổ ngày nào Và lập tức tiếng chuông rung sẽ tắt Tuyết dần dần thành khói, bốc lên caoEm hãy đến, đến như em đang có Như tháp chuông luôn đứng đấy hiền lành Các giây phút tan bên lề cửa sổ Nhưng cuối cùng vẫn ở lại cùng anh

Con người

Tôi đứng hai chân trên quả cầu trái đất Và giữ quả cầu mặt trời trên đôi tay Tôi đứng thế, giữa hai quả cầu này Quả cầu mặt trời và trái đất Tài nguyên trong óc tôi Lớp lớp trong óc tôi Từng vỉa lớn nằm sâu như vỉa quặng Tôi đào lên như đào than Tôi luyện lên như luyện sắt Thành những con tàu cày tung mặt đại dương Thành những đoàn tàu ngược xuôi trên mặt đất Thành máy bay bay tiếp những cánh chim Thành tên lửa nhanh hơn tia chớp Tất, tất cả tôi lấy từ đầu tôi Cũng tròn như quả cầu trái đấtĐầu tôi là quả cầu mặt trời Toả ánh sáng và niềm vui mãi mãi Làm trái đất có người Làm muôn loài sống lạiTrái đất sẽ thế nào khi thiếu tôi? Một hình cầu dập cong, nhăn nheo Không sự sống Chẳng khác gì mặt trăng Xấu xí Suốt đời giá băng Lạc giữa một khoảng không không chiều dài, không chiều rộngTrái đất sinh ra tôi trong giờ đau buồn Và trong giờ đau buồn kia, trái đất Đã làm nên quả cầu của đầu tôi Giống quả cầu trái đất và mặt trờiTrái đất đã hàng phục tôi Và được tôi làm thêm đẹp đẽ Trái đất sinh ra tôi Nhưng chính tôi tái sinh Làm trái đất tốt hơn, mới hơn Như chưa bao giờ được thếTôi đứng hai chân trên quả cầu trái đất Và giữ quả cầu mặt trời trên đôi tay Giữa hai quả cầu này Mặt trời xuống cùng trái đất Trái đất vươn lên với mặt trời Và quay quanh tôi Như một vành đu tiên nhiều màu sặc sỡ Là tất cả những gì hai tay tôi làm nên – tất cả! Các thành phố quay quanh tôi Những ngôi nhà cao Những quảng trường lát đá Những chiếc cầu đầy người, xe – tất cả Không ngừng quay quanh tôi Tàu thuỷ và máy bay quay quanh tôi Tuốc-bin và mặt trời quay quanh tôi…Tôi đứng thế Người cuồn cuộn các bắp cơ Thông minh, cao to, đẹp đẽ Từ mặt đất vươn cao tận mặt trời Và tôi tung ra khắp nơi Xuống trái đất – Bắc, Nam Tây, Đông – bốn phía Những nụ cười của mặt trời.Tôi – con người Tôi – con người cộng sản.

Cô đơn

Ngoài cửa sổ là gió bay, tuyết bay Cây dương uốn cong mình như muốn gãy Và nhiều lần dang đôi-cánh-cành-cây Như bất chợt muốn bay đi đâu đấy…Tôi thì sao? Tôi cố xua cô đơn Khỏi bốn bức tường con đang khép chặt Trước giờ đi, tôi thấy mình không hơn Người Mô-hi-can cuối cùng trên trái đất

Đàn thơ

Tôi không có đàn thơ Nhưng con chim bé nhỏ Giữa bình minh đang hót ngợi ca đời Đã làm thành sợi dây Niềm vui và đau khổ Nối giữa trái đất và mặt trờiBị kéo căng đến rung lên ngây ngất Đây là sợi dây vĩnh cửu, hàng ngày Rung trăm điệu khác nhau ,đưa trái đất Lên với mặt trời trên hai cánh chim bayVà tôi tin, rằng con chim buổi sáng Sẽ còn bay rất xa, rất xa Nếu chiếc cốc của bầu trời nghiêng, rạn Những sợi mưa dài hát qua kẽ tay taTôi không có đàn thơ Nhưng trong rừng đã có Sợi dây đàn của cây thông Xanh, cao, đồ sộVà giữa đất và trời Dây đung đưa, rung nhẹ Vào đất, dây bám rễ Vươn cao lên trời xanhVà hôm nay, tôi sung sướng biết mình Thừa kế dây đàn cây thông đồ sộ Khi gió đánh vào chất đồng của nó Những nốt buồn nối tiếp bay ra Như có ai trong rừng đang ngân nga Chơi bản nhạc Rừng của Ciurlionis*Tôi thấy cánh đồng Đã đến giờ mong đợi Lúa trĩu bông, qua những sợi dây vàng Đang rung khẽ, trầm tư trong sương sớm Theo những con đường xóm nhỏ dọc và ngangTôi không có đàn thơ Nhưng được ban hạnh phúc Đứng giữa cánh đồng sương đang mới, long lanh Để viết bài ca về bánh mì khó nhọc Tay mân mê những dây lúa hiền lànhTôi không có đàn thơ Nhưng lò cao nhà máy Là sợi dây bằng đá, lúc nào Cũng rung lên rộn ràng, lửa cháy Và cái nóng thiêu người theo đó bốc lên caoVà ở đấy, con chim bồ câu trắng Nối lò cao, bằng chính bản thân mình Với khoảng không mênh mông và im lặng Thành dây đàn lên tit tận trời xanhTôi vung tay Đánh lên sợi dây nhà máy Lên dây đàn bằng đá, sắt – trong tôi Hợp làm một thành bài ca cuộn chảy Là tiếng lò cao, ruộng lúa, núi đồi…Tôi không có đàn thơ Nhưng dây đàn kỳ diệu Của những cánh tay bè bạn chân thành Chìa cho tôi, đang ngân vang giữa phố Giữa cánh đồng, giữa dòng sông trong xanhCây thông và bông lúa Lò cao và đôi tay Con chim líu lo trên cây… Tất cả hoà trong tôi Thành bài ca của niềm vui, hạnh phúcVà bây giờ là lúc Tôi có đàn thơ!

Đôi tay

Tôi giơ cao hai cánh tay Nặng, to như hai cành cây Hai cánh tay tự do, lao động Cái cần nhất cho tay tôi Là tự do được sống Được cấy, được cày Được gieo, được gặt Được nâng một vụn bánh mỳ trong lòng tay Vụn bánh mà nhân dân tôi Trong tự do Làm nên bằng mồ hôi và nước mắtCứ để chim đến đậu trong tay tôi Che nắng gắt, tuyết băng, mưa gió Tôi sẽ ôm mặt trời rực đỏ Cứ để chim bay và ca trong lòng tayÔi đôi tay của tôi Như hai hạt cát trên sa mạc Như hai giọt nước giữa dòng sông Như hai tia nắng giữa bình minh ửng hồng Đôi tay tôi, làm nên tất cảKhông có cỏ đồng nào tôi không cắt Không có hàng cảng nào tôi không khuân Không có nhà máy nào nơi bao lần Sắt, đồng, gang – tôi không rèn, không gọtHai bàn tay to, nặng của tôi Có thể làm rất nhiều việc tốt Để ngọn cờ trong trận đánh được giương cao Để người lính bị thương được đua khỏi chiến hào Và tưới hoa Và nhào bánh Và thả chim ra khỏi lồng Và đổ nhựa cho con đường lấp lánh Và đã xây là xây chắc, bền lâu Và đã bắn là phải trúng từ viên đầu…Tôi cần đôi tay để xoa mớ tóc xờm cho cậu bé Đang thiếu bàn tay người mẹ Và nước mắt trên má đang lăn Để lau, đôi tay cũng rất cần Tôi cần đôi tay Để chặn những bàn tay xâm lược Đang giơ trên bầu trời Tổ quốcVà tôi cũng cần có đôi tay Khoẻ mạnh, dạn dày Để bạn chìa cho tôi Tôi nắm chặt.

Em – ngọn lửa

Em – ngọn lửa bốc lên từ hồ xanh, Em khao khát muốn được thiêu anh cháy, Nhưng gió thổi, gió mùa đông lúc ấy Đã vô tình làm em tắt; và anhAnh chỉ giữ những gì em để lại: ít hoàng hôn, ít sóng biển trời chiều, Bím tóc vàng và ánh mắt thân yêu… Anh – hòn đá quên trên bờ hoang dại.Em đã đi vào sóng biển êm đềm… Bó hoa này anh hái tặng cho em, Anh nhìn kỹ thấy hiện lên trong đóít hoàng hôn và ít sợi tóc vàng Mà lên bờ cơn sóng biển đã mang Cho anh căng làm dây đàn đau khổ.

Giọt nước

Tôi sống Như giọt nước giữa đời này Và tất nhiên có ngày Tôi sẽ phải bay theo gióBay đây đó Giữa mây đen trên trời Và có ngày tôi để rơi Trái tim xuống đấtNhưng tôi Tôi có quyền này của tôi Là được chao, được rung theo sóng Được hoà vào biển rộngVà lần nữa Tôi bay vào bão dông Về phía trước, không sờn lòng Rồi lại rơi lên núi đáTôi đã sẵn sàng Lao vào trận đánh Với núi cao, gió, mây, sấm rền Với cái chết, cái đau và bất hạnhChỉ là kiến Ồ không! Tháo bỏ xiềng gông Tôi là con người Không cao to, nhưng vĩ đạiThật khó khăn Làm giọt nước thật khó khăn, gian khổ Tôi bào mòn các bờ Va vào đá, tôi tự mình xé nhỏBằng mỗi hơi thở Bằng mỗi tế bào, tôi nhớ Rằng tôi đang làm việc của tôi Nghĩa là đang làm người!Và cũng bằng cách đó Tôi sống và vinh quang trên đời Dù một ngày kia, gió Mang tôi đi khắp nơi…

Hoàng hôn

Hoàng hôn dăng lên hàng cây liễu xanh Chiếc áo khoác màu phớt hồng rất mỏng. Em hãy nhận chùm thơ này của anh, Nơi gửi gắm buồn vui và hy vọng.Lúc lên đường, anh chỉ mang đi theo Chiếc túi rách em vẫn cười châm biếm, Từ bó thơ anh đang có rất nhiều, Anh không mang một bông nào kỷ niệm.Anh không mang cả chiếc áo hoàng hôn Để che tạm tấm thân anh… Có thể, Rất có thể từ ước mơ đang còn Anh dệt được vài câu thơ đẹp đẽ.Vâng, chỉ thế, anh hài lòng. Không sao, Thậm chí thiếu cả những dòng thơ ấy, Mặc con chó của em, giống hôm nào Liếm dòng mực trên tay anh đang chảy.Cả buồn vui và hy vọng đời anh, Anh trao cả cho em (trừ một mẩu Cho con chó)… Kia, từ hàng liễu xanh Chiếc áo đỏ hoàng hôn đang rỉ máu…
Các bài thơ dịch của Thái Bá Tân về thơ Eduardas Mieželaitis được đánh giá khá cao. Thông qua các bài thơ này ta càng cảm nhận sâu sắc hơn về khả năng sử dụng ngôn ngữ của Thái Bá Tân. Để rồi thông qua đó ta có thể cảm nhận được một cách sâu sắc hơn về phong cách cũng như những chủ đề sáng tác của nhà thơ này. Đừng quên đón đọc những bài viết tiếp theo của chúng tôi để cùng cập nhật những bài thơ hay nhất bạn nhé!