Nhà thơ Nguyễn Duy có hai tập thơ Cát trắng nổi tiếng. Trong đó có một tập thơ Cát trắng xuất bản nên 1973 và còn có một tập xuất bản năm 1995. Với tập thơ này nhà thơ đã sử dụng một số bài thơ cũ trong các tập thơ khác. Qua các bài thơ này ta có thể cảm nhận được một tình yêu đối với quê hương đất nước, cũng như đối với những gì mình đã gắn bó thân thương. Hãy cùng đón đọc các bài thơ hay mà chúng tôi giới thiệu với đây bạn nhé!

Hầm chữ A

Đường Thanh Hoá… đường Nghệ An… tới đâu cũng gặp những gian hầm kèo hứng bom đỡ đạn đã nhiều vẫn lặng thinh với cỏ rêu bên đườngLặng thinh như một lẽ thường ai cần che máu che xương thì vào dễ cầm nước mắt được sao bao căn hầm ấy có bao cột kèoThương ai dỡ những mái nghèo dựng căn hầm vẫn dựng theo dáng nhà nhà dân che nắng mưa sa chắn che cái chết cũng là nhà dânCần chi ở tháng ở năm trú thân một lát hay nằm một đêm một đời không thể nào quên lòng dân – chiếc mộc vững bền cho taNgả lưng trong hầm chữ A nhìn lên lại thấy mái nhà lợp tranh…

Chiều khẩu đội

Có người nói oan cho chiều là buồn Tôi nghe chiều vui khi tôi vui, chiều nhớ khi tôi nhớ Ai say chiều vàng ngõ nhỏ Tôi say sắc chiều ươm chín đỏ cánh đồng Chiều bồn chồn chảy tím dòng sông Chiều dát bình minh theo đường viền đỉnh núi Ráng chiều nấu nung màu chờ đợi Ơi chiều khẩu đội, tôi sayQuê hương đây, sau trận đánh lấp ngày Có nguồn suối chiều mát xanh tôi tắm Khi đàn chim chiều sà vào kính ngắm Đầu súng cụng trời tung muôn giọt sao

Nhớ

Nhớ em khi đang lên đèo Nghe em là gió vờn reo lá rừngNhớ em khi đang sang sông Nghe em là sóng bập bùng đưa chânNhớ em khi áp vách hầm Nghe em là tiếng thì thầm đất rungNhớ là thế đấy em thương Em vui trăm vạn ngả đường trong anh

Xó bếp

Nơi ấy mẹ ta nhễ nhại mồ hôi đàn con lóc nhóc khóc cười buổi nhá nhem len lén mò cơm nguội bảy sắc cầu vồng trong xó xỉnh lọ lemNơi ấy ta nướng khoai lùi sắn xoa xít hít hà… thơm bùi cháy họng lấm tấm đầy đầu bụi bồ hóng lép bép lửa tàu cau râu tôm nấu với ruột bầu húp suôngNơi ấy vùng ta còn đun rạ đun rơm cơm nếp cứ thơm canh cua cứ ngọt con cá kho dưa quả cà kho tép việc vặt giúp bà ta từng quen tay gạo chiêm ghế ngô gạo mùa độn khoai bà dạy ta chữa khê chữa nhão ngọn lửa giữ qua đêm dai trong trấu âm ỉ lòng ta đến bao giờNơi ấy nhá nhem giữa quên và nhớ đỉnh núi hiện lên bóng bà và mẹ mây chiều hôm gánh gạo đưa ta tất tưởi đường xa cầu vồng ráng đỏMặt trận dời vào sâu ngày mai ta dừng chân nơi nào khoảng trống phía trước vẫn bỏ ngỏ đâu biết những gì chờ ta đằng kia chỉ biết đời ta khởi đầu từ nơi ấy…

Võng trăng

Cong cong võng bạt anh nằm Khuyên lên nền lá vành trăng lưỡi liềmRâm ran gió kể chuyện đêm Trăng non nghe nghé nhìn nghiêng xuống rừng Lập là sau lớp lá rung Thấy trăng mắc võng lưng chừng cành cây Tình cờ đó khéo giống đây Trăng kia cùng cánh võng này soi nhau Đêm nay em anh ở đâu? Cứ nhìn trăng ấy – nhìn lâu thấy ngườiRừng già xuyên một tiếng nai Cây ngái ngủ đánh rơi vài giọt sương Khuya dần, thiêm thiếp trăng non Trong rôm rả gió hãy còn võng trăngEm ơi dù có mưa dăng Đêm Trường Sơn vẫn sáng trăng lưỡi liềm

Hơi ấm ổ rơm

Tôi gõ cửa ngôi nhà tranh nhỏ bé ven đồng chiêm Bà mẹ đón tôi trong gió đêm – Nhà mẹ hẹp nhưng còn mê chỗ ngủ Mẹ chỉ phàn nàn chiếu chăn chả đủ Rồi mẹ ôm rơm lót ổ tôi nằmRơm vàng bọc tôi như kén bọc tằm Tôi thao thức trong hương mật ong của ruộng Trong hơi ấm hơn nhiều chăn đệm Của những cọng rơm xơ xác gầy gòHạt gạo nuôi hết thảy chúng ta no Riêng cái ấm nồng nàn như lửa Cái mộc mạc lên hương của lúa Đâu dễ chia cho tất cả mọi người

Tiếng chim bạn bè

Chưa thấy bóng chim đâu Mà thân thương nhau quá Không ngỡ ngàng rừng lạ Nhờ tiếng chim nghe quenDài rộng là tiếng chim Lấp đi nhiều khoảng cách Dù trong khoảng trời nào Tiếng chim đều trong sạchCánh màu vèo qua mắt Là con chim bay qua Tiếng hát rót vào ta Là con chim đậu lạiMột lời hay nhớ mãi Vang sâu xa trong lòng Có thể nhầm màu lông Không nhầm đâu tiếng hótTìm chim hoài không được Toàn rừng xanh, rừng xanh Bóng chim càng xa hút Bên kia cầu âm thanhChim khôn khéo giấu mình Lẫn với rừng khó thấy Cành cây còn rung đấy Chim vừa bay rồi sao?Cái cành cây cao cao Rung như bàn tay vẫy Tiếng chim càng lộng lẫy Nghe lại càng ngẩn ngơĐường hành quân còn xa Bao nhiêu là gian khó Chim bay cùng ta đó Ơi tiếng chim bạn bè

Tre Việt Nam

Tre xanh Xanh tự bao giờ? Chuyện ngày xưa… đã có bờ tre xanhThân gầy guộc, lá mong manh Mà sao nên luỹ nên thành tre ơi? Ở đâu tre cũng xanh tươi Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màuCó gì đâu, có gì đâu Mỡ màu ít chắt dồn lâu hoá nhiều Rễ siêng không ngại đất nghèo Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù Vươn mình trong gió tre đu Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh Tre xanh không đứng khuất mình bóng râmBão bùng thân bọc lấy thân Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm Thương nhau tre không ở riêng Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người Chẳng may thân gãy cành rơi Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng Nòi tre đâu chịu mọc cong Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường Lưng trần phơi nắng phơi sương Có manh áo cộc tre nhường cho conMăng non là búp măng non Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre Năm qua đi, tháng qua đi Tre già măng mọc có gì lạ đâuMai sau, Mai sau, Mai sau… Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh

Bầu trời vuông

Thắng rồi – trận đánh thọc sâu Lại về với mái tăng – bầu trời vuông Sục sôi bom lửa chiến trường Tâm tư yên tĩnh vẫn vuông một vùngKhoái nào bằng phút ngả lưng Mở trang thư dưới bóng rừng đung đưa Trời tròn còn lúc rơi mưa Trời vuông vuông suốt bốn mùa nắng xanh Mặt trời là trái tim anh Mặt trăng vành vạnh là tình của em Thức là ngày, ngủ là đêm Nghiêng nghiêng hai mái – hai miền quê xa Ở đây là tấm lòng ta Sông dài núi rộng cũng là ở đâyVuông vuông chỉ một chút này Mà che tròn vẹn ngàn ngày quân đi

Bài hát người làm gạch

Tặng em Hạng – người làm gạchĐất im lặng dưới chân ta Mà nghe có tiếng phố nhà âm vang Xôn xao mái ngói, nhà tầng Lắng nghe có tiếng hát thầm… đất thôiHòn đất là hòn đất rời Thành vuông gạch dẻo – tay người nhào nên Hòn đất là hòn đất mềm Qua nghìn độ lửa – chắc bền dài lâu Hòn đất là hòn đất nâu Ra lò – đất rực rỡ màu đỏ tươiNhanh tay nào bạn mình ơi Gạch đi trăm ngả trăm nơi đang chờ Bom rơi xuống phố xuống nhà Phố nhà rơi xuống đất ta những ngày… Bàn tay vẫy gọi bàn tay Nhà cao lại dưới đất dày mọc lênTay nâng hòn đất lặng im Để nguyên là đất, cất nên là nhà

Cát trắng

Bên tê Cửa Tùng mênh mông cát trắng Bên ni Cửa Tùng cũng cát trắng mênh mông Sao cát trắng bên ni trắng toát lạnh lùng Trắng đất, trắng tay, trắng một vùng đai trắng Ấp chiến lược như nấm mồ câm lặng Cát tím bầm – lở loét vết giày đinh Mồ hôi chảy thấm vào trong cát Máu người chảy thấm vào trong cátChiều nay, tôi về biển Gio Linh Vốc nắm cát soi Cát trắng ánh lên màu đỏ

Giọt nước mắt và nụ cười

Chính uỷ của tôi xa quê hương hai mươi sáu năm trời Nay trở lại làng mình đuổi giặc Bộ đội hạ đồn. Nhân dân phá ấp Vợ chồng chính uỷ gặp nhau Cả hai đều đã bạc đầuHọ trao cho nhau Giọt nước mắt và nụ cười hai mươi sáu năm xa dành dụm lại Giọt nước mắt cũng đã già như tuổi Riêng nụ cười là vẫn trẻ trung

Bát nước ngô của mẹ Việt ở Cam Lộ

– Cửa nhà bom giội trắng tay Chỉ còn mấy bắp ngô này con ơi Con về giữa buổi nắng nôi Quà đồng chỉ có thế thôi, gọi là… Nghẹn ngào mẹ nói chẳng ra Nghẹn ngào chiến sĩ nhận quà ngô non***Ít ngô mà lại nhiều con Mẹ cười móm mém: – hãy còn nước đây! Bát sành lần lượt chuyền tay Nước ngô mẹ lại rót đầy cho con: – Ai chưa uống nước ngô non Là chưa được thấm cái ngon của đồng***Cây ngô đứng nắng vẹo hông Cho con bát nước mát lòng mẹ ơi!Quà đồng chỉ có thế thôi…

Hương cau trong đất

Đêm rằm ngủ dưới gốc cau Gió mang hương xuống hầm sâu với người Ơ hay trong đất có trời Thơm man mác ánh trăng soi ngách hầm

Đứng lại

– Đứng lại!… Hắn vẫn chạy trước tôi vài buớc cái thằng lính bảo an non choẹt chính cái thằng bắn sượt thái dương tôi ngón tay tôi căng thẳng trên nấc cò băng đạn AK va vào tôi tấm tức chỉ cần nửa tích tắc không, một phần mười tích tắc thôi ngón tay tôi khẽ nhích nửa ly thì hắn không được làm người nữa – Đứng lại!… Hắn vẫn cắm cổ chạy tôi vẫn lăm lăm khẩu súng rượt theo đuổi bắt thật vất vả hơn nhiều so với ấn nấc cò một phần mười tích tắc (ừ, thì tôi rất biết nếu chẳng may có sự đảo ngược tôi tay không chạy trước hắn lăm lăm khẩu M.16 sau tôi tôi hết làm người chỉ cần một phần mười tích tắc…) băng đạn dập vào tôi tấm tức đập mạnh hơn là ý nghĩ trong tôi giết chết hẳn dễ thôi cứu hắn sống đời người mới khó… Ý nghĩ đó nâng tôi vượt lên vượt lên với tất cả sức mình bắt được hắn đứng lại

Mưa trong nắng, nắng trong mưa

Bộn bề công việc bấy lâu hẹn nhau dành dụm cho nhau một chiều đường nào cũng lắm thương yêu lối nào cũng đẹp rất nhiều lứa đôi trong veo là nắng với trời ngổn ngang thân mến là người với nhauChiều đang sâu thắm một màu tự dưng lộp độp ngang đầu – ồ mưa! mưa rào giữa nắng hay chưa hạt mưa ném thẳng có chừa ai đâu vội vàng ta nấp vào nhau mái đầu che lấy mái đầu thoảng hương– Em đừng trách nhé, em thương nào ai biết được giữa đường gặp mưa! tiếng em như tiếng gió lùa: – thôi, đừng nói giọng người xưa, buồn cười…Từ môi mưa giọt xuống môi nhấm chung một hạt mưa rơi mặn mà áo em ướt lẫn vào da tóc lẫn vào gió, gió là sợi tơ mắt em trong đến ngây thơ trong như nắng giữa mịt mờ mưa giăng

Đám mây dừng lại trên trời…

… Để cho dưới đất đám người chạy mưaĐể cho có lúc nương nhờ mái hiên ai cứ như thừa vậy thôiTrắng trong từng hạt rơi rơi để cho em nép vào tôi thế nàyTrắng trong từng hạt bay bay để cho tay chạm vào tay, giật mìnhSấm chi sấm động thình thình để cho xa lạ mà thành nhớ thươngNgười dưng nuớc lã qua đường giá không ướt áo dễ thường biết nhauBao nhiêu là giọt mưa rào để cho một giọt rớt vào mắt emBao nhiêu người ướt kề bên để cho mình thấy bình yên quanh mìnhCơn mưa như thể vô tình sẽ còn mưa bất thình lình trong tôiSẽ còn âm ấm mãi thôi áo em bốc khói dưới trời mưa tuônGiá không có những con đường để cho những cuộc đời thường đi qua…Giá không có mái hiên nhà chìa ra như thể thừa ra bên đường…

Lời ấm áp nói từ trong gió lạnh

Gửi những người bạn línhRét xuống làm cho nhiều người nhớ nhau cái nhớ thấm sâu tôi chia cùng đồng đội chiếc võng đêm nay lay trên ngọn núi gió trăm chiều giấc ngủ làm sao yênCơn gió từ thung lũng mang lên tiếng bạc xoá cánh đồng lăn nước giá giọt sương muối co ro đầu nhánh mạ nhức nhối bàn chân phì phọp thở trong bùnGió qua cửa hang thổi nhớ ống luồng chái nhà cọ thập thò con chim sẻ lập cập cửa phên gió đêm khép mở vài mái nghèo lúp xúp nép ven đêNgọn gió nào kia thơm mãi trong khuya gần thoang thoảng một cái gì xa lắc hoa sữa rụng trong gió mùa đông bắc mùi hương cuối cùng đọng lại giữa không trungGió thổi phồng lên khoảng lạnh đêm rừng củi đầy đấy mà không đốt được phía núi bên kia là giặc thêm giá buốt từ bên đó thổi qua thì đốt nữa lên ngọn lửa của thịt da bạn bè ơi, hai người chung một võngGió có lay nhiều, rừng có động ta bứt lá êm mà trải ổ mềmHai thế hệ chia nhau cái rét tập đoàn da thịt lại đắp lần da thịt khẩu súng nóng ran lúc nào không biết có hơi người – sắt thép có tình hơnỞ nơi nào còn những xó cô đơn mùi rượu thịt bốc bên đèn bên lửa người chen chúc trong phòng bưng kín cửa vẫn cứ lạnh lùng, vẫn cứ quạnh hiuThì ở đây ấm áp biết bao nhiêu trần trụi những tâm hồn yêu dấu hơi thở bạn ngấm vào từng giọt máu chỉ một lần ủ ấm suốt mai sauRét xuống làm cho ta càng thương nhau thương nhau nhiều thành nhớ nhau lắm bàn tay lạnh nắm chặt lâu nên ấm…
Trên đây là tập thơ Cát trắng 1995 của nhà thơ Nguyễn Duy mà chúng tôi đã tìm hiểu chọn lọc và muốn chia sẻ với bạn. Thông qua tập thơ này bạn sẽ hiểu thêm về phong cách sáng tác của nhà thơ. Cũng như những tâm tư tình cảm mà nhà thơ đã gửi gắm trong chính tác phẩm của mình. Đừng quên đón đọc các bài viết tiếp theo của chúng tôi để cùng cập nhật các bài thơ hay nhất bạn nhé! 
Bài Nhiều Lượt Xem  Nguyễn Quang Thiều Cùng Những Tác Phẩm Dịch Nổi Tiếng Phần 4