Nhà thơ Huy Cận và những bài thơ hay đặc sắc để đời phần cuối

Trăng sao cũng hoá xứ người

Anh em ơi! Ta tới trăng rồi! Trăng sao cũng hoá xứ người từ đây. Trạm đầu vũ trụ xinh thay Nửa quen nửa lạ đặt ngay cờ hồng. Mẹ ơi! Mua cốm, mua hồng Mua con cá chép lượn vòng con chơi. Trăng cao, trăng đẹp, trăng ngời Mua tàu vũ trụ con ngồi lên trăng.

Trăng xuân

Đầu năm gió mát tựa hè Nứt bung hoa gạo bốn bề trăng xuân Sông là người đẹp khoả thân Núi xanh mơn mởn bước gần bước xa Lá ngôi lá mía rì rà Áo đêm xuân khéo mượt mà dải tơ.

Trò chuyện với kim tự tháp

Chỉ có trời xanh thay cỏ cây Mênh mông sa mạc. Cát làm ngày; Cát làm đêm nữa. Trăng phơi át Sao sáng đằng xa hay cát bay? Vua chúa không yên chịu cát vùi Trăm kim tự tháp đá chen trời. Năm nghìn năm đứng cười sa mạc, Nắm chắc trong tay vĩnh viễn rồi!… – Kim tự tháp! Ngươi thấy gì tự bấy? – Thấy gió thổi bốn mùa, cát dậy; Cát vung lên rát mặt thời gian, – Kim tự tháp! Người vẫn cười ngạo nghễ? Chấp năm tháng, xoa những đầu thế kỉ? – Buổi đầu tiên tôi tưởng vậy, say sưa Không cho ngày tàn, cắm mặt trời trưa Trên đỉnh nhọn như kim cương lấp loáng Trên mũ mão đầu Thiên Vương chói rạng.– Nhưng rồi sao, Kim tự tháp ngàn năm? – Trong lòng tôi một xác ép vua nằm; Dưới chân tôi vạn thần dân chết lụi. Vua muốn thắng thời gian vòi vọi Nằm yên trong giấc đá, kín bưng. Suốt đời vua lo chỗ ngủ cuối cùng, Ôm cái chết mong thắng dần cái chết. Thời gian thổi, hồn vua không sợ rét; Mặt trời quay, trục tháp chẳng mòn xoay. Vua ngủ yên nhưng tôi thức đêm ngày; Cát, cát, cát nổi từng cơn dữ dội, Cát thổi đập vào mình tôi nhức nhối. Tôi thức vua cho vua biết: giữa trăng sao Hạn nằm trong vĩnh viễn chẳng còn bao “Dậy vua ơi! Cái chết chẳng thể rào Được cái chết”. Vua ngủ mê giấc đá Lở chân trời nhiều bạn tôi tàn tạ, Hất ra ngoài vĩnh viễn xác vua phơi… Tôi thấy thời gian rúng lạnh bốn chân tôi… – Ngươi còn thấy những gì, Kim tự tháp? – Từng thế kỉ những đoàn người cúi rạp Dưới chân tôi rồi biến mất mù tăm… Nhưng cũng đôi khi có những trán đăm đăm Soi vằng vặc vào mặt tôi mà hỏi: “Chất cái chết lên cao, trên mấy tầng mây nổi Đã tấc nào thành sự sống hay chưa, Hỡi nghìn năm Kim tự tháp chơ vơ!” Tôi chết điếng trong lòng tôi tự đó Tôi chết sững, chết thêm lần nữa Trong từng vân, từng thớ đá thân tôi….– Ngươi thấy gì, Kim tự tháp, nữa thôi? – May tôi còn thấy giữa muôn trùng gió lộng Thấy cái chết muốn trở thành sự sống Cát kêu lên nỗi hoài vọng lớn lao: Là cái chết khô, cát muốn hoá tế bào Của tươi mát, thịt da, hoa lá… Thấy cái sống muốn mọc từ cát đá”.Trong chiều xanh, rìa sa mạc mênh mông Ngô đầu mùa phơi phới đâm bông. Bóng Kim tự tháp trải lên bờ sông mát,

Trống đồng

Trống đồng cầu mưa, trống đồng đuổi giặc Hoà bình, chiến tranh tiếng trống đều tay Văn minh ấy xin đừng để lạc Chim thần xưa bay sáng đất này

Trưa nay suối biếc…

Trưa nay suối biếc nỗi niềm Vui này đã nguyện đến tìm nước đưa Lòng vui lừng suối ban trưa Nghìn năm rồi lại mơ hồ chiêm bao

Về thăm quê xã Đức Ân

Về thăm quê xã Đức Ân Êm êm đất cát bước lần bãi sông. Ngô non lá mượt màu nhung Mía ken san sát, khoai vồng rậm dây. Trống hồi trường học cấp hai Đàn em tan lớp như bầy bướm non. Qua từng ngõ gặp bà con Biết sau trận lụt hãy còn khó khăn Nhưng bao công việc làm ăn Cũng lo thu xếp trong năm cả rồi. Quen tên nhưng chửa biết người Các em xúm xít nô cười hỏi han Cụ già mời bát lạc rang Lâu năm gặp mặt bàn sang truyện Kiều Ra về sau núi trăng treo. Ai còn buộc đó chiều diều tuổi thơ…

Ví bằng

Ví bàng mở được ngực em ra Anh cất em vào trong thịt da Khi ngủ có em trong nhịp thở Chiêm bao tỉnh giấc khỏi buồn xa

Viết một bài thơ

Viết một bài thơ để tặng em Đêm khuya cho mượn gió bên thềm Trăng khuya cho mượn gương treo cửa Tình tứ hoàng lan hương chín thêm.Ngày sống bên nhau vẫn nhớ nhau Tương tư đâu chỉ buổi ban đầu Tương tư nào chỉ khi xa cách Nỗi nhớ nằm trong nỗi ước ao.Thấm thoát mười năm em với anh Một trưa tháng bảy gió xao cành Anh như ngọn gió từ xa tới Em tựa dòng sông man mác xanh.Là gió là sông đã một rồi Từ đây nỗi nhớ đã thành đôi Dợn dòng năm tháng, sông trong gió Nỗi nhớ nuôi ta với khí trời.Em nhỉ, mười năm: hơn bốn năm Chiến tranh, sơ tán – nhớ đêm nằm Nhớ ngày công tác – con xa mẹ, Nỗi nhớ thành ba bếp phải chăm.Nhớ những đêm xa em cố về Với anh – Hà Nội – dưới hầm che Thức cùng thành phố trong bom dội, Sáng sớm lên đường – lại nhắn nhe.Anh thức làm thơ để tặng em Mẹ con một cụm giấc êm đềm Tình em gốc cội cho anh tựa Sương đọng bình minh đọng trước thềm.

Vỗ về

Tỉnh dậy lòng ơi, ê chề hãy tỉnh! Gà gáy mai đem sức lại cho đời. Quên chua cay, hãy tỉnh dậy lòng ơi! Chớ áo não, chán chường không phải lẽ. Ngày về đó, đậm đà và mới mẻ; Sương buông thưa, hứa hẹn gió hiền lành. Nghe mạch đời đang thao thức âm thanh, Và nhạc sống vẫn âm thầm tiến tới… Thơm tho quá, lòng ơi, vườn mới xới, Vẩn vơ thơm như mùi của tơ duyên; Làm nũng chi với hạnh phúc bình yên! Chim hót đó; sao lại ngờ số mạnh?Rắn rỏi chút với vài ba dự định, Yên vui đi cùng thương mến ít nhiều. Tháng ngày qua, buồn khổ cũng qua theo, Đời vẫn đến ở dưới trời rộng mở.Nếu mai mốt theo ngõ lầy quá khứ, Nỗi nhác lười sẽ mục hết thanh niên. Và nhất là đừng cúi mặt đi bên; Chớ buông thả hết cả lòng kiêu hãnh.Hãy tỉnh lòng ơi, ê chề hãy tỉnh! Tìm Sớm Mai mà xin một nụ cười! Nghe: bên đường, vội vã một đàn dơi, Thâu bóng tối cuối cùng trong cánh lớn.

Vườn hồng

Vườn hồng anh thăm sau mưa Mười phần vườn có xác xơ một vài Cánh hồng vẫn đẹp trên gai, Hoa ôm mặt đất, hoa cài tường bên. Lỗi hồng lững thững vắng em, Nghìn hoa đẹp một mình xem cũng buồn. Xa nhau dạ những bồn chồn Ta buồn hay ấy tụ hồn của hoa?Phải chăng đẹp gợi buồn xa… Nghìn năm cõi đẹp lòng ta gặp mình Hồng ơi ý đẹp kết tinh, Hoa sinh đôi với ái tình từ xưa Vườn hồng lững thững sau mưa Ra về nắng hửng, lòng chưa hết buồn.

Vườn hồng sau mưa

Vườn hồng anh thăm sau mưa Mười phần vườn có xác xơ một vài Cánh hồng vẫn đẹp trên gai Hoa ôm mặt đất, hoa cài tường bên. Lối hồng lững thững vắng em Nghìn hoa đẹp một mình xem cũng buồn Xa nhau dạ những bồn chồn Ta buồn hay chính tụ hồn của hoa? Phải chăng đẹp gợi buồn xa Nghìn năm cõi đẹp lòng ta gặp mình. Hồng ơi ý đẹp kết tinh, Hoa sinh đôi với ái tình như xưa Vườn hồng lững thững sau mưa Ra về nắng hửng, lòng chưa hết buồn.

Xem ảnh tuổi nhỏ của em

Này lạ không em tuổi bé thơ Của em anh chưa biết bao giờ Mà sao xem ảnh em ngày đó Xúc động lòng anh yêu ngẩn ngơ.Em đứng thơ ngây cạnh mẹ hiền Bên em bên chị mắt hồn nhiên Tóc dài chảy mượt vai tròn tuổi Miệng mím làm cho ra mặt nghiêm.Em lớn lên kìa đã để dành Tâm hồn thắm đượm gặp hồn anh Bỗng nhiên anh tiếc làn tóc mượt Xoã vội lưng làm ngọn suối nhanh.Em hỡi! Cho anh chiếc ảnh mờ Cho anh bóng dáng những ngày xưa Anh về trong ấy làm quen lại Cái thưở lòng em dậy ước mơ.

Xem tranh Tề Bạch Thạch

Bạn xem tranh tôm của Tề Bạch Thạch Bầy tôm thông minh trăm cách đùa vui Chằng chịt chân đan ẩy tới giật lui Tưởng khoé mắt ông Tề nhấp nháy Lòng yêu sống cùng đàn tôm run rẩy Nét bút đi hay sự sống đang đi Những bước rất đời rất mộng rất si. Tiên sinh vẽ hình ? Tiên sinh vẽ bóng ? Tiên sinh vẽ đời ? Tiên sinh vẽ mộng ? Đàn tôm vui. Hẳn buổi ấy tiên sinh Nghe xốn xang trong dạ dáng hình Của vạn vật như một lòng Tạo hoá. Nét bút mát như cỏ cây hoa lá Đang ra xuân, như chân đá nước nguồn. Mắt tiên sinh: suối trẻ dạt dào tuôn, Lòng yêu sống vẽ vời muôn điệu sống. Tôm hay tiên sinh trập trùng đời với mộng ? Tiên sinh đã nghỉ rồi. Tôm mãi tung tăng Trong ánh mặt trời, trong ánh mặt trăng.

Xem triển lãm tượng gỗ dân gian

Vui Tết nhớ cha ông Ta đi xem tượng gỗ Vàng son sơn có bong Nét đời còn lồ lộChạm con cua con cá Chạm đánh vật đua thuyền Nỗi lòng bác thợ cả Trăm nhát đục đầy duyên.Tac voi trận, voi cày Tạc voi lồng, nổi gió Nhẹ như mây voi bay: Vui phập phồng thớ gỗ.Cảnh nhà ai đánh ghen Tóc đuôi gà kéo cắt Nỗi hai vợ khổ chưa! Gỗ cười hay cáu gắt?Ai treo buồm giằng cột Ai lên mái dựng nhà Đất bằng hay sóng nước Bền vững thế ông cha.Chị em tắm hồ sen Tránh thằng quan dâm đãng Một chị tay hái liền Lá sen làm lá chắn.Quan quân phường cứop bóc Lợn béo bắt đi rồi Trẻ sợ không dám khóc Mẹ than thở kêu trời….Bà ơi, thúng gánh con Bán con hay chạy giặc? Vai dạn lại lưng còng Gỗ cười ra nứoc mắt.Cuộc sống cay, đắng, chát Cũng xen lẫn ngày vui Khi hội làng múa hát Gỗ bừng muôn thớ tươiĐời trăm nỗi bất bình Cũng lắm điều thú vị Cất cao tận mái đình Trên đầu bọn hào líCha ông xuân đánh Mỹ Cũng về họp ba gian Cuộc đời thêm gân guốc Nhát đục khắc thời gian.

Xuân hành

Lượng xuân trời đất vui chưa hết, Sông Nhị dòng hăng nước chảy ào. Máu đời lai láng hòn đất đỏ, Mạch đời vời vợi lòng sông cao. Nghe đời bước mạnh vần thế núi Nghe đời thở mạnh loà trăng sao.Ta đi một mình trên đê nhỏ, Ta góp chân nhanh cùng bốn gió, Ta đi mau quá tầm chân người, Ta gặp hồn ta trong vũ trụ.Máu xuân chốn chốn sôi mênh mông, Hoa gọi trời xanh phất quạt hồng. Ta đi về đâu ta chẳng biết, Chỉ biết trời xanh là ta say, Trời xanh hái cụm hoa tinh khiết, Mỗi bước bừng khơi một suối ngày. Bà quán bên đường nếp áo nâu, Xôn xao xuân ý cũng về đâu? Về đâu thiếu nữ còng vai mạnh Quá khứ tương lai gánh trước sau?Về đâu những bước thời gian đã In dấu mong manh trên cánh đào? Về đâu hạt bụi vàng thao thức Theo bánh xe quay vòng khát khao? Về đâu nhật nồng cùng nguyệt lạnh, Hai bánh xe quay vòng số mệnh? Ngồi xe nhật nguyệt cùng Thiên nhiên Làm bạn đi đường về vô định, Chỉ biết hôm nay lòng ta vui. – Mà tuổi đất trời còn độ thịnh.Âm dương chưa hằng mệt, Bên đường hoa nở tươi. Mùa vàng đời chửa hết, Biển vang triều chẳng liệt, Sóng rủ nhau đi bát ngát cười.

Yêu

Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình Như sắp nói, nhưng mà không – khóm trúc Vừa động lá, ta nhận vào một lúc Cả không gian hồn hậu rất thơm tho; Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ…Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng… Trí bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều: “Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu”. Chân đang bước bỗng e dè dừng lại – Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại…

Yêu đời

Em ơi! Dẫu sống trăm năm Đến khi chết xuống, anh nằm không yên Bởi đời đẹp quá đi, em! Yêu rồi, yêu mãi, yêu thêm chẳng thừa Yêu đời biết mấy cho bưa Cả khi cay đắng đời chưa hết tình… Tiếng gà lại giục bình minh Đã yêu cuộc sống, nằm thinh được nào!Giản đơn chiếc áo mặc vào, Cởi ra còn nhớ, huống bao năm trường Yêu đời trong máu, trong xương Lòng anh hạt muối đại dương bồi hồi Quê anh cà nhút mặn mòi Sinh anh muối mặn yêu đời, đó em….

Yêu nhau nhớ mấy cho vừa…

Lòng ta một khối, ơi tình Chạm đâu cũng vọng nỗi mình với taYêu nhau nhớ mấy cho vừa Đâu là nỗi nhớ, đâu là nỗi thương Đâu là dằng dặc tơ vương Đâu là bóng, đâu là gương hỡi lòng Trong mình đã có ta trong Trong ta mình lại nấu nung bồn chồnMùa xuân vĩnh viễn em ơi! Trăm hoa chúm chím gọi mời đôi ta Mới gần, đã lại cách xa! Giá anh nuốt được thân ngà em yêu! Trong anh mỗi sáng mỗi chiều Có em, anh được thương nhiều em thương.