Hồ Dzếnh là một nhà thơ lớn của đất nước ta. Ông có một kho tàng thơ đặc sắc được nhiều bạn đọc yêu mến. Với những lời thơ nhẹ nhàng du dương nhưng thắm đượm tình nghĩa nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạc và được nhiều thế hệ bạn trẻ yêu thíchÔng là một khuôn mặt văn học đặc biệt, viết hay ở nhiều thể loại, dù cuộc đời có lận đận nhưng ông vẫn gắn bó với văn chương nước nhà và không xa rời cuộc đấu tranh cách mạng của dân tộc. Ông có nhiều tập thơ đặc sắc, tiêu biểu nhất là tập thơ Hoa Xuân Đất Việt đậm chất trữ tìnhMời các bạn hãy cùng chúng tôi cảm nhận những bài thơ đặc sắc của ông nhé!

I. Vài Nét Về Nhà Thơ Hồ Dzếnh

– Hồ Dzếnh tên thật là Hà Triệu Anh hay Hà Anh (ghi theo giọng Quảng Đông là Hồ Dzếnh), sinh năm 1916 tại làng Đông Bích huyện Quảng Xương tỉnh Thanh Hoá.– Cha ông là Hà Kiến Huân, người gốc Quảng Đông, mẹ Đặng Thị Văn là người Việt. Ông học trung học, dạy tư, làm thơ, viết báo từ năm 1931 tại Hà Nội. Năm 1953 ông vào Sài Gòn làm báo, năm 1954 trở về Hà Nội tiếp tục viết báo, làm thơ. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam ngay từ buổi đầu thành lập (1957). Ông mất ngày 13 tháng 8 năm 1991 tại Hà Nội.– Hồ Dzếnh được truy tặng Giải thưởng nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007.+ Tác phẩm: – Quê ngoại (thơ, 1943) – Hoa xuân đất Việt (thơ, 1946) – Chân trời cũ (tập Hồi ký, xuất bản năm 1942 và do nhà Hoa Tiên, Sài Gòn tái bản năm 1968) – Một truyện tình 15 năm về trước (tiểu thuyết, ký bút hiệu Lưu Thị Hạnh, do nhà Hoa Tiên, Sài Gòn tái bản năm 1968) – Hai mối tình hay tiếng kêu trong máu (truyện dài, ký bút hiệu Lưu Thị Hạnh, do nhà Hợp Lực, Sài Gòn tái bản năm 1968) – Dĩ vãng (đoản thiên tiểu thuyết) – Những vành khăn trắng (tiểu thuyết, ký bút hiệu Lưu Thị Hạnh) – Đường kẽ mãnh (truyện ngắn, Trung Bắc chủ nhật, số 187, 12-12-1943) – Nhà nhiều con (truyện ngắn, Trung Bắc chủ nhật, số 206, 11-6-1944) – và nhiều truyện ngắn đăng rải rác trong các giai phẩm xuất bản vào thời tiền chiến.Vào thời tiền chiến, có một tập thơ ra đời: tập Quê ngoại của Hồ Dzếnh. Chừng ấy cái tên người cũng đủ làm người ta lưu tâm. Và nhà Á Châu ấn cục đã ưng ý tác phẩm khi giới thiệu cùng độc giả những lời sau đây: “Lần đầu tiên thi ca Việt nam được tô điểm một cách trau chuốt bằng ngọn bút linh diệu của nhà thơ ngoại quốc”.Sự giới thiệu của nhà Á Châu ấn cục ta ngỡ là lối quảng cáo một ấn phẩm vừa xuất bản, nhưng thực chất của tập Quê ngoại không làm cho độc giả thất vọng khi báo Tri Tân viết như sau: “Tên tuổi người Minh-hương ấy, văn học quốc ngữ không nề hà gì mà chẳng đón tiếp như đã đón tiếp bao nhiêu nhà văn hữu tài”.Quê ngoại của Hồ Dzếnh đã thử thách qua sự chấp nhận xuất bản của Á Châu ấn cục và lời phê bình của tuần báo Tri Tân, một tạp chí chuyên bình luận văn học lúc bấy giờ; và ta còn tìm gặp điển hình một độc giả trẻ tuổi ưa thích Hồ Dzếnh tức nhà văn Mai Thảo ngày nay, khi Mai Thảo ghi lại cảm nghĩ mình thuở vừa tiếp xúc tiếng thơ của họ Hồ, những dòng sau đây: “Trong cái thế giới ngột ngạt bít bưng tức thở ra của những tháp ngà tiền chiến như những phần mộ lạnh buốt, thơ Hồ Dzếnh hơn cả Xuân Diệu, và theo tôi, hơn cả Nguyễn Bính đầu mùa, là những xâu chuỗi lanh lảnh nhạc vàng gõ vui từng nhịp nắng trên mênh mông đài trán thanh niên. Tôi nhớ mãi cái cảm giác của tôi, 20 tuổi, tiếp nhận một tập thơ cốm mới đậm đà, một tập thơ mười tám cái xuân đầy, đọc mỗi câu tưởng như có mật có đường ngọt trong cổ.
Bài Nhiều Lượt Xem  Tuyển Chọn Những Bài Thơ 7 Chữ Về Mưa Buồn, Lãng Mạn Nhất
Thơ Hồ Dzếnh tiền chiến là cái trạng thái ngu ngơ trong suốt nhất của một tiếng thơ mà chủ đề là tình yêu và ánh sáng. Ngó thật kỹ, Quê ngoại không hằn một nếp nhăn. Với tôi, một tập thơ đầu tay phải như thế. Phải có cái khí thế vạm vỡ của sống như một lao vào, cái vóc dáng của yêu như một kín trùm dào dạt…”

II. Tập Thơ Hoa Xuân Đất Việt Của Hồ Dzếnh

Hồ Dzếnh là một nhà thơ tiêu biểu trong giai đoạn đất nước trước và sau thời kì cách mạng tháng 8. Ông nổi tiếng với những tác phẩm đi vào lòng người. Ông đóng góp không nhỏ cho nền văn học Việt Nam. Mời các bạn hãy cùng chúng tôi cảm nhận những bài thơ đặc sắc trong tập thơ Hoa Xuân Đất Việt của Hồ Dzếnh nhé!

Cảm đề

Mẹ nhỏ của con ơi! Máu chảy, xuân thơm, mắt lệ ngời Vú mẹ đã khô nguồn sữa cũ Tình con còn lại bấy nhiêu thôi!…Hoa Xuân đất Việt nghìn thu nở Gương cũ muôn đi rạng rỡ soi Uớc nhỏ như xưa mà nũng nịu: “Coong nà coong mẹ, mẹ coong ơi!…”

Trang sách xưa

Giở lần trang sách xưa Nhớ thời áp bức Giang sơn ơi! lòng Ngươi nguội đau chưa? Mộng đời Ngươi đã thức? Cõi trần ai đêm nay ta bơ vơ Giật mình cảm xúc… Hận muốn toát ra thơ Tình tan vào uất ức Hồn đau run mơ tưởng bóng cờ Ghi dấu những ngày quốc nhục Bừng sáng mau lên Xuân Cho Vinh quang quét sạch dấu phong trần Cho Non nước sáng tươi ngày trẻ mãi Và Giang sơn… Giang sơn thiên vạn đại Trước khi tàn ta muốn thấy Ngươi vui Hỡi Vô cùng Yêu dấu – Nước – Ta ơi!

Về làm chi nữa

Về làm chi nữa nơi đây Xứ run rét mướt, cõi đầy bồng hoang Thành xưa: từng lớp điêu tàn Ðường xưa: di ảnh muôn vàn lá rơi Tiến lên: nắng ngụt chân trời Trở về chi, nước non hời xác xơ! Mắt say ánh máu pha cờ Bước chân run giữa hai bờ Phế, Hưng Tiếng hờn vỡ xé không trung Gươm thiêng đưa loáng một vùng nắng tươi Trông nhau không thẹn sống đời Ðối trăng không tủi những lời nước non Một trời lộng lẫy vàng son Máu rơi đêm ấy, hoa còn buổi nay Mắt nhìn theo tiếng ca bay Ðất thơm nghe nở những ngày vào Xuân…

Tư hương

Ta nhớ màu quê, khát gió quê Mây ơi! ngưng cánh đợi ta về Cho ta trông lại từng xanh thẳm Ngâm lại bài thơ: “Phương thảo thê…”Ðất Thánh trời Ðông, mẹ Á châu Anh hoa ngàn thuở rạng phong hầu Chín cung thăm thẳm hồn hương khói Danh vọng vang lừng mây gió ÂuLiễu Ðộng Đình thơm chuyện hảo cầu Tóc thề che mướt gái Tô Châu Bâng khuâng trăng sáng trời Viên Hán Một giải Giang Nam nước rợn màuAi hát, mà nay gió vẫn thơm? Ai đau non nước não âm đờn? Chiêu Quân nếu mãi người cung Hán Thi tứ tìm đâu nét tủi hờn?Mây ơi, nếu tạt về phương Bắc Chầm chậm cho ta gửi mấy lời… Từ thuở ly hương ta vẫn nhớ Nhưng tình… xa lắm, gió mây ơi!

Mùa xuân mới

Non sông đương lúc bừng bừng dậy Khí vũ hiên ngang dồn mọi lòng… Bút hỡi, thiêng liêng, người hãy cháy Kiếm thần kia ánh lên từng khôngTa đứng nơi đây nguyện một lời: “Non kia dù lở, bãi kia bồi Ðất thiêng không để dành hai giống Linh khí Trời Nam đúc một nòi”Ðây, nửa đời đau thấy dáng xuân Ðất hoa thở mạnh, gió thơm gần Ta quàng tay nhỏ ghì non nước Như gã si tình say ái ân!Người hãy cùng ta dạo cảnh xuân Yêu nhau cho bõ lúc phong trần Nhịp đi lên mạnh, hồn ta đẹp Thơ ý rung mùa vang dưới chân

Ta không muốn

Ta không muốn nắn cung đàn Ðêm xưa dạo dưới trăng vàng đợi Em Bền gì mấy thoáng hương duyên Ðẹp gì mấy sợi mây huyền gợi mơ Thơ dâng ngùn ngụt sắc cờ Máu tươi hoen ố những giờ ái ân Quen chân là khách dương trần Trái tim đau xót bao lần vì yêu Bình minh về, ánh cao siêu Lên thay lửa Sống tiêu điều ngày xưa Ta cười thấy cháy duyên mơ Hân hoan khi xé những tờ… rất thơm Ý thiêng choán hết linh hồn Còn đâu gió nhớ cung buồn mà ca Lần đầu trước bóng Em xa Không nghe run trái tim và… rất vui

Tiếng sơn hà

Ta trả lại cho đàn cung nhớ tiếc Cho mùa thu những xác lá vàng rơi Ta trả lại cả u hoài, thống thiết Khi xuân về bừng sáng nên cây tươiTa nghiêng kính trước xuân hồng đất nước Lửa yêu đời thiêu cháy chuyện ngày xưa Như sóng cả tràn lan niềm mộng ước Ta kiêu căng xây lại tháng năm thừaÐây là lúc ánh gươm linh bén chớp Ta màng chi mây liễu cuốn phong ba Nếu rượu mạnh lên đường ta cạn hớp Ðể say sưa nghe dội tiếng sơn hà!Hỡi người bạn mà hồn thôi muốn trẻ Mất tin yêu, lầm lạc giữa tình đau Người hãy dậy nghe hồn thiêng thế hệ Khắp non sông vang hát buổi xuân đầuÂn phúc cả sẽ tưng bừng, vạn đại Lòng muôn vàn rào rạt sóng tin yêu Trang lịch sử từ nay thơm ngát mãi Tiếng ca thần vang bóng quốc kỳ reo

Mái lều tranh

Mẹ tôi sống lặng trong làng nhỏ Ðâu biết thời gian đổi mới rồi Lòng vẫn đau buồn thiên vạn cổ Nào hay non nước đã reo vuiBồ hôi cứ thấm từng thân áo Lưng mãi còng trên lớp bụi đời Mẹ vẫn điềm nhiên trong dáng lão Vun trồng mấy luống bắp, khoai tươiNgoài kia niên thiếu ca xuân mới Trong lũy tre xanh, đời vẫn buồn Ai biết để lòng yêu một buổi Bay về thăm viếng mái cô thôn?Bao giờ cho sáng lều tranh nhỏ Mẹ Việt Nam mừng nước Việt Nam? Hay vẫn đau buồn thiên vạn cổ Những người không biết ánh vinh quang?

Non

Lửa Thơ bừng cháy giữa đời Tình Thơ thắm thiết cho người bán mua Ý thiêng người thiếu, ta thừa Nghìn kho ân lộc, trăm mùa mạnh xuân Khinh nẻo hẹp, ghét nơi gần Mắt xa thăm hỏi muôn lần dặm băng Dẫu tàn trên đỉnh kiêu căng Còn hơn muôn thuở cao bằng ngọn cây Thơ về: nắng sáng lừng bay Gấp đi cánh phượng cho ngày rạng ra Cõi trần vẳng tiếng thiên nga Thơ không tuổi, ý không già: muôn năm! Gối lên Bắc Ðẩu ta nằm Nghe rung chân lạ, thơ thần mười phương Non cao nên dáng non buồn Tuyết sương thắm mãi linh hồn quạnh hiu Non tuy run rét bao chiều Vẫn đem cao cả, tiêu điều gởi mây…

Giang Tây

Chị về làm dâu nhà tôi Từ ngày má chị hồng đôi trứng gà Nắng trần chưa nhuộm màu da Chị còn giày nhiễu, quần hoa như ngày Chị người ở mãi Giang Tây Thi thuyền kết lá, chăng dây đèn cầu Nhưng từ chị về làm dâu Da tơ nắng sạm, mái đầu gối giăng Ôm tôi, chị bảo luôn rằng: “Chấp trăm Hà Nội chưa bằng quê ta!”Giang Tây hồ, đất bao la Non ngây nước tóc, màu da rợn trời Quan hà, từ nhấp ly bôi Lòng đau nhớ nước qua người chị dâu Năm năm mơ hội đèn cầu!…

Máu cờ

Sắc biếc chen lừng dáng huyết tươi Lênh lang tuôn ánh thái dương cười Dưới cờ, hồn nhỏ tràn như biển Trí rộng muôn sông, chấp vạn ngườiSức mạnh nào ngăn ý chí ta Gươm thần khi ngứa máu xông pha? Một đi – cái chết nghìn thu nhẹ Hát trước câu: “Không trở lại nhà”Giang sơn một thuở lầm tro bụi Kiếp sống vinh gì nợ hắc nô? Kiếp sống vinh gì, khi thế hội Ðã xoay nghiêng ngửa móng cơ đồ?Ngựa không thèm nhớ đồng xanh cũ Ta há mơ gì chút gió quê? Cờ (đã) tuôn ra bao máu đỏ Ghi câu non biển: Chết không về!

Say thơ

Ước gì chữ bật ra Thơ Vàng rung lên tiếng, ta sờ được yêu Ðem mình choán hết Cô liêu Mở toang âm hưởng ra chiều vu vơ Tai ngây ngất nhạc không bờ Hồn điên ép nát mơ hồ giữa tay Cho cuồng tư tưởng cho say Ðê mê nhân thế đã đầy ánh trăng Thơ thiêng thổn thức cung Hằng Một trang suối chảy, muôn lằn sáng reo Chìm trong Nhớ, chết trong Yêu Quên, quên hết cả nỗi nghèo tứ thi Cho hồn đau đến mê si Trăng bay rớt sáng, lời đi bật lòa Ta càng víu được mơ hoa Càng phai thế sự, cành xa nhân tình

Hoa xuân đất Việt

Ta biết Ngươi là Hoa Xuân Đất Việt! Tuổi xanh thắm nhưng lòng sôi chính huyết Tóc bừng bừng nhưng ngút chí Non sông Ngươi thèm say vũ bão, khát xung phong Mơ chinh chiến vỡ tung lòng tủi cựcÔi Nam Việt! Ôi hờn Non nước nhục Tám mươi năm đau xót, tám mươi năm!… Một giang sơn lầy lụa dấu thương tâm Cả Thế kỷ vằn đen màu bại liệt! Niên thiếu hỡi, hỡi hồn trai đất Việt Ðứng lên đi, vì Tổ quốc Vinh quang Máu Ngươi bồi lên lớp máu lênh lang Ðời Ngươi họa nhịp đời mãnh liệt Mùa xuân sáng bừng reo trong khí tiết Ánh lê minh chói lọi nạm sơn hà Ngươi đứng lên, làn mắt đắm phương xa Tim rung động, tay lần trang Sử đẹp!…Ngươi phải chết, Ngươi cần tha thiết chết Trở về chi, hoa bướm rụng từ lâu Sau lưng Ngươi, rền rĩ vạn mồ đau Gót đã trở, đây là giờ Đoạn tuyệt!…Niên thiếu hỡi, hỡi hồn trai đất Việt Ta cầu mong một buổi sáng tinh sương Nến chập chờn, hoa lạnh suốt âm dương Ðem cung kính đặt lên mồ Chiến sĩ Nghe phơi phới khắp năm trời Chính khí Tiếng Sơn hà vang nhịp khúc Quân ca! Vì máu thần, Ngươi tưới đã lên hoa Mùa Vinh hạnh kết khung đời rực rỡ!Ta đứng lặng, mỉm cười trong lệ nhỏ Lòng bâng khuâng thầm vọng bóng ai xa… Mắt rung rinh ánh Đẹp của Sơn hà!

Cơn giận

Có những cơn điên xé được đời Những cơn quằn quại máu tanh hôi Mà hồn rít lại rồi căng thẳng Chờ nuốt không gian xuống khắp ngườiÔi! những bàn tay cấu lấy tay Và vò nát ngực, sóng lung lay Nghìn muôn tia lửa ngầu trong mắt Rung cả thân mình, chuyển cả mâyRồi răng, rồi lợi, rồi tim huyết Tất cả xô dồn… tất cả run… Gió cát xông lên, mưa bão rít… Hằng muôn con thác trút căm hờn!Một phút điên cuồng phá thỏa thuê Cho sông đau khổ bớt tràn trề Ai hay hơi máu hồn khi tắt Cả một trời thương lẳng lặng vềHối hận, cay, chua đứng sững bên Giọng cười mai mỉa buốt qua tim: Tôi mê, châm lửa cho nhà cháy Lửa giận nguôi rồi, than tối đen

Hận chinh phu

Ai đã sống như ta thời chói lói Lưỡi gươm vàng đâm suốt bản đồ Âu Khúc chiến thắng cao lừng trời vòi vọi Cờ nguyên nhung mừng đóng gió Tây ChâuThuở ấy, quân Nguyên áo giáp, nhung Tay huơi hoa kích, đẹp vô cùng Ngựa phi nuốt chửng ngày trăm dặm Nắng chảy bồ hôi loáng khắp lưngTướng Nguyên mồm thét ra hơi lửa Tay chỉ thành xa, kiếm rạch trời Giấc mộng chinh biên hừng máu đỏ Tâm hồn nung nấu vạc dầu sôiSa mạc mênh mông, người thấy đâu Gió sương lạnh lẽo, giá băng sầu Muôn hồn chiến sĩ trơ như đá Ðem quẳng ân tình xuống vó câuTrăng lạ bao lần soi cảnh lạ Mây vàng quan ải, gió biên cương Lòng kiêu tham vọng, tràn cao cả Vẫn rõi, huy hoàng mộng bá vươngVua Nguyên trong chín lần cung cấm Ðốt nến ngồi xem bức cáo thư Mơ bước quan quân ngoài vạn dậm Vang lừng ngựa hý gió Ba Tư…“Chiến sĩ một đi không trở lại” Chiến mã một đi không hề về Giáo chỉ đường xông tên vút lối Hồ đông máu tím lạnh ngồi tê…Khúc hát chinh phu rộn khắp đường “Ta say trời lạ, khát trùng dương Tay ta víu cả vào thiên hạ Chận dưới ngai rồng một bắc phương”Nhưng… khúc quân ca bỗng chốc ngừng Chiến kỳ vấy máu đắp bình nhung Phải chăng sông Bạch, tri âu hẹp Không đủ gươm thần rộng lóe vung?
Trên đây, uct.edu.vn đã dành tặng bạn những bài thơ đặc sắc trong tập thơ Hoa Xuân Đất Việt của Hồ Dzếnh. Hồn thơ trầm tình điềm đạm của ông để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả. Hy vọng các bạn sẽ thích những bài thơ của ông. Hãy đồng hành cùng uct.edu.vn để cập nhật cho mình những bài viết thật hấp dẫn nhé! Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!