Nhà thơ Bùi Giáng và tập thơ Bài ca quần đảo (Phần 2)

Không thuộc bài

Người lơ đễnh học không thuộc bài
Người một hôm đếm một ra hai
Bà hiệu trưởng khắt khe ghê lắm
Cô giáo viên nhìn quá vãng trôi dài

Người từ giã một hôm trái đất
Nhớ nhung ôi đừng theo dõi gót người
Người một kiếp mang bình sinh nặng nhọc
Một sinh bình tuế nguyệt tiếp theo đuôi

Người bạn ạ tôi chào lời tạm tạm
Khổ vô ngần từ lúc lọt vành ra
Chào cõi đất những mù giăng nắng rám
Với tình yêu trôi tuột suốt giang hà

Người lơ đễnh những bình sinh lỡ dở
Những máu me và xương xảu xương da
Người cắp sách tựu trường người đi chợ
Người nhịn cơm cho em dại ăn quà

Người biết lắm những người sinh ra trước
Kẻ ra sau và kẻ nữa sau ra
Dòng sinh tử suốt a tăng kỳ kiếp
Gọi máu me về quốc độ ta bà

Người buồn ngủ lắm phen đau xót lắm
Người lênh đênh mơ tưởng niết bàn nào
Người thương nhớ những mù sương thăm thẳm
Những bão giông về dựng bóng yêu đào

Người buôn bán từng con chim con cá
Con sơ sinh và con luống bạc đầu
Người hốt hoảng “thôi thôi, sợ lắm ạ
Đâu dám còn nuôi chim cút chim câu”

Người thỉnh thoảng đánh ván bài xì lát
Xì dã man làm lỡ bột hư đường
Người thiếu nữ điểm trang hồng lệ mắt
Sầu dã man vây bủa mộng khôn hàn

Người lơ đễnh suốt bình sinh bỡ ngỡ
Tới sinh bình tử diệt tử sinh vong
Người tay vói bắt hờ bông phượng đỏ
Người phố xanh cây lá rụng xoay vòng

Người thương nhớ những hình xa tượng vắng
Những mùi hương thể dựng cổ hy nga
Về cổ nguyệt trang đầu xuân cay đắng
Thu sắt se chanh khế giấm chan hoà

Người lỡ khóc những lông đầu tuyết phủ
Người lỡ than lệch lạc những chùm bông
Những vườn tược lắt lay sương trút giữ
Những trái vàng vãn thực giữa thâm đông

Người ấy ạ ấy ôi ồ ấy vậy
Ấy là là lời tạ tiếng buông rơi
Người chẳng sẽ đáo cùng sao thế ạ
Người là gì ôi kẻ hỡi ai ôi

Người viết mãi một màu xanh cho cỏ
Người viết hoài một màu cỏ cho xuân
Người sẽ chẳng biết làm sao vẽ rõ
Một màu xanh cho sóng lục lên hồng

Cổ hương ạ cổ sương về cổ độ
Gặp tương lai từ quá khứ đi vòng
Về hiện tại vi vu con én múa
Thiều quang đi trong khoảnh khắc mơ mòng

Về cổ nguyệt gọi cổ hương cổ hận
Tôi thưa em lời cảm tạ thế nào
Sầu lỡ dại mộng cuồng đi lận đận
Dù-sao-thì dù-sao-vẫn thế sao

Tôi đi khắp ruộng đồng xa lạ
Mang sương mây khách địa lên đường
Trời xa lạ thơ ngây sương cỏ lá
Những trận chào từ thần mộng vô phương

Người biết lắm tôi học bài không thuộc
Cũng ngu ngơ như người chẳng thuộc bài
Bà hiệu trưởng đuổi tôi đi mất hút
Trong đêm tàn vang bóng mộng quy lai

Tôi nằm ngủ mơ thấy nhiều chuyện lạ
Giữa nam triều nghe bắc khuyết vi vu
Tôi bảo gió rằng đã nghe tất cả
Gió bảo thầm rằng tất cả như thu

Và như bóng như vang trong giấc ngủ
Trong giấc mơ thấy tỉnh giấc mơ màng
Mà chẳng hiểu thế nào là tỉnh
Và có cần nhìn thấy huệ như lan?

Và có thể nhắm hoài hai con mắt?
Một bình sinh nghe gió chạy lên đàng
Mù sương xuống ở cuối mây lặng ngắt
Trận cuối cùng trút giũ bóng theo vang

Mưa nguồn cũ quá xa rồi một trận?
Ôi xuân xanh vĩnh biệt như thế nào
Bà hiệu trưởng giải giùm cho tường tận
Trận cuối cùng mộng huyễn mỵ chiêm bao

Những cô giáo sinh tồn trên mặt đất
Bước chân đi không gõ nhịp sen hồng?
Bài học thuở ban sơ tôi không thuộc
Ở nơi nào lục tía sẽ đâm bông?

Dường như đã có lần thơ quả quyết
Từng có phen như thác lũ mưa nguồn
Lời chất vấn đã hàm dung giải đáp
Cơn tuyệt trù kỳ vọng trận mưa tuôn

(Mưa có tạnh nhưng chân trời còn mãi
Những giọt sương là lệ ở trong mây
Giòng sông đi cho nước nói ngàn ngày
Rằng biển rộng không bến bờ em ạ)

Chẻ hai

Chẻ hai tờ dọc mắt xanh
Mày râu phố nội sương ghềnh phố ga
Sương xanh từ mắt chẻ ba
Mày râu tờ dọc phồn hoa nội tàng
Tiền căn đứt cuộc do loan
Phượng ôi còn mất một làn yêm lung
Giữa đêm hội diện vô cùng
Mắt xanh tờ dọc hoa dung nghiêng đầu

Quán phở cô nương

Ghé qua quán phở phen này
Ruộng nương tơ cỏ mỏng dày cô nương
Phường qua phố bỏ bên phường
Phố qua mộng bỏ cho phường phố chơi
Tinh sương nguyệt mọc trăng mời
Nguyệt lam trăng lục sương ngời dòng ngân
Ghé qua phường vấn thì trân
Phố thân trì lịch hành trần hồng hoang
Phố thơm hương phở phường vàng
Dâng mùa lễ hội muộn màng chiều hôm
Hoàng hôn niệm tưởng hôn hoàng
Hồi quy lai nguyệt phục tràng cổ nguyên
Nhớ nhung lộn cõi ra miền
Gọi lầm nương tử nuồng tiên xa trời
Hai chân phường phố dịch dời
Phố di phở bún phường dời nếp than
Phố di bún nguyệt bao hàm
Phường di phở tuyết sương lan ngậm vành
Cô nương lục ngọc ngà thành
Hành du di lịch hà thanh nhiên ngà
Tha nhiên quận quốc tha đà
Tha trường khách địa tha sa lâm triều
Tha nhiên trường khách trần nhiêu
Tha phường phố phở pha nhiều ớt cay
Tha tương giấm thịnh phồn thai
Tha nùng nhị mật phôi mai băng thoàn
Tha hàn cốc úc lãnh nham
Tha u hác tận tuyệt tàng ẩn nhai
Tha hình thể lệ phong lai
Thành thân phong quận châu quai nhai quần
Tha thần quần giục tà huân
Tha quần thần giậy tình xuân mỵ toà
Thập thành công lực mù sa
Tha hành lịch tận tình nga nguy thần
Cô nương kỳ vỹ xoay vần
Lồ Gồn khai khải anh thần thiên thu
Gió Bồ Liễu
Giậy Phù Du
Gió dàn nhị nguyệt sa mù nhưỡng phôi
Gió Miêu Cương giục giã lời
Hồn sa mạc ngoại trang đời đầu non
Đầu Núi Lộng
Nguyệt Soả Ngồn
Đuôi rừng rìa núi mép mòn cuối truông
Cồn Đất Trắng
Mở Hoa Sương
Giọt hoe vàng gội cỏ hương lên màu
Hoa Ngàn mộng ủ sương thâu
Cồn sương đất trắng nhớ nhau bao lần
Ghé phường phố gọi lâm râm
Hỏi tô hủ tiếu thành phần phương lan
Hỏi tô phở tái dồn làn
Mấy thân thu mỏng giấn ngàn mấy hoa
Hỏi bước vào
Hỏi bước ra
Hỏi câu chất vấn mà ra gọi rằng
Hỏi lần tao ngộ dưới trăng
Chừng như cỏ rậm bảo rằng giậu thưa
Bình nguyên mọc ngược bốn mùa
Về sương cấm nguyệt khôn ngừa đâu đâu
Em mọi nhỏ
Mộng chưa sầu
Kẻ đi suốt xứ nhớ đầu tiên truông
Đôi phen mọi tắm suối nguồn
Đôi phen mọi có ở truồng đôi phen
Tuy nhiên ngôn ngữ nói rằng
Lời chưa nói vẫn lời hằng đã trao
Còn lưa hơi thở miệng đào
Hôm qua kỳ mộng giọng nào đã nghe
Ngày sau chuyện cũ nắng hoe
Rừng thiêm thiếp ngủ gió về trong sương
Tàn canh với mộng đêm trường
Những em mọi với mán mường nín thinh
(Triền miên ký ức u tình
Chiều xanh hải đảo sóng bềnh bồng mây
Mùa xuân hiện giữa ngàn mai
Nguyên hình Em Mọi trên ngày phù du)

Tặng bà trời

Anh xin trời đỏ đừng xanh
Non sông cứ tím cho anh điêu tàn
Con người quốc sắc đi ngang
Mùa thu duỗi dọc em càng thêm xinh

Giai nhân viếng chùa

Mỗi năm bánh trái lên chùa
Bốn lành mỗi tháng một mùa mỗi năm
Mỗi ăn uống mỗi ăn nằm
Mỗi tơ uống tuyết mỗi tằm ăn dâu
Thu hằng mỗi giết mộng đầu
Mỗi trang thành lệ mùa ngâu chùa chiền
Thập thành lài gốn thiên tiên
Thần than thở đất mang phiền tặng nhau
Phật sầu bi hỷ trước sau
Hồi khan cấm nguyệt trút mau trường quần

Gẫm rằng

Gẫm rằng đá núi khắt khe
Bỏ tôi ở lại lắng nghe rừng già
Cọp về beo gấu điều tra
Thị thành đổ vỡ thành ra phố phường

Tỳ tử ngủ

Tỳ tử ngủ bên truông đèo cỏ
Gió xuân xanh trút gió cho xuân
Vi vu mép dựng rìa rừng
Ôi tỳ tử ngủ mộng lừng phất phơ

Gió hây hây qua bờ một lúc
Thổi lan man mỗi phút mỗi phen
Mỗi phen phút mỗi thường hằng
Mỗi phôi dựng mỗi màu măng tơ mành

Tỳ tử ngủ xuân xanh lắm lúc
Ngủ yên hoa vân nguyệt lim dim
Ngủ vầng nhật mộng theo chim
Chóc vi vu suối ngành sim lục vàng

Tỳ tử ngủ muôn vàn mọi nhỏ
Mọi Đầu Non Cuối Cỏ Đèo Truông
Mọi Màu Hoa Mọc Trên Nguồn
Mọi Xuân Nguyên Thuỷ Muôn Vàn Mọi Em

Tỳ tử ngủ thân mềm thể mọi
Gió xuân xanh man dại thổi qua
Mọi Em Em Mọi La Đà
Em quên lãng mất
Anh là anh em

Tỳ tử ngủ Mọi Em Em Mọi
Cũng ngủ theo là thói thường mà
Anh về ký ức gọi qua
Mọi ôi em Mọi sơn hà của anh

Anh điên dại vì anh mê mải
Rất mải mê sợ hãi rằng em
Đã đi đâu mất cuối ghềnh
Rừng hoang vu giậy bên thềm nhà ma

Về cửa quỷ chào Sa Mạc Quỷ
Tới nhà ma hỏi Mạc Sa Ma
Rừng ôi Mọi Nhỏ Sơn Hà
Dừng nghe Lưu Ngụ nhà ma điêu tàn

Nghe Cư Trú bàng hoàng lưu ngụ
Dừng nghe lưu cư ngụ rã riêng
Nếp nền phong vận vân thiên
Mọi Sơ Thuỷ Mọi tự tiền kiếp qua

Tỳ tử ngủ sơn hà thiêm thiếp
Ngủ lãng quên trùng điệp tang thương
Ngủ yên Mọi Đã Lên Đường
Nghìn Thu Cổ Lục
Khôn Mường
Tượng
Ra

Mọi em em Mọi

Mọi Là Em Mọi Sơ Xuân
Ban Sơ Núi Đỏ Chào Mừng Non Xanh
Giữa Đêm Sa Mạc Biên Thành
Mọi Reo Cung Bậc Cầm Canh Rú Rừng

Mọi Em Riêng Một Luống Từng
Chào Nhau Mọi Đã Vô Cùng Mọi Em
Trên Ngàn Mọi Mọi Mọi Em
Màu Hoa Nức Nở Đầu Ghềnh Cuối Truông

Hai Mươi Năm Mộng Suối Nguồn
Phất Phơ Tóc Trắng Sầu Buôn Về Chiều
Cỗi Nguồn Dằng Dặc Hoang Liêu
Hai Bờ Xa Cách Xế Chiều Tà Huy

Nước Non Trùng Ngộ Vô Kỳ
Mọi Xa Vắng Mãi Nhu Mỳ Mọi Xa
Giữa Đêm Mật Niệm Giang Hà
Từ Vô Lượng Mọi Tâm Hà Giang Tâm

Từ Bi Mọi Tiếp Âm Thầm
Lời Reo Như Mộng U Trầm Như Trang
Mọi Về Mỵ Huyễn Mê Man
Chiêm Bao Mọi Suốt Mấy Tràng Giang Xa

Mấy Non Nhạc Mấy Sơn Hà
Mấy Thời Tiết Rụng Mấy Sa Mù Vèo
Mấy Lâm Tuyền Giậy Hút Heo
Mấy U Nhai Cốc Mấy Đèo Ải Truông

Mấy Mênh Mông Lệ Rẫy Ruồng
Mắt Khô Cằn Khóc Cỗi Nguồn Vắng Tanh
Mọi Đi Đầu Gió Cuối Ghềnh
Mọi Đi Biệt Tích Còn Nên Nói Gì

Mọi Về Ứng Mộng Lâm Ly
Mọi Vang Bóng Rộng Từ Bi Âm Thầm
Mọi Nhìn Hồng Lệ Lặng Câm
Mọi Đưa Mắt Mọi Nhìn Không Phải Nhìn

Mọi Rừng Thiêng Khóc Máu Tim
Mọi Nham Thạch Rã Mọi Tìm Rụng Rơi
Mọi Về Cũng Thế Mà Thôi
Mọi Không Đủ Mọi Mộng Đời Đi Hoang

Mọi Nằm Máu Chảy Lang Thang
Mọi Vơi Huyết Lệ Mê Man Sinh Bình
Mọi Còn Thoi Thóp Âm Thanh
Mọi Trùng Sinh Cũng Như Hình Thừa Dư

Mọi Châu Quận Mọi Nát Nhừ
Mọi Sầu Mạt Thể Mọi Từ Biệt Thân
Mọi Đi Sử Lịch Xoay Vần
Mọi Ban Cấp Chỉ Một Lần Mà Thôi

Mọi Dừng Một Lúc Giữa Trời
Mọi Dâng Thống Khổ Cho Đời Mọi Qua
Mọi Từ Giữa Bước Chân Ra
Mọi Hình Thành Tượng Màu Hoa Trên Ngàn

Mọi Đi Phảng Phất Một Làn
Hương Dâng Nghi Ngút Màu Lan Mưa Nguồn
Mọi Gieo Rớt Hột Lá Cồn
Mọi Sầu Phát Tiết Dập Dồn Mù Sa

Mọi Đi Phơ Phất Mái Nhà
Thanh Hiên Đón Mọi Ngất Toà Thiên Nhiên
Mọi Về Dựng Bóng Thuyền Quyên
Màu Thiên Thu Rộng Còn Truyền Sử Xanh

Mọi Nằm Duỗi Suốt Thiên Thanh
Trên Vòm Thời Đại Đi Quanh Vòng Tròn
Rách Quần Quỹ Đạo Chon Von
Tan Vành Hoa Nguyệt Mọi Còn Nguyên Tiêu

Mọi Sương Sớm Mọi Nắng Chiều
Mọi Thu Gió Muộn Mọi Vèo Sang Đông
Bên Mình Phố Thị Vời Trông
Mọi Đâu Ngờ Có Một Dòng Anh Em

Đồng Tông Anh Mọi Trung Niên
Mọi Thy Sỹ Mọi Một Miền Là Anh
Sinh Bình Thy Dựng Xuân Xanh
Vì Em Mọi Nhỏ Nên Anh Điêu Tàn

Đất Về Sử Lịch Hồng Hoang
Bên Bờ Hỗn Độn Anh Càng Nhớ Em
Giờ Đây Giữa Phố Lênh Đênh
Hàng Thơ Cho Mọi Viết Nên Lạ Lùng

Anh Ngồi Khóc Suốt Đêm Đông
Canh Trường Thế Dạ Vân Mồng Mọi Ôi
Gọi Em Mọi Khắp Phương Trời
Khắp Phương Đất Khắp Mọi Lời Lồ Gô

Chắp Tay Anh Nguyện Xô Bồ
Nghìn Thu Lăn Lóc Lồ Gồ Tặng Em

Chiều đông

Bảy giờ nghi hoặc trở cơn
Mù sương mélite lá cồn thô sơ
Viết câu giữa tiếng lu mờ
Mưa nguồn bỏ lại tự giờ trở đi

Trên đồng đày ải hoa thi
Tiếng than đầu ngọn cây gì trổ bông
Rừng chanh trái núi hương đồng
Gò sương nội cỏ lục hồng rủ nhau

Tám giờ vội vã đi mau
Từ tân thanh lại nguyên màu đêm nay
Mù sương ký ức thở dài
Giờ ôi bảy tám quên ngày xa đêm

Sáu giờ trở lại ghi thêm
Giòng hoang dại đã chảy bên miền này
Núi rừng trở lại đêm nay
Mù sương sắp tới bỗng ngây thơ cười

Cố sử mai sau

Bảy giờ beo gấu lìa non
Hùm thiêng ở lại rừng còn đau thương
Phổi xanh phiền nhiễu đôi đường
Sóng sông triều biển hý trường hoàng hôn

Ngón tay dệt lụa vô hồn
Sử xanh mất điệu vì còn phiêu du
Chim xa cất cánh bay vù
Nhớ lâm tuyền mộng đất phù du hoa

Giật mình lá cỏ tháng ba
Dưới sương cổ độ giang hà kiếm nhau
Lỡ làng câu chuyện từ bao
Ngựa về núi đá thông đầu thai hương

Xa nhau mây biển trăng nguồn
Tro tàn hy lạp mang buồn bữa nay
Sáu giờ giấc ngủ phôi thai
Bình minh cổ sử nối tay lên đường

Dậy từ cổ mộ ca sương
Trời xa đất mãi nên thường nhớ nhau

Có lẽ (I)

Người nằm ngủ thấy gì
Thấy rất nhiều nắng lạ
Những chùm bông rất xanh
Có lẽ bông là lá
Người nằm ngủ thấy gì
Chẳng thấy gì hết cả
Ngài thử nằm ngủ đi
Đừng hỏi gì hết cả

Trên đây là những bài thơ còn lại nằm trong tập Bài ca quần đảo của nhà thơ Bùi Giáng. Hy vọng bạn đã có được cái hình dung sâu sắc nhất về tập thơ này cũng như  phong cách sáng tác của ông. Bởi đây được đánh giá là một tập thơ hay và dễ hiểu. Bên cạnh đó sự nghiệp thơ ca của ông với nhiều tác phẩm xuất sắc và đừng quên đón đọc những bài viết tiếp theo để hiểu thêm về nhà thơ tài hoa này bạn nhé!