Lưu Quang Vũ với tập thơ Những bông hoa không chết (2008)

Tập thơ Những bông hoa không chết (2008)

Những bông hoa không chết

Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông Khói xám phủ những toa tàu mù mịt Tờ báo cũ rơi trên chồng gạch ướt Người bẻ ghi râu bạc đứng im lìmChúng ta ra đi chiến tranh mùa đông Tiếng ai hát khuất vào nẻo tối Gió thổi tung những trang sách trên bàn Cuốn hình học không gian và tập thơ Blốc17 tuổi lòng ai không hồi hộp Khi ngồi trong rạp hát đợi màn lên Tuổi thơ bỏ ta bay mất như chim Tiếng bom nổ những khu nhà đổ sụpChúng ta ra đi chiến tranh mùa đông Ta kịp biết gì đâu Vừa hết trẻ con đã là người lính Cô bạn gái cánh tay trần rám nắng Ngực phập phồng thở mạnh đến lo âu Đừng nói với ta những lời hào nhoáng về chiến tranh Tuổi trẻ ta đã qua bạn bè ta đã chết Ta đã vượt bao đèo cao chót vót Bao điều nhà trường chẳng dậy cho ta Nghĩ lại giễu cười những giấc mộng tuổi thơ Giờ trong ta vui buồn đều nín lặng Một thế hệ cứng đi như thỏi sắt Nhưng xoáy ngầm vẫn cuộn ở lòng sôngTa sẽ trở về. Thành phố mùa xuân. Dẫu hàng xóm chẳng nhận ra ta được Dẫu mẹ già đã trắng phơ tóc bạc Bước lên thềm ta sẽ gọi: Mẹ ơi! Qua khổ đau con đã lớn lên rồi Mẹ hãy nghỉ ngơi, con sẽ làm mọi việc…Những bạn bè đã chết Cũng sẽ trở về như những bông hoa Cắt xuân trước, tháng Giêng sau lại mọc Những bông hoa không chết bao giờ.1971

Những ngày hè cuối

mái tôn bỏng như nung tiếng rít con tau dồn toa trước chợ những cuộng rau héo tàn bầy ong vẫn vo vo ngoài cửa kínhnăm nay mùa hè thật nóng đa mấy ngày anh ốm nồi nước lá em đun những viên thuốc trắng em mang về, đôi mắt lo âubuổi sớm em đi đâu anh trở dậy nắng sáng bừng trang giấy mùa hè có lẽ sắp qua những ngày ngột ngạt những ngày mong mưa mồ hôi chảy ròng ròng trên trán phố đông nhà hẹp thức ăn đắt kinh người nhiều tin xấu nhiều chuyện buồn cười nhưng nước mắt ứa ra đau phải chuyện đùa chơitới mùa xuân, khi cây thay lá mới chúng mình sẽ có thêm một đứa con mong nó là con gái nhưng nếu là con giai, cũng được thôi em a miễn ông mãnh sau này đừng hư hỏng miễn khi nó lớn lên sẽ không còn trận mạcmay ra năm nay không lũ lụt em bảo ở nhà máy thảm len người ta bán những đoạn len thừa em sẽ mua tháo ra nối lại đan cho anh và con mỗi người một chiếc áo những tấm thảm vốn để trải nhà nhưng không sao chúng ta gỡ ra và nối lại bao khó khăn của những tháng năm này bởi nếu không có áo ấm và niềm vui cho con chúng ta, con của mọi người những lời nói hay ho vô ích hếtthế giới còn đảo điên tàn nhẫn chúng ta không sợ hãi nản lòng những ngày hè nắng chói chang lòng em như nước suốitrang giấy bên bàn gió thổi xôn xao bao việc phải làm còn phải đong gạo mua dầu, nuôi nấng các con còn bao rối ren còn bao vất vả còn mùa thu còn mùa đông đến mùa xuân, em sẽ bế trong lòng một con người nhỏ xíu.8-1974

Hai bài thơ xuân

IEm ơi xuân lại trở về Cành mận đầu vườn trắng buốt Lưỡi dao mới trong lò rèn đỏ rực Hoa lửa hồng quanh chiếc đe xanh Bàn tay em như gốc cải mềm Lau sương mù cửa kính Bát ngát mưa phùn gió mịn Những chuyến tàu nhanh chở chật người Chùm bóng màu trên phố tung bay Lập loè pháo giây Quay nhanh mình trẻ nhỏ Giây áo hoa, quầy rau tươi, những đống cam đồ sộ Vết thương đang lên da, cỏ mọc chân tường gạch vỡ Mưa trên những dòng sông, bánh xe quay về các ngả Bầy sếu buổi chiều đập cánh Em kể chuyện một chiều xưa Em bỏ làng lên phố Chúng mình chưa biết nhau, thành phố thì già cũ Như ông đồ trong sách quốc văn Chuyện người cha phiêu bạt long đong Bỏ cả gia tài đi viết kịch Chẳng đâu diễn, sách một mình em đọc Làng bên bờ sông Nhuệ những ngày mưa19 năm cha không về 19 mùa xuân những người di cư 19 năm chia cắt Và một năm những người bị giết Đêm thảm sát Khâm Thiên Mẹ vẫn mong đứa con còn chiến trận Lũ em ta lớn trong khu nhà chật Ai biết ngày mai chúng nghĩ gìBao cực nhọc buồn lo Chúng ta chẳng cuối đầu già cỗi Tháng giêng tới, mầm cây non bật dậy Tiếng hát của mùa xuân bất phục Hi vọng của thời gian Hi vọng của người đàn bà Sau tường gạch vỡ Trong mưa trong niềm đau khổ Hi vọng của thành phố nghèo Thả lên trời những bong bóng màu Những pháo hoa tắt rồi vụt sang Hi vọng của loài chim Có đôi cánh lớn Sau cái chết khu rừng sau dòng sông quên lãng Những con chim ấy và em Vươn lên và bay mãiIICon mắt xanh của đêm và của suối Em nghĩ gì chẳng nói Phút giao thừa sắp sang Phút chuyển tiếp nghiêm trang Đất trời dường nín lặngBầy sứa nằm im lòng biển tím Con sâu thiếp ngủ giữa lòng hoa Những khẩu súng đen nhòa Như mãi mãi chẳng bắn vào ai nữa Những miền quê cách trở Sông xa cầu lại nối liền Ở khắp nơi anh đều thấy hiện lên Nụ cười tin yêu bừng sang của em Giữa những đồ dùng những bóng râm những bánh thơm hiền hậu Trên mỗibàn tay, ống sáo, ngọn cờ Trên những con đường đất nước của chúng ta Những mặt người răn reo cát gió Nỗi yên lành của muôn thuở: đất đai Em như đất của con người Tên của loài hoa trắng Em từng khuất sau cây tan trong cỏ lạnh Hay ở mãi cùng anh Bàn tay nhỏ mến thương Nối anh vào nắng rộng Mặt trời đứng yên, làm ra mùa xuân là trái đất Luôn xoay chuyển không phút nào mỏi mệt Giữa vũ trụ tối đen Đâu còn cách khác Mùa xuân này phải bay về phía trước Như con tàu vẫy gọi ta kia Muốn ở mãi cùng người, chỉ có cách ra đi.Mùa xuân 74

Tháng 5

Cuộc chiến tranh thế là đã đi qua Cỏ trên đồng bắt đầu xanh lại Bao xác xe bên đồng cháy rụi Những người tản cư nườm nượp trở về nhàTrên cửa tàu chật chội, dưới sân ga Những mặt người nhẹ nhõm và mệt mỏi Những vỏ đạn lăn trong đất bụi Nhưng khung nhà đen xạm tro thanBầu trời cao yên tĩnh của tháng năm Mây trắng xoá trôi về cuồn cuộn Anh nhớ một vùng trời bom đạn Một con đường em dắt con điNhững đàn bà ngồi sau thùng xe Như vầng mặt trời rụt rè trong bão Trong tiếng nổ của bom, tiếng gầm của pháo Một người đàn bà trơ trọi đợi chờ anh Qua hoàng hôn qua đồng bãi hoang tàn Những gì xe tăng nghiến đi, em giữ lại Như ánh sang cuối cùng, bàn tay thầm lặng ấy Đã chở che cuộc sống tươi lànhBây giờ lại bắt đầu những khó khăn của thời hậu chiến Chưa ai dựng nhà trên bãi nền đổ nát Nơi máu đổ quá nhiều, chưa ai dám trồng hoa Chưa ai yêu thương bên huyệt mộ căm thù Nỗi trống trải già nua, những đôi mắt nghi ngờ Những cửa biển những phố phường xa lạ Em bế con về bên gạch vở Chiều mênh mông xao xác lá vàng Em ru con, giọng hát dịu dàng Em thu nhặt những đồ dùng lấm bụi Như góp lại những tháng ngày rơi vãi Đứng bên thềm, em lặng lẽ nhìn con Chúng sẽ nối lại chiếc vòng sẽ đi hết con đường Bằng hi vọng của em trên mặt đất.5-1975

Không đề (IV)

Rồi chúng ta sẽ trở thành những ông già và những bà già Trong một thế giới trẻ trung luôn đổi khác ta tạc lòng giữa một ngày xuân đẹp lưng sẽ còng, tai nghễnh ngãng, trán nhăn Mắt sẽ mờ và miệng chẳng còn răng Ta ngồi cạnh nhau trên chiếc ghế ven đường bên những lùm cây nở hoa thơm ngát những người trẻ đi qua ta không hề quen biết họ cười nói râm ran trong ánh nắng tưng bừng lễ phép chào ta nhưng trong bụng xót thương “ai nói chuyện với người già lâu được” tuổi trẻ tự tin, cứng rắn và quả quyết với máy móc khổng lồ với nhà hộp nguy nga sẽ coi tình yêu là trò sướt mướt cổ xưa họ lạ lùng thấy ta cam chịu đựng những đau khổ ta mang, họ không còn hiểu được đọc sách chúng ta, họ phải ngủ gật giữa chừng con trẻ ta trong tập ảnh gia đình cười khúc khích thấy áo quần ngộ nghĩnh họ chế giễu những gì ta tin tưởng chúng ta trở thành những đồ vật chẳng ai dùng như chiếc khuy đánh rơi như chiếc tây vẹt mon như cái găng cổ xưa như vết nứt trên tường chìm lấp dưới um tùm cây lá như lúa gặt chỉ còn cuống rạ nằm im lìm dưới những đám mây bay tan vào trong quên lãng ngàn đời như con vờ, như que diêm vụt tắt như viên sỏi dưới hè, như giọt nắng trong bài ca bất tận của đời.(1975)

Đáng lẽ

Trang sách ước năm xưa đã đến ngủ bao nàng tiên tuổi nhỏ chiếc ghế gỗ chơ vơ bên cửa sổ bao giấc mộng đến ngồi rồi lại ra điMột trận mưa bất ngờ, một khung cửa thoáng qua một gương mặt chập chờn rồi vụt biến bao con tàu về ga bao con thuyền cập bến mà riêng em chẳng đến cùng tôiEm qua bao con đường, em gặp bao con người em cười nói giữa bao bè bạn em đặt chân lên bao thành phố khác mắt em từng in bao tấp nập hoàng hôn có thể em đã trú mưa cùng anh ở một ngã ba đường em đi qua cầu thang vô tư có khi còn hát có lúc em ốm đau mà anh chẳng biết em sống dưới mái nhà cùng thành phố với anh mà chẳng gặp nhau dù chỉ một lần em hay đâu anh khổ anh buồn anh chờ anh đợi nghĩ lại còn giận em lắm đấy em biết không những tháng năm dài anh như người con giai ở trong bài hát cũ đi tìm em phiêu bạt những dòng sông “một tin trông hai tin đợi ba bốn tin chờ sao chẳng thấy em”Bây giờ chúng mình đã có nhau khoảng thời gian còn lại Thương biết mấy vẫn còn chưa đủ lẽ nào anh lại trách em nhưng phải nói cho mà biết đáng lẽ chúng mình yêu nhau từ lâu.

Lời cuối

“Từ cát bụi sẽ lại về cát bụi” Màu cỏ xanh ngàn năm Tia nắng chiều trước biển mênh mông Anh nắm bàn tay bé nhỏĐi cùng nhau trên thành phố Rồi mai tàn cơn mưa Ta sẽ trở về Nơi mình đã sinh ra Bóng tối chùm lên đất thẳmXanh trên đời chốc lát Mà tình cờ gặp nhau Vừa ngắn ngủi vừa dài lâu Lúc tan xuống, lại mỗi người mỗi ngảDù sướng vui, dù buồn khổ Hãy yêu anh Như hôm nay là ngày cuối cùng Mỗi hơi thở đều không lặp lại Một khoảnh khắc trong mắt ta chói lọi Một đồng hoaCả cuộc đời là ở sân ga Trước chuyến đi vô tận Cuộc lên đường tối tăm đơn độc Người ta chết có một mình Đó là điều buồn nhất Ở bên nhau, trước khi tàu đến Ở bên nhau, tấm vé đã nằm trong túiNgày đẹp quá, gió trên ghềnh dưới bãi Muôn lá xanh run rẩy trên cành Như những cây đàn nhỏ lung linh Ở bên anh, trọn vẹn bên anh Để mai tình yêu là hành lý lên đường Để nếu có linh hồn Cũng sẽ không giá lạnh Và nếu chết là mọi điều đều hết Hơi thở của em Như ngọn lửa phập phồng Như sắc cỏ không ngừng xanh trở lại Nối phút giây ngắn ngủi với vô cùng.1975

Em (III)

1choàng tấm khăn lên vai giao lại anh chiếc chìa khoá cửa em đingoài kia thành phố tiếng la tiếng khóc người lũ lượt bồng bế nhau chạy giặc tiếng đạn bay và tiếng bom gầmem xếp lại trên bàn những chiếc cốc thuỷ tinh những giá trị mỏng manh dễ vỡ cầu thang gẫy tiếng búa ai bịt cửa đêm chia tay rách xé những hồi còi thời bạo tàn lửa cháy khắp nơi những thây người gục ngã những nhịp cầu sụp đổ những toa tàu rỗng không em đứng ở góc phòng tóc loà xoà trên má anh ôm chặt thân em bé nhỏ biết nói gì; lát nữa đã xa xôi thù hận mênh mông mặt đất bùn lầy em chập chờn đi trên đổ nát thành phố bờ đá dựng những bánh xe lăn vỡ những hầm hố những nhành hoang huyệt mả những người lính ngồi hút thuốc mũ sắt mưa rào những người lính mặt đen má hóp hát gì nghêu ngao anh lại nhớ về em cái chấm nhỏ lạ lùng trên cánh đồng trơ trụi đôi mắt bàng hoàng như hỏi: “giết chóc thế còn chưa đủ các người điên cả hay sao?”khi người ta mặc cả máu người thay tình nghĩa như thay áo lót khi chung quanh ngổn ngang xác chết khi chẳng có gì ăn nói tình yêu e chừng lạc lõng anh muốn ác mà không sao ác được cứ yêu thương chờ đợi ích gì không? ích gì không chiếc cốc thuỷ tinh giữa trận ném bom trong veo màn nước buổi trưa nào môi em đã uống dêm nay lung linh một vầng ánh sáng tóc đen thẳm bay về như gió ốm thổi nồng nàn trên những dãy phố khuya2Sân ga bụi bặm những toa xe lửa ghế dài những mặt người mệt nhọc tôi đi tìm em bờ biển bão những cô gái ướt đầm đìa như cá những đôi mắt trập trùng biển lạ quán ăn nghèo phố mỏ vách tường ám khói tiếng ghi – ta buồn cô bé mù ăn xin bến phà mưa buốt cuộc chiến dài hun hút tôi không đủ sức nghĩ về em những đứa trẻ con bị giết nằm kín hàng hiên những khu rừng muỗi độc tôi đi tìm em hầm hố chật bom nổ tung bụi đất cô điện thoại viên kêu lạc giọng: “xe tăng địch tiến lên đồi trung đội không còn ai sống sót!” tìm em những chiến hào đẫm máu tôi gào la bắn vào mặt quân thù tìm em buổi sớm mùa thu nước bên đường trong vắt tìm em cô gái mười sáu tuổi biền như một trái mơ xanh em đợi tôi nghi ngút nắng rừng ở bản Tà – lề ở ngã ba Đồng Hới em đợi tôi thành phố cũ dưới bóng y – lăng hoa đỏ em đợi tôi áo trắng tuổi học trò gió bay môi dại nói cười phập phồng ngực thở gác nhà em cao quá mái tóc dài lơi lả buổi trưa thơm tìm em thị trấn không tên cũng có quầy bán báo và những áp phích cũ mặt trẫn ầm ĩ bên kia núi đá người ta khiêng về những thương binh dập nátmùa thu lạnh cơn mưa dầm dai dẳng em có còn mặc chiếc áo mưa đen lũ trẻ chạy nhảy râm ran trên bãi cát ngoại ô thành phố em hôm đó nghiêm trang như một người đàn bà từng trải khi nhà thờ rung chuông mạng nhện rơi trên những khung ảnh thánh bầy ruồi chết ngạt trong tủ kính những mặt nạ khóc ròng trong rạp xiếc chúng ta mua vé xem một bộ phim màu về những người da đỏ đi ngang vườn hoa Pastơ em thì thầm: trong Viện giải phẫu xác người chết ngâm đầy bể nước anh cười đưa em về nhà chợ Hôm bán nhiều su hào cải bắp ta mua những trái cam vàng mặt em sáng trong gương tròn lấp lánh giữa vật vã thương vong và thắng trận chập chờn sau khói đen những hình ảnh không đầu không cuối những ngày tháng những đồ dùng em chạm tới anh lặng lẽ đi tìm những mảnh vỡ của tấm gương dưới đáy hào ướt sũng.

Cho Quỳnh những ngày xa

1.Khi cách nhau hàng vạn dặm không gian anh mới hiểu khoảng cách không đáng sợ anh thấy em bên mình, như nghe từng nhịp thở anh là cửa sổ con tàu nơi xứ lạ em đi Là quê hương ngóng đợi em về Tổ quốc là gì, nếu nơi đó không có người mình yêu dấu? Tình yêu là gì, nếu không vì nó ta yêu thêm Tổ quốc? Chúng ta yêu nhau, chúng ta chiến thắng Cái đáng sợ nhất trên đời này: những khoảng cách Những khoảng cách giữa thực tại và ước mơ giữa những điều ta mong với những gì ta có được2.Em ở đâu? một thành phố xa xôi Em đi trong những bảo tàng rộng lớn Từ pho tượng cổ xưa đến bức tranh mới nhất Những ưu tư kế tiếp của loài người Anh và con ở đây Tháng sáu trời thật nóng Vẫn nỗi lo thiếu ăn Vẫn nỗi lo lũ lụt Lửa đạn còn cháy bỏng Những làng biên giới xa Những con tàu Trung Hoa Chập chờn ngoài biển Hàng trăm năm, hàng ngàn năm trước đây Những tàu này đã đến Lịch sử thường lặp lại những tai ương Thành phố xôn xao. Chỉ có trẻ con Như thằng Mí con mình là không để ý Anh ngồi đọc thư em Nó ngồi ở trên sàn Cái hộp bút nó xếp thành tàu hỏa Tờ lịch nhỏ nó gọi là tấm vé Cầm trên tay vui sướng đợi lên đườngAnh viết thâu đêm, đánh vật với từng trang Rồi thao thức không sao ngủ được Kim đồng hồ tích tắc, tích tắc Hai tiếng động nhỏ bé kia Hơn mọi ầm ào gầm thét Là tiếng đọng khủng khiếp nhất đối với con người Đó là thời gian Nó báo hiệu mỗi giây phút qua đi không trở lại Nhắc nhở cái gì đang đợi ta ở cuối Nhưng anh, anh chẳng sợ nó đâu Thời gian – đó là chiều dài những ngày ta sống bên nhau Thời gian – đó là chiều dày những trang ta viết Bây giờ anh mới hiểu hết câu nói trong kịch Seecxpia: Tồn tại hay không tồn tại Không có nghĩa là sống hay không sống Mà là hành động hay không hành động nhận thức hay không nhận thức, tác động vào cuộc đời hay quay lưng lại nó? Anh không băn khoăn mình có tài hay kém tài, thành công hay thất bại Chỉ day dứt một điều: làm sao với những sự vật bình thường Những ngày tháng bình thường Như chiếc hộp con, như tờ lịch trên tường Ta biến thành con tàu, thành tấm vé Những ban mai lên đường.

Người báo hiệu

Người lính đưa tin trên mình ngựa lao về đêm gió bấc bốn bề đen thẳm làng im ngủ dưới mịt mùng sương lạnh con ngựa chồm lên đứng sững tung bờm dữ dội hí ran người truyền tin áo rách đầu trần tây cầm đuốc lửa ướt đầm mồ hôi và bụi đỏ chỉ kịp kêu lên: giặc tới, hỡi dân làng! rồi ngã nhào xuống chân ngựa, máu loang lặng giây lát, xóm làng bừng tỉnh dậy tiếng trống thúc tiếng chiêng cồng vang dội tiếng thanh la tiếng mõ tiếng tù và đất chuyển rung, gió lắc bụi tre ngà tiếng dao xẻng, tiếng mài gươm, tiếng giây cung bật thử già đắp luỹ, trai làng lên ngựa người báo hiệu không tên nằm sóng xoài trên cỏ ngọn đuốc còn cháy đỏ trong tayngười truyền tin như gió chạy qua đồi rẽ lau rậm băng đồng vượt suối giặc ào ạt vây chặt đồn biên ải lửa bốn bề, luỹ sụp thành tan phút tuyệt vọng cuối cùng quân sĩ lăn mình mở con đường máu người truyền tin xuyên vòng cây hung bạo lao về báo động những vùng quê những bãi chợ, những ngã ba giữa phường phố ồn ào xe ngựa bên khung cửi, lò rèn, trước cổng chùa khói toả: giặc như bầy thú dữ đã tràn vào nước Nam hãy xếp cày bữa, nghiên bút, dâu tằm kẻ hèn nhát hãy một lần can đảm những dũng tướng còn nằm trong nòi giống hãy đứng dậy vươn vai! người truyền tin của muôn đời người báo hiệu của nhân dân đã đến!giữa cung vua tưng bừng yến tiệc giữa tiếng nhạc và hương trầm nghi ngút người báo tin sừng sững lao về dậm chân, ném đuốc hãy đổ rượu đi, hãy ngừng múa hát quân thù đang trà đạp muôn dân!trong lẫn lộn mua giông thời khốc liệt khi dối lừa như bóng tối trùm lên khi sâu mọt ngu hèn đục khoét mỗi con tim khi cái ác trên cao ngồi ngự khi tất cả ngỡ xuôi chiều yên ả người báo động trở về làm cụ hát rong làm bác xẩm mù ở mỗi gốc đa ở mỗi bến đò lời nói thật cháy lòng như lửa thành điềm báo trên lá cây trên đá trong mắt người khởi loạn trên lá cờ nghĩa quân dù không tuổi không tên dù ngã ngay tức khắc dù ngục tối dù chém đầu bêu cọc người báo động không bao giờ vắng mặt trong những đêm huyền sử trong những lời đồng dao Dân làng ơi, thức dậy đi nào những bác tiều phu, những người đập đá những người kéo thuyền và những người dệt lụa những người đi ở, những người đói cơm những nhục nhằn, những kẻ lãng quên hãy thức dậy, tự do cho nước Việt tình yêu cho tất cả mọi người cho hoa lành, trẻ nhỏ, niềm vui hãy thức dậy, những bàn tay tủi cực hãy thức dậy, những lưỡi cày đẹp nhất ngực than hồng, hãy cháy bùng lên tất cả mọi mái nhà tất cả mọi trống chiêng thức dậy!

Sông Hồng

một con sông chảy qua thời gian chảy qua lịch sử chảy qua triệu triệu cuộc đời chảy qua mỗi trái tim người khi êm đềm khi hung dữ một con sông rì rầm sóng vỗ trong muôn vàn trang thơ làm nên xóm thôn, hoa trái, những ngôi nhà tạo sắc áo, màu cây và tiếng Việt một giống nòi sinh tự một dòng sông trăm đứa con xuống biển lên rừng ở lại Phong Châu, người con thứ nhất vua Hùng Vương thứ nhất nước Văn Lang sóng và phù sa – khái niệm đầu tiên nước và đất để nay thành Đất Nước một con sông dịu dàng như lục bát một con sông phập phồng muôn bắp thịt một con sông đỏ rực nhuộm hồng nâu da người. ôi Sông Hồng, mẹ của ta ơi người chứa chất trong lòng bao điều bí mật bao kho vàng cổ tích bao tiếng rên nhọc nhằn bao xoáy nước réo sôi trong ngực rộng của người bao doi cát ngầm trong lòng người phiêu bạt người quằn quại dưới mưa dầm nắng gắt cho ban mai chim nhạn báo tin xuân cho đơn sơ hạt gạo trắng ngần cả nhành dâu bé xanh người cũng cho nhựa ấmmột dòng sông với những thuyền những bến những thân đê uốn lượn lưng rồng hoa gạo đỏ bờ sông những đền miếu phố phường mái rạ bờ tre hoàng hôn khói bếp một dòng sông như dòng đời mãnh liệt nhấn chìm bao thuyền giặc và xoá nhoà dấu vết các triều vua… sóng rập rờn quanh bè gỗ tuổi thơ nước sông chảy trên vai em lấp loáng ta đi qua những bến phà tan nát một ngàn ngày xa cách một ngàn đêm sông Hồng trên chùm sao bánh lái trong câu hò đồng đội trong ráng mây cuồn cuộn căng buồm… máu ta mang sắc đỏ sông Hồng nỗi khổ và niềm vui bất tận luôn luôn mới đến, luôn luôn ra đi luôn già nhất và luôn trẻ nhất sông để lại trước khi về với biển không phải máu đen độc ác của quân thù không phải gươm đao ngàn năm chiến trận không phải nghẹn ngào tiếng nấc sau sụp lở hưng vong sau thù hận sóng trào là bãi mới của sông xanh ngát là đất đai lấn dần ra biển là tâm hồn đằm thắm phù sa dâng yêu thương đỏ rực đôi bờ.

Sông Hồng – hồi ức của một nghĩa binh già

Chiếc tàu đen xuất hiện phía chân trời thân cá mập lừ lừ tối sẫm lá cờ lạ chập chờn khói sóng miệng súng tròn hung dữ ngước lên những bóng người cao lớn lênh khênh găng tay trắng, ống nhòm dài lấp loáng những mặt đỏ mũi khoằm râu rậm gườm gườm trên tàu sắt ầm ầm xả khói ven sôngbầy le le náo động bay tung người đánh cá ngừng tay kéo vó trẻ bắt cua quẳng giỏ dân làng kinh ngạc nhìn ra chưa ai hay cột khói đen kia sẽ mang đến nước Nam tám mươi năm nô lệchúng ta nhớ gì ngày ấy? nước Nam trong tay lũ vua quan dốt nát con rồng cũ ngoằn ngoèo trên áo thụng những hoàng cung ẩm mốc mùi rêu những ông quan võng lọng vẹo xiêu ham chọi già và giỏi làm câu đối! những đồng bãi bốn mùa nghèo đói những chiếu chỉ chữ Nôm (do hai chữ Tàu ghép lại) lệnh bế quan toả cảng lệnh cấm đạo Gia – tô lệnh bắt giáo dân cho ngựa xé hổ vồ lệnh chu di ba đời ai dòng dõi Tây Sơn ai chép thơ Chu – Thần ai phạm huýngọn đèn con leo lắt đêm đông soi gương mặt một người thức trắng: Nguyễn Trường Tộ cô đơn đôi mắt sáng viết tờ trần dâng vua “muốn trị thuỷ Hồng Hà không thể dùng đê quai tạm bợ phải đào hồ to, khai thông đường xá đến lúc cần trọng toán lý hơn văn khai mỏ, đóng tàu, công nghệ mở mang cho dân được muôn nhà no ấm phải tỉnh táo nhìn xa nghĩ rộng lái con thuyền khỏi vực vong nô…”không lời nào lọt được tai vua cả triều thần mải mê “lễ nhạc” mặt khinh nhờn, dạ kinh hãi “Tây di” giặc với những Gác-ni-ê và Giăng-đuy-pi những óc lái buôn lọc lõi khôn ngoan của công ty Đông Ấn Độ những kẻ tìm vàng những tên vỡ nợ những thiếu uý tóc mai cong mơ làm Bô-na-pác giặc Tây với súng đồng thuốc đạn với vải hoa ngũ sắc với tượng chúa với những lời đường mật móng tay dài thèm khát vươn lên châu thổ sông HồngNhâm Ngọ tám trăm tám hai Hà thành thất thủ án sát, khâm sai khiếp sợ nhưng thợ khảm Hàng Khay thợ dệt làng Chèm những môn sinh của cụ cử Kim cùng đội cận vệ quân của đốc bộ quan Hoàng Diệu xông ra “giao chiến ngang tàng” cờ ba sắc trên chòi canh đã cắm lang Hạc Thọ Xương phản trắc lén đưa quân giặc vào thànhTôi là người lính hoả công của tham tán quân Tôn Thất Thuyết tôi là người lính già tóc bạc đi theo vua Hàm Nghi trong ngàn sân Quảng Trị xanh rì nhìn nhà vua trẻ măng ngồi ôm đầu im lặng tôi quặn lòng nghẹn khóc nước mất rồi chúng ta đi đâu? tôi là người lính trận sinh bên bờ sông Hồng giặc Lang – sa trong thành cũ Thăng Long nghênh ngang cướp bóc lũ bồi tây lũ chó săn xúm xít tiệc rượu say mềm điện Kính – thiêntrong hoàng hôn một thế kỷ đang tàn sao bốc cháy trên bầu trời hung dữ tôi theo tướng Cờ đen phục bên đường Giảng Võ vung lá cờ móc câu tua tủa ụp lên đầu Ngạc – nhetiếng hò reo trăm thuyền nhỏ lao đi tôi ngang dọc khắp đầm lầy Bãi Sậy giặc vây thuyền đốt bãi tôi bắn trả giữa mịt mùng lửa khói nghiến răng thà chết không hàng xác tôi hoá thành than thành lửa đóm lập loè đỉnh bãi vượt đồn binh sông Cái qua Yên Thế Nhã Nam lên đồi dẻ rừng lim tôi thổi ống xì đồng trong nghĩa quân Đề Thám quân vỡ, nhà tan, nước tận xác cụ Phan Pháp nhồi cùng thuốc đạn bắn xuống sông sâu, sân đấm ngực khóc gào giặc băm nát thân tôi châm lửa tưới dầu nhưng tôi nào chịu khuất hồn tôi nơi rừng thẳm canh khuya vang tiếng hổ gầmcùng Đội Cấn Đội Cung quay súng cướp đồn tôi trộn cà độc được vào cơm xé gan giặc trong “Hà thành đầu độc” chúng đặt tôi lên lưỡi cày nung bỏng “cũng thành nhân…” tôi ngẩng nhìn máy chém đầu rơi mắt vẫn mở trừngtôi lang thang khắp đồng bãi sông Hồng ngày vùi gươm dưới cát đêm trăng lạnh sương lạnh tôi mài trên đá tảng lưỡi gươm xanh đợi dịp nhà lại nước nhìn đoàn tàu giặc như rắn đen đi hút máu dân mình ngực tôi ngàn vết nhục tôi là người lính già tóc bạc tôi là tám mươi năm uất ức tôi là con của sông Hồng sôi sục đêm đêm trên cát mài gươm.

Sông Hồng – năm mẹ sinh em

Đồng trăng mênh mông năm lũ lớn lá chuối khô xạc xào trên mặt sâu róm xù lông rặng vải sau đê nước đỏ tràn về những đoàn người lảo đảo kéo đi như cơn mê cơn sốt mắt đói mở trừng trán gầy đen lõm ăn hết củ rào lộc sung nõn chuối ăn cả thằn lằn chuột bọ cái đói dày vò cắn xé nhục nhã kinh hoàng điên dại giành nhau mẩu bánh giữa chợ nuốt vội nghẹn ngào máu ứa đi lên thành phố gục chết nằm đầy các cửa ô mùi xác chết u ám cả bầu trời sớm mai lạnh buốt vỉa hè những bàn tay quờ quạng những bàn tay thò ra khỏi chiếu sọ người va nhau trên những cỗ xe bò những bà điên những thầy bói mù lòa hát rợn người những lời sấm tiên tri tiếng chuông nhà thờ báo hiệu giờ tận thế cái năm kinh khủng Cả nhân loại qua một cơn chém giết Cả dân tộc sau chuỗi ngày tàn khốc bóng đen nhà tù Pháp ngựa Nhật và gươm Nhật máy bay đồng minh trút cái chết lên đầu các nhà thơ trong Tự lực văn đoàn làm thơ về trăng và các tiểu thư sầu mộng tổ quốc tưởng như bị bỏ quên giải đất tối tăm giải đất nghèo hèn chỉ còn những cơn gió lang thang chỉ còn cái đóimẹ sinh em năm ấy lán nhỏ ven bờ đê tiếng nước sông ầm ầm dữ dội tiếng chân những người đi cướp thóc rầm rập chạy ngang vườn đàn ông đàn bà dao gậy câu liêm thúng mủng nón mê lũ lượt lá cờ đỏ bập bùng phía trước những huyện đường bốc cháy trong đêmmẹ sinh em ngực gầy thở dốc áo rách đẫm máu phản lạnh nhà xiêu không hớp cháo những bàn tay đói đỡ em ra đời ngoài kia những người sống sót những người bị cướp đoạt bị chà đạp tần cùng những người bị đuổi bắt đứng lên giành hạt gạo để sống giành đất nâu và khí trời ngoài kia sông Hồng rên xiết gào kêu quằn quại ánh sao xanh biếc gió thổi bãi hoang xao xác mẹ cắn môi sùi bọt đau rên tiếng khóc em trong tiếng trống thình thình vú mẹ cằn khô không giọt sữaem sinh ra từ cơn đói xé lòng suốt đời em mang nối đói và nỗi khát ánh lửa đầu tiên em thấy là ánh đuốc những người nổi dậy em sinh ra khi ngày hửng đêm tàn lúc con chim đạp gẫy cửa lồng nếu suốt đời em đòi hỏi trời xanh sao anh lại ngạc nhiên và trách móc?suốt đời em mang trong ngực tiếng sông ào ạt réo sôi những tàn lửa quanh mình gió xoáy và bờ đê rầm rập bước chân người…

Sông Hồng – lời từ giã của Trung đoàn Thủ đô

Mũ sắt mưa bay lất phất trung đoàn lặng lẽ ra đi bãi Long Biên gió buốt dòng sông đen rì rầm ngoảnh nhìn Hà Nội rưng rưng liên khu Một bập bùng lửa cháy Phất Lộc Nguyễn Siêu Hàng Chiếu Ô Quan Chưởng Cột đồng hồ mái nhà cao thấp nhấp nhô bao giờ trở lại? Hà Nội ơi Hà Nội những tên người tên phố thân yêu những chiến lũy cao chồng chất tủ giường bàn ghế có chiếc hòm nâu của mẹ người mẹ nghèo đầu ô chiếc xe nôi trẻ thơ lỗ chỗ đầy vết đạn chiếc dương cầm nhà ai tiếng dây đứt trong đêm chờ giặc ta có thằng bạn học hy sinh chôn dưới nên nhà đêm nay đơn vị rút ra các cậu nằm ở lại chân bước lòng đau nhói đâu những mặt hồ sương muối những sân trường lá rụng áo bay những đường xưa héo hắt mặt gầy Cách mạng tình đầu nắng chói nước Cộng hòa một tuổi chiến xa quân thù như bóng đêm gầm gừ trở lạiTháng Chạp bốn bề lửa khói quyết tử quân ra đi những công nhân máy đèn thợ sắp chữ nhà in vai áo dầu lem luốc anh giáo tư rút rát đưa bàn tay trắng trẻo nhận thanh gươm anh sinh viên trường thuốc ngang tàng mang đến con dao giải phẫu anh kéo đàn tiệm rượu bác phở rong mũ dạ ông thợ già bẻ ghi những lưng áo suốt đời im lặng linh hồn của Hà Nội thủ đô những người phiêu bạt không nhà bốc vác bện sông, gầm cầu nằm ngủ gái nhẩy, vú em, anh xe, chú tiểu có kẻ lần đầu tiên được sống có người ngỡ đời mình đã hết trong khói thuốc chán chường hôm nay ném bút bước ra đường đứng vào chiến lũy đã quá nhiều đêm nô lệ nước Việt thân yêu giờ phút mất còn già dặn hay tơ măng chân đấy hay cà – vạt người theo đạo Tin lành người đọc mòn sách Khổng và anh, người Cộng Sản hôm xưa vượt ngục Hỏa Lò dân phố chỉ biết tên qua tấm hình truy nã hôm nay ôm bom ba càng đi hàng đầu dẫn tất cả xông lênđục tường nhà nối lại mọi đời riêng sáu mươi ngày quyết liệt từng thềm gạch từng tấc đất tiếng xung phong tiếng thét rung trời địch từ Đồn Thuỷ kéo lên từ Cửa Bắc xông ra pháo đào Láng quân ta bắn xuống Cầu Gỗ Hàng Đường Cửa Nam Hàng Bột Ô Cầu Dền, nhà thương Vọng, Hàng dầu Sen giặc máy bay xe tăng ta súng trường chai cháy giặc chiếm nhà ngoài, ta xông ra chiếm lại giặc lên gác hai ta gỡ mái nhào vô Định ở Bắc Bộ phủ Thực ở Giảng Võ và bao người đã ngã không tên bác hàng rong chợ Đồng Xuân vung đòn gánh đuổi thù quanh phản thịt anh bán vé chết trong toa xe điện bác đưa thư già tóc bạc trên thềm nhà bưu điện hy sinh túi thư chưa kịp gửi khoác bên mình tiểu đội nữa cứu thương ngã xuống miệng còn ca hát những cô gái Ngọc Hà Lãng Bạc những mẹ già Lai Xá Thụy Khuê… đêm nay ra đi nhớ từng gương mặt nhớ thằng em liên lạc nhớ rạp hát Tố Như nhớ đường phố cùng ta ngăn bước giặc cho khắp nơi cuộc kháng chiến bắt đầu nhớ khóm rau xanh bên những cành đào trên chiến lũy, mưa phùn ướt đẫm đêm giao thừa khói trầm nghi ngút đọc dòng thư, tất cả rưng rưng “các em quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” đôi mắt già Hồ thăm thẳm sớm mai thành phố vào tay giặc chúng nó đừng hòng khuất phục Hà Nội là của ta một cột điện một mái nhà một thằng bạn một thằng em một sớm mai yên tĩnh ái hát bài “suối mơ” tiếng xe chạy tiếng rao quà Hà Nội lầm than Hà Nội phù hoa Hà Nội đêm nay nhắc gọi ra đi hôm nay để mãi mãi trở về mưa bay lồng lộng bờ đê Hà Nội nhòe trong nước mắt Tam Đảo sau lưng sừng sững Việt Bắc chiến khu bát ngát Hồng Hà cuồn cuộn réo sôichỉ xuống dòng sông đỏ rực chúng ta thề sẽ trở về.

Năm 1954

nhớ không em năm 1954bức tường đầy vết đạn bên kia sông đèn pha quét sáng năm cửa ô thiết giáp gầm gừ thùng xe tua tủa mũi lê hàng phố bặm môi nhìn – chúng nó mang người đi bắncác anh chào Hà Nội lần cuối cùng nụ cười lẫn trong vết sẹonhớ không em năm 1954 mùa hè nóng bỏng như lửa lính mũ đỏ rượu say chai vỡ lính Bắc Phi nhớ quê ngồi khóc công sở ồn ào vỡ tổ két sắt va ly chồng chất dãy dài mang lên xe hàng núi hồ sơ danh sách 80 năm những người không khuất phụcsân ga mù mịt khói bay chủ xưởng chủ đồn điền bước lên tàu ủ rũ những bà đầm tay ôm chó bông những viên đội xếp tồi tàn lếch thếch ba toong hòm xiểng những bộ trưởng kiêm thầu khoán như bóng đen dĩ vãng kéo nhau đi ông bác sĩ hồ nghi gã đảng viên Đại Việt xanh xao hằn học chán chường những tay viết báo ăn tiền những ca sĩ hát trên đài Pháp Á ngã ba ngã tư sôi lên như chợ người ta bán nhà bán tủ bán xe đêm đêm phố thờ rầm rì tiếng xé vải may cờ náo nức mẹ thắp hương mong thằng con vệ quốc chín năm mỏi mắt mong chờcác anh đã trở về trên những cửa ô xưa cuồn cuộn người đi mắt ướt mũ nan phần phật vải dù Trung đoàn Thủ đo lại về liên khu Một bạn cũ ôm nhau cười khóc – những ai nằm lại lưng đèo?cổng chào lá kết đèn treo cánh trắng bồ câu lấp loáng đêm pháo hoa vụt sáng lời ca bồng bột ngây thơ “dân Liên Xô vui hát đồng hoa” điệu múa sạp từng bừng sân khấu rộngkhói lại bay trên nóc xưởng lô cốt um tùm cỏ mọc Rạp Majestic đổi thành Tháng Tám Eden thay bằng Công Nhân bắt đầu tàu mới sang sông bắt đầu những cửa hàng mậu dịch nước mắt cái năm 54 ai mà quên được nụ cười những người nhận ruộngchúng ta đi bên nhau lần cuối cùng hôm ấy trời rét và mưa ta mua hoa ở chợ hàng Da trú mưa dưới hàng sách cũ phố Nam Ngư em làm dấu trước nhà thờ cao vút tiếng chuông ngân nga đổ xuống ngày mai theo mẹ em đi Hải Phòng cửa biển chiếc tàu to rời cảng giữa đồ đạc ngổn ngang giữa những giáo dân Bùi Chu Phát Diệm có một cô bé con rì rầm cầu nguyện ôi cái năm 554 tàu há mồm đưa người di cư tàu Ba Lan đón người tập kết bộ đội Tháp Mười áo vải xi-ta đưa hai ngón tay bước xuống đò hẹn hai năm trở lạiqua mùa mưa rào mùa sương muối em chẳng có thư về bắt đầu quen tên dòng Bến Hải đất nước bắt đầu thời cắt chiabắt đầu những nguyên nhân của một cơn bão mớinếu biết từ hôm ấy sẽ là biền biệt cách xa ở giữa hai ta sẽ là cuộc chiến tranh sẽ là chỉ rào gai và thù hận ta sẽ nói với nhau khác hẳn sẽ giữ em ở lại làm sao cho đừng phải chia taynhưng giữa phố phường náo nhiệt đông vui đi trong mưa em chỉ lặng mỉm cười ta chỉ nói về ngày gặp gỡ anh mua cho em một bó cúc vàng những bông cúc vô tư những bông cúc đầu tiên nở xòe trong gió lạnh.

Tuổi thơ

Hoa nào đẹp bằng hoa tuổi thơ Ổi nào ngon bằng ổi năm xưa Suối nào mát bằng suối hồi còn bé Vẫn tắm mùa hè xao động nắng trưa.Võng nào êm bằng võng ru ngày ấy Trang giấy nào thơm bằng giấy khai trường Câu thơ nào hay bằng câu ca dao tập đọc Ai xinh bằng cô bạn nhỏ mến thương.(1963, lớp 9H)

Những thành phố những xứ xa

đã bao lần trên chiếc tàu buồm ướt đẫm hơi sương tôi đi ra biển rộng qua xích đạo nước ầm ầm sôi sục những bến tàu trong khói lạnh trong hơi những cánh đồng băng tuyết xa xôi những xứ sở lạ lùng, những mặt người đỏ rực đã bao lần tôi theo đàn chim én tới bao lâu đài, phố chợ đông vui những thảm màu rực rỡ phủ mình voi những cô gái như cây dừa sa mạc những thành phố trong ngàn đêm cổ tích trong bài ca trong những vần thơ Puskin của Mạc Tư Khoa Vâyma của Gớt Itxtăngbun trong trái tim Hikmét Nêzval ca ngợi Praha Xanchiagô của Nêuruđa Pari kỳ diệu của Hugô Pari của những người công xã Pari bị bao vây Pari bị cầm tùTrong thơ Êlua Bácxơlona, Grơnađa – những thành phố Tây Ban Nha Écnanđê, Gácxia loócca các anh đã chết cho nền cộng hoà tôi thấy mình tới thành Madrid trong binh đoàn quốc tế các màu da những thành phố những xứ xa trái đất là cây những thành phố là hoa vai lớn núi đồi, ngực rộng thảo nguyên, thành phố là khuôn mặt những chiếc đàn khổng lồ những chiếc gương lấp lánh xe ngựa cổ xưa, le lói đèn lồng chiếc tàu hơi nước đầu tiên rồi ống khói phun lên trời cuồn cuộn những thế kỷ Phục Hưng và ánh sáng mọc lên từ chai sạn triệu bàn tay đẫm mồ hôi và hy vọng con ngườitôi lớn lên, tuổi nhỏ khép sau lưng nỗi khổ, niềm vui không còn trong sách cuộc đời thực, những tháng năm khắc nghiệt chẳng góc nào cho viễn mộng xa xôi tôi đi bao thành phố quê tôi Việt Trì ống khói cháy đen Hải Phòng bom dội suốt đêm Hà Nội mười hai ngày thảm sát thành Vinh nhà hoang cỏ mọc Nam Định đầy gạch vụn Đồng Hới bị san bằng những nấm mồ chôn chung những ước mong bị huỷ diệt những máy bay từ những thành phố khác những người trai của những thành phố khác ném bom xuống lòng tôinhững nhà thơ lần lượt chẳng còn ai nàng công chúa đã tàn đêm cổ tích bản đồ xưa màu mực úa phai rồi tôi lặng lẽ cúi nhìn đêm trở lại những thành phố lung linh ngàn chấm nhỏ thành phố nào tuyết trắng đang rơi ai ngủ ngon ai đang đói rét ai yêu thương buồn giận giống lòng tôi?nếu trái đất này là một tổ quốc mênh mông mỗi nước sẽ là một cái làng trong làng nhỏ Việt Nam tôi đã sinh ra và đã yêu tất cả mọi phố phường trong làng xóm mọi dòng sông tất cả không hiện ra nhờ một phép thần không mọc lên từ đầu một con bò cũng chẳng rơi xuống từ trời như những quả bom không thể để lòng hận thù chiếm đoạt không thể để tên lái buôn đem bán không cho bàn tay kẻ ác đốt ngôi nhà thiêu hy vọng trẻ thơ những xứ sở như ngàn tổ ong đập cánh khổng lồ đến bao giờ mọi người thành ruột thịt những thành phố như con tàu trên biển đến bao giờ cặp bến yên vui trái đất xanh – tổ quốc của tôi ơi?Những chiếc lá rơiICon người bé nhỏ trong thành phố không màu trước một chiếc cầu không thể đi quaCuộc hẹn hò trong niềm mơ ước cũChuông đã rung lên trống đã đổ dồn những bức tượng đã gục ngã những người mới đã lên đườngXao xác là vàng những mặt nạ của mùa thu đã chếtCon rối trong tủ kính con chuột bằng bìa xanh những đôi mắt trẻ con đã rơi vào quên lãng chỉ còn vầng trăng nhọn sáng bên trời không nguôiNỗi buồn của tôi, tình yêu của tôi như những chiếc lá không lời rụng xuốngIICó một cái làng em đã đi qua cái làng đầy hoa hồng cheo leo bên sườn núi chìm trong cây trong khói khuất trong mưatôi cũng có một cái làng không bao giờ tới được khi em mở bàn tay những đường chỉ xa xôi run run định mệnh những đường chỉ mơ hồ lẩn khuất dẫn anh về một cái làng xưa đã mấtIII– Anh có nhớ Macxen Macsô cái ông hề tóc bạc có gương mặt rất buồn rất cô đơn? anh có nhớ một người đùa bỡn với cái mặt nạ cười rồi không sao cởi được đau đớn mệt nhoài kiệt sức tuyệt vọng ôm vai, cái mặt vẫn cười? anh có trông con ốc suốt đời mang cái vỏ của mình nhưng cất đi gánh nặng trên lưng nó cũng không sống nữa?– Em như con chim say nắng gió luôn làm bộ thương chính đôi cánh của mình

Ngoại ô

Những phố chưa kịp đặt tên Những con đường chưa bóng cây che mát Những hộ mới dọn về chưa kịp quen nhau Bên này còn công trường gạch nát ngổn ngang Bên kia đã rèm xanh tổ ấm Đã là sân chơi, hố vôi chưa kịp lấp Đã đông trẻ con mà chưa kịp có trường Điện sáng năm tầng Nhưng nước còn đang thiếu Ngoại ô như đứa trẻ lớn nhanh Áo mới chưa may kịp Mỗi sớm mai một thay đổi dáng hình Chật chội xe chen đủ đã nới thêm đường Bản đồ cũ không đủ lời chỉ dẫn Cuộc đời vượt những thước khuôn định sẵn Không đủ lớp trường, không đủ bài ca Điệu hát cũ trẻ thay lời đổi nhạc Câu chèo xưa cũng bớt nhịp ngân nga Xin đừng buồn trước bao việc phải lo Vòm cây lớn bất ngờ Cái đàn xưa bỗng hẹp Chân lý luôn thuộc về những ngọn lá tươi Ngoại ô vươn dài Ngoại ô mở rộng Nơi xưa là cửa ngõ Nay đã thành trung tâm Mới um tùm bãi hoang Đã công trường gạch đỏ Mái rêu cổ ngàn năm Dù đẹp đấy, hãy chịu làm quá khứ Ta yêu những ngoại ô chưa hiện rõ dáng hình Những niềm vui chưa kịp có tên Chân bước ngợp trên những tầng cao mới Ô cửa lớn mở trời xanh vời vợi Những tầm xa ta chưa thấy bao giờ…

Với triệu con người

Giữa chợ búa, bến tàu, trong mỏ tối giữa xóm chài và làng dệt vải tình yêu ta ở trong thư các bác đưa thư trong quầy hàng dầu hoả ở ngã tư trên bảng giờ tàu, trên mặt đe sáng chói trên nhãn vở học trò, con dao rọc giấy trên mỗi thanh ray nóng bỏng ngoài ga mũi kim khâu áo, tấm vải che mưa giữa bụi cỏ tầm thường, ngọn cây rực rỡ mái chèo, cây đàn, bao diêm nhóm lửa trên bếp củi hồng, trên đỉnh cột buồm xanh…đêm ta nghe ngọn gió mênh mông thổi hơi ấm từ rừng sâu đang thở suối trong đất như sữa nằm trong vú bầy chim bay soải cánh nhịp nhàng sườn nhấp nhô trần trụi của biển lam bến cảng rộng cho con tàu trở lại gió mù mịt những bức tường bốc khói quặng trong lò sôi sục tan ra những đôi mắt hoa mua những trận mưa dữ dội những vai áo bạc màu, những bàn tay lấm bụi những đứa trẻ ra đời giữa bắp đùi đẫm máu của tạo vật những dòng sông trong vắt với núi cao chọc trời…Tình yêu và tiếng hát của ta ơi hãy làm gió mạnh của cuộc đời chất men của lòng hy vọng men của trái cây, men của mật ong thơm, men của những vại dưa xanh men của dấm men của rượu nồng của những chiếc hôn màu xanh của chồi non xuyên vỏ dầy xuyên lớp đất đen… hoà sắc biếc với trời đất rộng “khi chết đi anh chỉ mang theo những gì anh đã cho người khác” tình yêu nối hai ta với triệu con người…9-74

Trước biển và gió

Đêm từ bờ đá nhọn ùa ra biển Sóng ầm ầm như con tàu khổng lồ đang sụp đổ Như tiếng đá vỡ Tiếng bật gốc cả rừng cây đang ngã Biển thét gầm vật vã giữa trời đen Bụi nước bay trong gió lốc cuồng điên Bãi cát nóng như lưng người ướt đẫm Bầy trẻ trần truồng đen sậm Vẫn hò reo cầm đuốc đón thuyền vềBiển ào ạt ngoài kia Hung tợn và rộng lớn Chẳng giống những vần thơ trong sách Nơi cánh buồm trắng mát giấc mơ Nơi nước êm óng ánh san hô Sóng hôn nhẹ và gió đêm ru khẽ…Ngực tôi thở cùng hơi thở bể Tôi chẳng tin những lời kể dịu dàng Tin như vậy chắc mọi điều sẽ dễ Tôi sẽ yên lòng làm đứa trẻ ngoanNhưng đau buốt ngực tôi sóng táp Mái nhà tôi gió giật Bãi sình ngập ngụa nuốt chân tôi Biển nuốt những thây người chết trôi Vò nát cánh hoa nào yếu nhạtÔng tôi khóc chào đời trên nước Và lấy biển làm mồ Cha tôi khi vui, khi giận khi lo Đều im như đá lạnh Giọng mẹ tôi giống đàn ông khô khốc Chưa bao giờ mẹ hát Tuổi thơ tôi không có tiếng ru hờiĐến tự bao giờ em ngồi xuống bên tôi Ôm lấy vai tôi Cả em nữa chẳng là cô gái đẹp Tóc em thô dày, tay em chai cứng Giọng em cũng trầm đục khàn khàn Lông mày em lấp lánh vảy cá tanh Vết sẹo nhỏ dưới cằm Vết thương xưa ngã vào đá sắc Bây giờ còn rớm máu trong tôiMắt em màu tro lặng lẽ suốt đời Luôn bay lên những trùm than lửa Mắt em ngỡ như chì lạnh giá Mà mênh mông sắc biển một ngày mưa Chân chúng ta là rễ cắm trên bờ Biển có sóng dữ, có sương mù, có đáy vực khổng lồ cùng cái chết Mặn chát môi đâu phải êm đềm Mặn gió mặn con thuyền mặn cả mặt trời lên Tôi thuộc về một rạng đông còn phải mở Tôi muốn nói những điều lòng ai cũng có Nhưng chưa ai biết rõ là gì Điều thật ấy tôi còn chưa nói được Mà đất đai vẫn ngày đêm cơ cực Những đứa trẻ còn trần trụi chạy trên đờiLàm sao tôi giúp được mọi người Con thuyền lớn bàn tay tôi góp sức? Ích gì đâu những lời nói đẹp Hãy cho tôi sức mạnh của triều dâng Một niềm tin nâng dậy cánh buồm căng Lòng quả cảm đương đầu muôn ngọn gió Trên bờ đá tôi thắp lên ngọn lửa Dẫn thuyền về, biển cả hết cô đơn…Cho mai cha tôi hết lạnh tựa đảo hoang Biến hoá niềm vui Mái nhà mẹ thôi tả tơi gió táp Các em tôi ngọt ngào giọng hát Mắt người yêu xanh sắc biển dịu dàng…Quả đồi bên kiaTrẻ con bên kia đồi chở về cỏ may găm đầy ngực phấn thông vàng mái tóc hạt cườm lấp lánh vòng tayquả đồi bên kia sông em nghe kể đêm nằm thao thức sớm dậy đi tìm bốn bề lau sậy chân trời vời vợi sông trắng thì dài đồng nắng thì xaquả đồi trẻ thơ em làm sao tới tàu hoả không đi về nơi ấy xe hơi không từ đấy trở về những con ngựa thồ những chiếc thuyền tre những khách qua đường lấm bụi không ai đi về nơi ấy không ai từ đấy trở về làng gần hay bãi xa mọi người đều chẳng biết lũ trẻ cũng dần dà quên hết riêng lòng em xót xa quả đồi bên kia giấc mơ bên kia cuộc sống đêm rét nằm nghe gió lộng tay nhớ hạt cườm đã mất thương quả đồi đơn độc cùng tuổi thơ ở lại với mưa rào.

Mùa xuân Matxcơva

Matxcơva mùa xuân Tiếng băng vỡ trên sông Những công viên tuyết cuối mùa chưa tan hết Triệu mầm non đã nhú cành xanh biếc Chim câu bay quanh vai tượng Puskin Sớm mờ sương những đại lộ lên đèn Tất cả các ga xe điện ngầm đều đông chật Matxcơva mùa xuân này xáo động Trong mỗi con người tôi gặp Từ cô gái trên xe tay ôm chồng sách Người thợ xếp hàng trước quầy ăn tự động Đôi mặt đăm chiêu người lính gác Hồng Trường Mái tóc bạc vị giáo sư ngực kín huân chương Chị bán kem má đỏ hồng màu táo chín Đám sinh viên ồn ào trước nhà hát Ta-gan Đều như cháy lên bao suy nghĩ bồn chồn Không phải những nghĩ lo giản dị ngày thường Không chỉ về vở kịch tân kỳ của Liubimốp Trận đấu gay go của Đinamô Kiép Hay diễn xuất tuyệt vời của Lanôvôi trên màn ảnh truyền hình Không phải nỗi buồn vui riêng của một người nào Nhịp trái tim trong ngực triệu con người…Mátxcơva mùa xuân này Có gì giống với những ngày Maiacôpxki ra quảng trường Đọc những lời thơ bão táp Giục gọi mọi người tiến lên phía trước Đả đảo những gì cũ kỹ già nua… Matxcơva, vầng chán nước Nga Trong mùa xuân những hy vọng dâng trào những trăn trở không yên những kiếm tìm táo bạo Khó khăn sao khi tự vượt chính mình “Chủ nghĩa xã hội có hoà bình vĩnh viễn trên hành tinh” Trí tuệ mới mở những chân trời mới Những chân trời chưa hề ai đi tới Chưa định sẵn ra trong bất cứ sách nào Gian nan hơn bay đến những vì sao Là hạnh phúc con người trên mặt đất “Con người là mục đích, không còn là phương tiện Ta xây dựng nơi đây hạnh phúc con người” Đường xa lắm nhưng ngày mai đã hiện Trong mồ hôi triệu khối óc bàn tay…Buổi ban mai ào ạt cánh chim bay Khắp bốn phía mùa xuân náo động Chồi non tơ đã xanh kín rừng cây Đẹp hơn cả đất trời đang tô rạng Bừng sáng Matxcơva: Gương mặt những con người.

Ngọn lửa đen

em thức dậy trong phòng đôi vai rực rỡ bầu trời nắng dần ngoài cửa sổ tóc em bay như một ngọn lửa đenanh ngày lung linh cánh tay em dài và ấm như đất của những miền phiêu lãng nóng bỏng và dịu dàng em là anh, như không có giới hạn không còn thời gian, như khí trời yên lặng vừa trần thế, vừa vô biên như cốc nước với ngôi sao, bánh ăn và giấc mộng Tấm gương soi mây trời, ánh sáng và hình bóng bí mật của nhành cây ra hoa bất tận bí mật của mùi hương hoang dã trong rừngxứ sở của tình em, bờ bến của yêu thương nơi ta ra đi, nơi ta trở lại luôn là tiếng hát giã từ, là trái thơm chưa hái luôn tái sinh và luôn phải kiếm tìmtóc em bay như một ngọn lửa đen…

Dù cỏ lãng quên

Những toa tàu đạp vào nhau dồn dập Dây xích nặng rên lên rền rẫm Hơi nước bỏng mù bay Em đã đi rồi Anh làm sao sống như xưa được nữa? Nơi anh ngỡ chân trời Nơi mỏng manh đứt rời như sợi chỉ Nơi bóng mát êm đềm anh đến nghỉ Nay gió lồng suốt đêm Em phá tung khung cửa khép nghiêng Hết bình tĩnh anh chỉ còn náo động Mắt chán hết mọi sắc màu thường gặp Ngực quay cuồng bao khát vọng đầu tiênNhững ngôi sao là nước mắt của đêm Anh chẳng muốn ngồi mơ trong sương xám Cuối con đường lầy lội ngã ba mưaEm bây giờ lấp lánh nơi xa Để lại triền sông phù sa ướt đẫm Sau nước lũ tới màu gieo hạt Những lưỡi cày thao thức thâu đêmMai trong em anh thành cỏ lãng quên Em chẳng nhớ chân trời anh khát vọng Em chẳng nhớ lòng anh cơn gió nóng Suốt cuộc đời cỏ đắng cỏ lãng quên Mảnh trăng cao vẫn gọi nước triều lên Anh chẳng sống như xưa được nữa

Phút em đến

Phút em đến chói chang anh hoảng sợ Mở chân trời nhưng cũng cuộn mây giông Cát bỏng bàn chân cơn lốc lửa Ngả nghiêng bãi cói bên sông Bến tàu xám tiếng còi mênh mông Phao đổ dệp dềnh xoáy nước Em lạ lùng như những con cá trắng Bay lên trong buổi chiều hè Bàn tay nồng nàn đôi mắt lạnh dường kia Gọi về bao nhiêu tàu đắm Bao người chết biển sâu chỉ còn mái tóc Hóa thành những làn rêu biển Chiều nay tụ về Những đảo vắng cô đơn Tất cả theo em vào cảng Những tiếng chuông vỡ rạn Bỗng vang trên mũi tàu Gió từ đâu dồn tới ào ào Em – cao vời và trơ trọi Hay chỉ là giấc mơ đêm tối Chỉ là ảo ảnh người đi tàu thường thấy Khi biển cả mù sương?Em im lặng như ánh sáng Người thắp lửa của đời ơi Không có hải đăng chỉ mịt mù khơi Không có hải đăng biết phương nào đậu bến– Anh đừng hỏi vì sao em đến Em chẳng có bến đẹp giữ anh đâu Trong ngực em nỗi đau Đã hóa thành ánh sáng Anh hãy là con tàu Để em được gặp*Phút từ biệt đến gần không níu được Anh là của em Dù nơi đâu anh cũng là của em Đợi nhau trong mưa tìm nhau trong gió Biển mặn đắng biển muôn trùng sóng dữ Người thắp ngọn lửa của đời ơi

Trong đêm

Trước cửa nhà bưu điện Chiếc xe hòm chở đến những chồng thư Lũ trẻ nhảy lò cò Dẫm chân lên vũng nước Sợ dây đàn rung trong rạp hát Khi cánh màn đỏ thắm kéo lên Con chữ giữa khuôn in Lời nói dối lời nói thật Những bàn tay ấm những bàn tay lạnh Xòe xem trời có mưaMong giảm nỗi chia xa Con người nghĩ ra thư Để xe khỏi xa nhau khi đi lại Có ngọn đèn xanh ở ngã tư Ai cũng mong điều tốt Cho mình và cho nhau Đâu là nguồn gốc khổ đau Vầng trăng sầu muộn thế Cô gái nào nửa đêm hát khẽ Ai kia qua đường có trò chuyện cùng tôiNgười làm vườn giấc ngủ khuất sau cây Những tội nhân ngủ sau cửa sắt dày Quan tòa cũng ngủ Con đom đóm bay trên đầm lầy Chiếc cùm lạnh quáMùa thu hoa ngâu thơm Biển nhiều cá nục Những con tàu trở dầu hay thuốc súng Những con tàu trở kẹo và cam Đi lại trên mặt biển*Tôi đang tuổi hăm hai Lòng rất nhiều khát vọng Muốn cắt nghĩa mọi điều Chiều nay tôi đi nghe xử án Tên cướp đường hai mươi tuổi Công tố viên kết tội tử hìnhBên đường một em bé mắt trong Đốt chuỗi đèn hạt bưởi Đầu phố tưng bừng đám cưới Gió thôi bay những cánh hoa hồngTôi lang thang những hàng bia những quán sách bên đường Bao con người dù lạ dù quen Đêm nay như liền tôi một khối Cô gái nào bị người yêu lừa dối Có tôi bị phản bội cùng Có tôi trong những anh hùng Trong bài ca người hát xẩm Người tử tù dù đáng tội dù bị oan Có tôi cùng bị bắnCó lẽ chín phần mười những việc nhân loại làm nên Là nhầm lẫn cả Nhưng còn một phần kia bé nhỏ Đủ cho tôi yêu như dại như cuồng Đêm nay lòng tôi ướt đẫm tựa cây vườn Cây dẻ cây xoan cây hồng bì cây vối Đang ra hoa đang tỏa khói Những cây của cuộc đời Nhành lá của niềm vui*Chẳng tin thánh nhân trong những bộ sách dày Tôi tin dòng nhựa của cây Tin từng viên gạch lát Tin người thợ da đóng dép Người thợ nề quét vôi Tin cả tên cướp ngày mai chết Đêm nay nhớ một trò chơi tuổi thơ Một cô hàng xóm Tin cái xấu dù khôn ngoan sừng sững Mỗi ngày một bớt đi một chút Sẽ lớn lên bản chất cuộc đờiNhững bạn bè tốt bụng của tôi Đừng trách tôi không giữ gìn chừng mực Mọi yêu ghét trong tôi sao quá mức Không phút nào tôi được ngồi yênChiếc vi-ô-lông-xen Nghẹn ngào rồi tắt hẳn Cánh màn nhung khép xuống Vở kịch diễn xong rồi Những em bé mồ côi Ra sông vớt của mục Những em bé lang thang Bán báo trên tàu điện Ai vừa về trong ngõ khuya gió lạnh Ngọn đèn ai trằn trọc thức trong đêm Những đôi môi yêu thương Những bức tường thất vọng Một khoảng trời xa tắp Ban mai xanh phía đó vẫn chờ tôi*Tôi nào sợ đêm dài Tôi đã chọn tình yêu này Tôi không ngoảnh đầu lùi lại Chẳng làm hoa tôi nhận phần làm củi Đốt cháy và tỏa sáng giữa hồn em.

Hoa cẩm chướng trong mưa

(Viết cho năm Thế giới Hoà bình)Người hát rong mù loà Đi trên đường nắng gắt Hoa cẩm chướng xanh Rơi trên bậc đá bến tàu Biển mù sương Ngọn đèn đêm nhấp nháy Đôi mắt màu mưa Luôn giã từ và gặp gỡ Giọng hát nào nức nở: “Bao giờ cẩm chướng nở hoa Người tôi mong chờ Trở về cùng tôi mãi”Đó là bài hát của cô gái nghèo ở bến tàu Cô hát từ lâu lắm Từ cái ngày những con tàu còn chạy bằng buồm Theo ngọn gió hồn nhiên Những nhà máy chưa gầm thét Thành phố còn nhỏ hẹp Cô gái ngồi trong giấc mộng xa xôi Nếu tôi tìm được tới nơi Chắc cô sẽ hát cho tôi Và sẽ yêu tôi Từ bé Tôi đã có những giấc mơ như thế Tôi biết thế giới rộng vô cùng Bao nhiêu chân trời cửa bể Mênh mông cánh chim trắng xoá Bao dòng sông như sông Mã sông Hồng*Tôi theo bầy chim nhiệt đới tối đen Đêm đem lang thang Cùng người hát rong mù loà Dưới vầng trăng đỏ thắm Những tượng cổ trong đêm sừng sững Tiếng trỗng gõ rập rình Đoàn thuyền lao vùn vụt mũi tên Con thuyền dài như chiếc ngà voi trắngTrái đất tôi rộng lắm Trở thành quen thuộc cùng tôi Trái đất tròn như quả bóng các em chơi Sự ngăn cách chỉ là trò bịa đặt Mặc người lính đứng nghiêm bên cột sắt Đứa trẻ chạy ùa qua Các đồng cỏ đang mùa hoa Mùa gieo hạt mùa ấp trứng Đâu cũng có những vườn cây, giếng nước Những người đàn bà đẹp Vai phì nhiều sáng chói mặt trời Bánh thơm ngon và rượu nồng say Cô gái tôi yêu Múa trong tiếng đàn điên dại Áo khăn bay như đám mây bốc cháy Những chiếc vòng tay vung vãi Những chiếc vòng tay chứ không phải xiềng xíchGã đàn ông quầng mắt tối đen Trong cuốn sách buồn Nói với tôi lời buồn bã: Con người chỉ là ống sậy cô đơn Trái đất giữa không trung Như một giọt nước mắt Như cái đầu bị chặt Bay trong uất hận ngàn năm Con người sinh ra để chém giết lẫn nhau Mới là quả bom, cũ là lưỡi dao Những bông hoa thơ ngây đã chết Theo làm chi người hát rong mù loà Đi vô vọng trên đường nắng gắt Vực sâu sau lưng, vực sâu trước mặt Người hát rong đi tìm gì Nhà tiên tri râu bạc trắng Nhà tư tưởng, vị tướng, nhà thơ Chúng ta làm gì bây giờ?Hãy quên đi, hơi đâu lo nghĩ Cô gái nơi xa bảo thế Hãy uống rượu say Và hãy hôn emNhưng nếu bông hoa của tôi đã chết Tôi làm sao sống được Trước đầm lầy mù mịt khói bay Cuốn sách tuổi thơ những hình vẽ rợn người Hàng đoàn người lê đi trong hoang mạc Đấm ngực khóc và vặn mình la hét Bóp cổ nhau bằng những ngón tay gầy Các ông vua lông lá khắp người Các vị quan toà mỉm cười Những pho sử bê máu Những năm tháng bồng bế nhau ảo não Chọn rồi lại bỏ, mất rồi lại tìm Thỉnh thoảng một đám người kêu lên: “Ông này đã tìm ra chân lý!” Không thoát khỏi những xiềng xích rên rỉ Trong ngục tối âm thầm Thầy phủ thuỷ lưỡi đỏ lòm Người đàn bà quằn quại trong đống lửa Tiếng chuông chùa thức ngủ Các nhà thơ xanh tái u buồn*Người ta tác đá tạc tượng thần Dâng cho tượng những đồ ăn quý nhất Dâng cả máu trẻ con tinh sạch Sau một đêm mưa, thần vỡ tan tành Ngơ ngác nhìn lại tay mình Anh không giết kẻ thù, nó sẽ giết anh Nhưng máu đổ ra vẫn máu người đặc quánh Chưa ai nghĩ ra cách khác Cho đất thôi sôi sục máu ngườiBài hát khác xưa rồi Em vẫn ngồi mong đợi Thành phố đã lên đèn Những con tàu sừng sững màu đen Điệu nhạc mới ồn ào trong quán rượu Tôi vẫn muốn tìm em Tin rằng em có thật Đi nhiều nơi, nơi nào tôi cũng gặp Những xóm làng đường phố rừng cây Trái đất mình rộng quá Ở đâu cũng có con người Sao chưa tìm được cách nào Sống với nhau cho ổn thoả?*Luthơkinh, Agienđê, Panmơ… những người cự tuyệt dùng súng Đều đã chết vì súng Nền văn minh lầm lạc Tôn sùng đồ vật và bạo lực Thế giới xấu xa, thế giới đê hèn Đã tới giờ cùng tận của đêm Cái giờ kinh khủng nhất Tất cả đều khác trước Nhà cửa cứ phình ra Đồ sộ những nhịp cầu sắt thép Những chiếc xe lao đi như thú vật Những cẳng tay bị cưa đứt Những cái miệng đen ngòm Những tất chân nhàu nát Những bức tường đầy bọt nước Ai lao xuống từ tầng gác hai mươi Hay những con lôi long cổ đại đã sống dậy Đi kiếm thịt người Tiếng nổ của những tiếng súng hơi Trên vòng quay ngựa gỗ Hay tiếng cười những cô đào nguyên tử Khoả thân trên vô tuyến truyền hình Con người nhai của cải của mình Mửa lên tiện nghi của mình Đàn ông và đàn bà lừa dối nhau Các “mốt” quần áo đều lạc hậu Hãy mặc vỏ cây đi ra đường Đã tới giờ quyết định Những mỏ quặng đã khai thác hết Đã tận cùng hoan lạc Đã tận cùng tội ác Đêm nay những đứa trẻ đi đâu Tóc chúng dài như những cụ già Mắt chúng gườm gườm hằn học Nhà bác học kêu lên hốt hoảng: Con người ngồi trên những máy điều khiển học Tiếp tục nhổ vào mặt nhau Chẳng cứu vãn được đâu Tất cả đều vô nghĩa Như một đồng xèng han rỉ Trong khi chiến hạm cứ bắn súng chào Các vị tổng thống ôm hôn nhau Các nhà ngoại giao đập bàn đứng dậy Các võ sĩ quyền Anh đấm nhau hộc máu Các dòng sông bẩn thỉu Các thành phố bị ô nhiễm hoàn toàn Những người điên hò hét om sòm Lũ đồng tính luyến ái kêu rên Bọn cướp trẻ măng đốt phá các bảo tàng Chúng không tin các nhà duy tâm Chúng không theo các nhà duy vật Đã tới cái giờ kinh khủng nhất Cái giờ quyết định Những bước chân chạy ầm ầm Biển sôi như vạc dầu nóng bỏngBây giờ em ở đâu Cô gái nghèo của bến tàu Đôi mắt màu mưa ướt đẫm Tôi yêu trái đất này sao được Người ta ném bom xuống làng xóm chúng tôi Những máy bay nhanh hơn tiếng động Những người con trai của một thành phố khác Cày nát đất tôi rồi Bao đứa trẻ con đã chết Dưới mặt trời ô nhục Trái đất mình đẹp lắm phải không em?*Ngực tôi như khu rừng nhiệt đới tối đen Đom đóm nửa đêm thức dậy Nếu tôi gặp em thưở ấy Chắc em sẽ hát cho tôi Và sẽ yêu tôi. Nhưng những cây gai đã lớn vụt giữa trời Những cây gai giận dữ Những con kiến lửa Những bụi xương rồng trần trụi âm u Móng tay tôi nhọn hoắt căm thù Nụ cười tôi rách nát Đêm tôi rền tiếng trống từ thưở trước Nỗi buồn của ngọn giáo cổ sơ Của những con người đầu tiên bị con người giết Món nợ truyền đời cay nghiệt Tôi còn phải trả đến hôm nayNhưng may sao trái đất không chỉ trong tay những kẻ điên rồ Còn bao người thông minh người tốt bụng Người làm vườn người xây nhà người dạy học Ở đâu tôi cũng gặp Họ đông vô cùng và mạnh vô cùng Họ đã chán đau thương và thù hận “Thế giới không phải món hàng Của các ngài tổng thống Con người không phải đồ thí nghiệm Con người là mục đích không phải là phương tiện Kẻ nào thích giết người Muốn huỷ diệt trái đất này Lên mặt trăng mà ở” Những người thông minh nói thế Triệu triệu người, triệu bàn tay mạnh mẽ Vây quanh tôi như sóng biển muôn trùng…Đêm nay từ sông Mã sông Hồng Tôi lại là đứa trẻ lang thang Đi tới bao miền xa lạ Tìm em và bài hát ngày xưa “Bao giờ cẩm chướng nở hoa Quả dâu da chín ngọt” Những bông hoa mở ra như ánh sáng Nước mưa tràn trên vại đất thô sơ Mưa mênh mông trên các ngôi nhà Những đền đài kỳ lạ Những tháp cao như ngực người thiếu nữ Mọi binh khí nằm han rỉ Cào cào bay trên cổng rào xanh Hải cảng đèn rung rinh Những người lính cứu hoả đã về đi ngủ hết Bờ đá khuya vắng ngắt Cô gái vẫn ngồi Dẫu muộn mằn bao năm tháng đã qua rồi Mắt em đã gần mờ đục Tôi đã già nua vàng vọt Em có nhận tôi không? Nơi tận cùng mọi con đường Hoa cẩm chướng mọc xuyên kẽ đá Những gì anh mong, rồi anh sẽ có Người đi đường mệt mỏi hãy kiên gan Cánh cửa sẽ mở toang Tiếng trống của những người thổ dân sống dậy Chiếc vòng tay gãy Trên tay người liền lại nỗi bơ vơ Sẽ về đây người hát rong mù loà Tóc bạc trắng nỗi buồn trên mặt đất… Chỉ là ống sáo mong manh yếu ớt Con người cần được thương yêu Không phải cần ít đâu, cần nhiều, rất nhiều Như tôi cần hướng về em Cần được em mong đợi Cần tin vào một sớm mai Con người mang gương mặt mới Biết trả lời mọi câu hỏi Biết gieo những hạt giống khổng lồ Hài cốt ngàn đời lạnh ngắt than tro Sẽ tái sinh mùa màng ấm áp Các chiến binh xưa và nay vứt đao khiên trụ giáp Trở về làm những con người Hãy đánh lên tiếng cồng thơ dại tuổi sơ khai Uống rượu trong những bình gốm ché đồng đẹp nhất Nỗi cô đơn tuyệt vọng Cháy theo giấc mộng kinh hoàng Chuyện hai ta chỉ là kỷ niệm buồn Về một cô gái nghèo ở bến tàu Đợi chờ hoa cẩm chướng.

Cơn bão

Những năm nhà nào cũng thiếu người làng bạt ruộng vườn vắng bặt con trai chúng tôi đi cơn bão dữ thôi hai đầu đất nước tuổi trẻ, ước mong, những gì quý nhất đều trôi qua trong bụi xám chiến hào triệu con người lên sống rừng sâu khoét núi làm đường chặt cây nhóm lửa võng bạt, lán tranh, đất bùn nhầy nhụa những đường dây, binh trạm, những sư đoàn những sinh viên đi lái xe tăng những dân chài trở thành pháo thủ kế toàn, thợ nề, nông trường viên, thợ mỏ thành lính gỡ mìn và xung kích đâm lê chúng tôi đào hào bám giữ đảo xa gánh lên núi ngàn cân pháo nặng chúng tôi lao máy bay mình vào máy bay của giặc chúng tôi bắc cầu cho chớp lửa bom bi những đội quân hốc hác lầm lì xông lên đồi cao lăn, toài, ném, bắn nấp đỡ, gào la, mặt mày cháy xém những vết thương rách nát máu bầm đen… sự tàn khốc tận cùng sức dẻo dai kỳ lạ cơn bão lớn mười mấy năm chưa dứt bao lớp người vẫn nườm nượp ra đi từ đâu từ bao giờ năm 60 năm 54? từ Hướng Điền đến Phú Lợi? hay từ lúc ngăn đôi dòng Bến Hải viên tướng Mỹ đầu tiên xách cặp đến Đông dương? hay từ lâu hơn những thế kỷ xa xăm những đạo quân Nam Hán, Nguyên Mông những ranh giới phân tranh Trịnh, Nguyễn?Chưa bao giờ đất tan hoang đến thế những chuyến tàu chở đầy lính Mỹ quần áo mới tinh, súng đạn đầy người bom lân tinh và thuốc giang mai cánh trực thăng ầm ầm quạt gió ụ cát ngổn ngang, rào gai tua tủa dải đất hẹp, mùa hè gió lửa giành giật nhau từng viên gạch chân tường một bên là con trai Thanh Hoá, Thái Bình một bên là con những bà mẹ Thừa Thiên, Phan Thiết những sinh viên Sài Gòn những sĩ quan Đà Lạt những đội quân mang tên dã thú những tiểu đoàn không còn sót một ai những mô đất con đổi bằng tính mạng trăm người bằng pháo kích, lưỡi lê bằng chân tay vật lộn chúng tôi nằm dưới đường hào ngập nước xa mọi người, xa mẹ, xa quê hương ai bảo chúng tôi là tuổi trẻ tươi xanh với mũi lê, với phát đạn đầu tiên chúng tôi đã không còn trẻ nữatừ bao giờ và còn bao giờ nữa những quy luật tàn khốc của loài người tỷ lệ của súng đạn những mục đích tốt đẹp những mưu đồ xấu xa những ý tưởng quá đà những ngẫu nhiên tai ác cơn bão lớn, lấp vết thương của đất chúng tôi là triệu viên đá trên đêmai đây bão táp lùi xa những lớp người vĩ đại hay chỉ là những thế hệ đáng thương? sẽ xuýt xoa thán phục biết ơn hay kinh hãi trước bạo tàn bắn giết? tất cả chẳng có gì nói được chẳng có gì gần gũi với chúng tôi bằng một chiếc thìa gọt bởi cành cây một chiếc ca thô sơ bằng vỏ đạn chúng tôi làm dưới chiến bào bụi bậm một dòng thư viết vội gửi mẹ già một giấc mơ chợp ngủ thấy quê nhà một tình yêu chúng tôi chưa được sống một khu vườn chúng tôi chẳng kịp qua… Bao tháng năm vô tận sẽ phai nhoà đất đổi khác, mọi người rồi cũng khác hãy quên chúng tôi đi như quên quá khứ nặng nề hãy quên chúng tôi đi để chúng tôi được yên lặng trở về để chúng tôi được hoá thành bụi cát thành mưa rào trên xứ sở yêu thương.

Những đứa trẻ buồn

Tặng các bạn và các em tôiheo may cỏ lạ rừng chiều ngàn lau rụng trắng những đứa trẻ buồn ướt lạnh đường dài mặt trận nối nhau đisau lưng chấp chới nắng hè biển ở trên trời sóng mạnh lửa như niềm tin có sẵn lớn lên ta lại đi tìm lòng chỉ muốn yêu thương mà cứ phải suốt đời căm giậncuộc chiến tranh dằng dặc rừng đầy muỗi độc chiến hào lở loét khói bom những đôi giày thủng đầy bùn những tấm vải mưa ướt sũng những con vắt đói chui vào lưng lá thư nhà đọc mãi đến thuộc lòng đêm trắng sương lùa củi tắtmộ bạn đá hoang gió lạnh chôn bao trìu mến của ta những con đường nắng ngày xưa những trang sách hẹn bao điều tốt đẹp giờ má chạm nòng súng bỏng bên kia đồi gianh khét lẹt quân thù cháy giữa vòng vây mấy gã tù binh ngồi khóc run run những cánh tay gầyta đã qua bao phố làng đổ sụp cổ nghẹn lòng thù hận nhìn bao em bé mồ côi mà sao chiều nay giết xong quân giặc chẳng thấy lòng thảnh thơi nhẹ nhõm chỉ nỗi buồn trĩu nặng dâng lên như đá trên mồđầu mùa bông điệp nở hoa bài hát về con sẻ sẻ những nhịp cầu ta hẹn sẽ xây những cánh đồng ta chẳng về gieo hạt ta cứ là viên đạn xoáy trong cuộc chiến tranh dàilòng đã quên tất cả mọi điều để bắn súng ném mìn vào quân giặc chỉ xin được nói nỗi buồn có thực trong ngực ta đau buốt chiều nayxác nguỵ nằm ruồi muỗi bâu đầy những đôi mắt bệch màu hoa dại những gương mặt trẻ măng xanh tái những bàn tay đen đủi chai dầy các anh ơi, đừng trách chúng tôi các bà mẹ, tha thứ cho chúng tôi chúng tôi chẳng thể làm khác được quả đồi cháy như một phần quả đất bao đời người ta đã giết nhau với các anh tôi oán hận gì đâu nhưng còn có cách nào khác được cuộc chiến tranh này là khoản thuế đò ngang con người sang một bờ mới chín vàng con người được làm con người trở lạinhưng mãi mãi chẳng bao giờ sống dậy những tháng năm đã mất những nhịp cầu gẫy gục những toa tầu sụp đổ tan hoangheo may cỏ dại úa vàng ngàn lau rụng trắng những đứa trẻ buồn ướt lạnh đường dài mặt trận nối nhau đi…

Những gương mặt

Tặng một người bạn Huếdòng sông trôi ngầu đục những khu nhà ổ chuột xám đen những năm anh lớn lên gió chướng từ biển thổi về xao xác hàng me mùa bông điệp sầu đông những chuyến xe lam đi vào mưa tối thành phố quanh co cạm bẫy tháng năm tù đọng bơ phờ em rất buồn của kỷ niệm rất xa như vườn cũ bằng lăng không tím nữa lô cốt rào gai biển hàng xanh đỏ loa phóng thanh nỉ non lời nguyện hứa gào kêy lời hăm doạ nhà tù và lưỡi lê những chính khách áp-phe những bích chương chống Cộng áo ni-lông hào nhoáng hở hang thân thể gầy gò những tên tướng lòng nghi ngút hận thù những “lãnh tụ” áo dài đen hắc ám bao cánh quạt trực thăng gầm rít đã trùm lên thương mến của vườn xưa mặt gương vỡ buổi chiều nắng tắt sách lật trang thao thức hỏi tìm Kiêckơga, Maccel hay Sácrtre tảng đá nặng trên vai Sisýphe tìm đâu hiện hữu của mình “chút thực thể tâm linh kiến ruồi mù bé nhỏ” những trang sách khiến lòng hoảng sợ khi xóm giềng vẫn chật vật kiếm ăn mà còng vai công nợ nước sông gạo chợ khó khăn lũ em nheo nhếch gầy mòn rầm rập mặt đường lính Mỹ xe Mỹ rượu Mỹ đạn Mỹ ti-vi Mỹ thuốc khai quang và trẻ con lai Mỹ anh thành kẻ cô đơn trong tổ quốc của mình kẻ tha thương ngay ở giữa quê hương đêm đêm quân cảnh vây lùng gác xép tối tăm ẩn núp hoả châu lửa chớp đất rung phi pháo bom rền thành phố sốt run hỗn loạn quay cuồng điếm hoang vật vờ tóc xoã snack-bar nghiêng ngả những nữ sĩ chuyên viết chuyện ngoại tình những tay di cư làm thơ siêu thực những danh ca hồ mị mắt thâm quầng mini-jupe chập chờn điệu blue nức nở “tôi có người yêu chết trận Plâyme tôi có người yêu ở chiến khu Đ chết trận Đồng Xoài… chết không hẹn hò” chết trong ngày tháng xót xa sống cùng đường u uất sống ngột ngạt đến không sao chịu được nhưng lẽ nào tủi cực chịu khoanh tay?không phải một lý thuyết siêu hình một ý tưởng xa xôi ngay ở đây, lúc này, lựa chọn giữa sự sống sự chết đi một bến, không cách nào hơn thành phố gặp nhau những buổi xuống đường đốt lửa lên chiếu soi bè bạn đốt lửa lên nhìn rõ mặt quân thù lựu đạn cay, ma-trắc, lưỡi lê Viện hoá đoạ, Tổng nha, Toà đại sứ máu Lê Văn Ngọc, lửa Nhất Chi Mai máu thiêng liêng liên kết triệu con người Trần Quang Long, Tống Phước Thọ, Lê Văn Nuôi những người đã khuất còn lung linh trong tiếng hát dập dồn “không bao giờ nô lệ trăm năm không bao giờ nô lệ một năm không bao giờ nô lệ một ngày”hôm nay dòng sông mù mịt cát bay những vườn sầu riêng những bãi mía dài những bông sua đũa những đông hoang người chưa về cấy cày thành phố cũ xa vời trong trí nhớ những gương mặt trẻ mang đầy vết thương dù lạ dù quen ở đâu cũng nhận ra nhau chwua gặp đã cùng tiếng nói còn lũ thở ra bóng tối còn kẻ phá cầu ngăn lối nhưng chúng ta đã lớn lên không gì ngăn nổi trải qua mọi điều, không sợ hãi chúng ta đứng bên nhau sống chết với đất nầy nhớ từng nấm mồ, vết đạn, bàn tay ôm trong lòng từng viên gạch vỡ nát bao thảm kịch, lo âu còn trước mặt nhưng dòng sông tối đen trước mắt đã trong xanh chảy đến với con người

Khâm Thiên

những người chết trong đêm thân gãy nát óc chảy ròng trên gạch những người chết cháy đen miệng há mắt mở trừng tay chân vặn vẹo thịt xương lòng ruột mắc trên dây điện phố Khâm Thiên ầm ầm đổ sụp tiếng người la khủng khiếp đêm dàimặt trời lên trên bãi thây người mặt dập vỡ ngực trần thủng hoác những đống tóc gân đầu mình lẫn lộn những xác tím bầm lạnh buốt sương đêm bốn phía tiếng gào tiếng khóc tiếng rên tiếng xẻng cuốc bới người trong gạch vụn phố đông đúc thành bãi bằng đổ nát không nhận ra những vỉa hè quen xác người nằm ngổn ngang báo đậy mặt, ruồi đậu bàn chân xám bé ngẩng đầu ngơ ngác bên xác anh xác chị mẹ cha tôi đi như mù loà đỡ em gái đập đầu ngã ngất bà cụ phát điên vật mình ôm mặt người mất tích đang tìm, người chết chẳng kịp chôn xe nối xe sừng sững chở quan tài đóng vội bằng mặt bàn, cánh cửa phấn run rẩy ghi tên người xấu số lên nắp quan xộc xệch chẳng bào sơn quan tài trẻ thơ như những chiếc hòm con những bát đĩa tủ giường tan vỡ quần áo nát, gạo đầu ngùn ngụt lửa sách vở dép giày vùi dưới hố sâu tấm màn trắng xoá xé chia nhau chít vội lên đầu cả khu phố già đi hàng chục tuổi những bó hương bên đường nghi ngút khói những bó hương châm nát cả bầu trời người trồng rau, chứa khoá, vá may người nhặt củi, quét đường lam lũ từ nay chung buổi giỗ Bạch Mai, Yên Viên, Vọng, Láng, An Dương phố đầy khăn tang đêm không đèn tối mịt chúng tôi ngồi bên nhau chờ cái chết người các ô lên nằm ngủ vườn hoa gió cuối mùa xót xa thổi xoã tóc đoàn người chạy giặc những dòng người kéo đi xé ruột đội chiếu, ôm chăn, đeo làn, vác bọc chút gia tài nghèo cực dịu trên lưng bao gia đình dắt díu chị bồng em những quần áo khói bom lấm rách những cụ già vịn nhau dò dẫm máu ròng ròng trên những chiếc cáng thươngnăm 72! Có thể thế được chăng hãy mở mắt ra trông vụ thảm sát xưa nay chưa từng có năm trái đất phóng tàu vào vũ trụ không nơi nào không nói đến tình thương Ghéc-ni-ca cũng chẳng thảm thê bằng vô nghĩa hết, thánh kinh và máy tính những pho sách, những dàn giao hưởng ích gì đâu, khi bể máu dâng đầy ôi xấu xa, đê nhục lắm con người lời không đủ để nói điều phẫn nộ tôi muốn có phiên toà cho tất cả tôi vạch từng tên tôi gọi từng người hãy đứng ra đây các bà mẹ Mỹ những dòng sữa đã nuôi bầy đồ tể lời ru nào đã dạy chúng lớn khôn những Kít-xinh-giơ và những Ních-xơn ta nguyền rủa chúng mày cho đến chết những kẻ nào đã gây ra tội ác…chục chiếc B52 không đổi được một trẻ nghèo Ngõ Chợ không thể nhân danh bất-cứ-cái-gì bắt máu vạn dân lành phải đổi không thể chắp bình minh bằng xương thịt những mặt người vỡ nát ai tự xưng môi kề răng lạnh ai khoác tặng chúng tôi vinh dự đẹp các anh đón đưa nâng cốc hoà bình các anh quyên thuốc men các anh đi biểu tình rồi thanh thản trồng hoa và câu cá bà tìm thấy lương tâm mình yên ả trong nỗi đau quằn quại của chúng tôi ta oán giận các người, đồ dối trá loài người chung vai nhận tội ác này anh và tôi, vâng, tôi nữa, cả tôi chúng ta đã ngu tồi đến nỗi không che chở được mẹ già em dại khỏi quả bom tàn bạo từ trời cao muốn kết thúc thơ mình bằng những lời tốt đẹp nhưng lòng tôi làm sao tươi sáng được khi máy bầm khắp nơi dưới bát cơm trên trời trong cốc nướcđêm qua tôi đã chết với hàng ngạn mạng người từ than bụi tôi hiện hình trở lại mang đau thương đến trọn cuộc đời tôi sẽ xông vào mọi cuộc vui mọi buổi lễ uy nghiêm mọi bài ca lừa dối mọi quên lãng mọi nụ cười dễ dãi để nói về những xác chết cháy đen để nói về những xác chết cháy đenkẻ làm chứng trung thành trước phiên toà lịch sử giữa tột cùng đau khổ đâu dám ngồi trau chuốt mỗi câu thơ nhân danh cuộc sống, nói về cái chết nhân danh niềm vui, nói về nước mắt nhân danh tình yêu, tôi mãi mãi căm thù.

Tìm về

Chúng ta bỏ làng ra đi cánh đồng quê hoa dại mọc thân ngựa đá bên cầu rêu xám dây bìm bìm leo kín cỏ hoang che vết chân người bỏ con sông quê bên lở bên bồi anh em mỗi người mỗi ngả thầy mẹ lưng còng lẩy bẩy vào ra cơn nắng mưa bật gốc tre già bình gốm cũ men hồng rơi vỡ nát chúng ta đi lưu lạc quên nhà quên ngõ mấy mươi năm quên nguồn gốc của mình quên nước giếngkẻ tham ngọc giong thuyền ra biển người lên Phòng vô Huế đi buôn những phường phố tha hương những áo quần xa lạ anh ở Thị Nghè anh có nhớ vườn xưa tu hú gọi tìm anh những con tàu khói đen chở nỗi buồn biệt xứ mây chân trời trắng xoá chúng ta đi tít tắp đỉnh Cà-mâu cùng làng chẳng nhận ra nhau thờ những vị thần xứ khác nghe lời kẻ ác súng đạn người bắn thịt xương ta đào huyệt hận thù chia miền cắt đất tin những chữ không hồn trong sách tìm kiếm mãi đâu xa nào hay mình có một làng quê nở hoa muống tím có thể sống những ngày thương mến anh và em chẳng phải phụ tình nhauem bỏ làng đi đâu tay nải khoác vai buôn hồng bán nhãn em cười nói giữa thành phố sáng má nâu lồng lộng phấn son em tiếp rượu hầu bàn để khách xa làm nhục quên cánh đồng xưa quên khúc hát quên hoa mắc cỡ ở vườn anh đất quê hoang tàn chân lầm lạc tháng năm khùng khiếp hôm nay tất cả hãy về lối cũ, bờ đê những mắt bàng hoàng sau kính trắng những binh lính áo quần vằn vện những tướng già tóc bạc những kẻ lãng du những hồn uất hận anh em ruột thịt cầm tay lạy mẹ lạy thầy chúng con hư để thầy mẹ khổ từ nay chẳng tham lam mê muội nữa súng đạn người ném trả oán thù đổ xuống ao sâu anh đón em bên cầu em xuống hồ sen tắm mát rửa sạch đất bùn nhơ nhuốc chúng mình tha thứ cho nhau anh thương em, lòng đau cái mối tình Lạc Việt nhưng không quay lại chùa rêu mục không còm cõi, với mảnh bình gốm nát những ngu dốt ngàn đời, nguồn gốc đau thương trên cánh đồng xưa hạt mới ta ươm cái làng mới ta xây ở đó mọi người có quyền nói lên tất cả ở đó không ai làm phiền đến một con dế nhỏ thôi mẹ đừng khó nữa chúng con đã về đây như kiếp cỏ may lạc loài gió lạnh sớm nay ra vườn trẩy trùm khế ngọt bắt con cua đồng nấu bát canh chua nghẹn ngào dâng mẹ đốt lòng con tiếng chim như lụa xé hót lo âu trên ngọn tre làng.Những đám mây ban sớmQuá khứ là một quả trứng ung tương lai là một quả trứng đang ấp hiện tại, chính là trái tim tôi nhịp tiết của tim tôi là nhịp tiết của muôn đời Paul Eluard (Les sentiers et les routes de la poésie)Mây trắng ào ào bay trên thành phố nắng sớm đầm đìa các ngả đêm tan tành như khối thuỷ tinh đen hầm hố muỗi ùa lên những cô gái xoã tóc dài rửa mặt những hiên gác tung bay quần áo rách những đầu hè lộc ngộc trẻ bơm xe vội vã bước người đi nghe có gì lạ khác huyệt bom tối còn khét mùi chết chóc lá đã ngời nước mắt của bình minh tôi đã nghe hơi thở của hoà bình trên tường xiêu gạch vỡ trong tiếng rao báo mới ngoài cổng chợ trong mùi khói bánh mì và tiếng bánh xe lăn hơi thở của hoà bình run rẩy trên gió trên toa tàu bụi bậm trên mệt nhọc mặt người trên vỉa hè bùn rác trên mũi xám những con chuột chết và hương nhài ủ rũ dưới vòm xanh hơi thở của hoà bình trên thân xác những cô gái tắm trên nạng gỗ vẹo xiêu lừ đừ súng đạn trên cồn cào nỗi nhớ người thân trận mưa rào xám xịt mái tôn cong cái thành phố thương tâm cùng tôi sống chết tôi nhớ hết mấy ngàn đêm dằng dặc cả dân tộc cởi trần đứng trên bùn ướt đầu đội mưa bom, tay cầm khẩu súng trường những lòng người chia cắt đến tan hoang những núi rào gai và vỏ đạn đồng bãi hoang liêu, phố phường gạch vụn bao cỏ ngọt bị giày đinh dẫm đạp bao tha ma gò đống ngổn ngang nằm chúng ta còn lại gì sau cuộc chiến tranh? một tuổi trẻ sớm tàn một đôi môi sớm tắt không nhớ hết bạn bè đã chết xác gục giữa bùn lầy thái dương rỉ máu không thể phủ huân chương lên ngực trần đã rữa cũng không thể bồi thường bằng những đồng tiền viện trợ làm sao có thể trở về ngủ yên trên giường cũ làm soa yên lành nhìn hoa nở làm sao bình tâm ôm một người con gái trong tay? màu thuốc đạn trong mắt ta nguyền rủa những nắm tay trong ngực ta phẫn nộ mặt tương lai đẫm máu bơ phờ mặt tương lai nặng trĩu âu lo mọi thứ gió quay cuồng gầm xoáy đã nổi bão trên đất này trơ trụi máu đổ ra lênh láng tấm gương hồng chúng ta đo bằng xương thịt của mình những lầm lạc những bước chân vạch hướng đất hai miền đạn hai phe cày nát con người ơi xin con người tỉnh thức xưa thấp bé trước nhỏ nhoi đích hẹp nước Việt thân yêu nước Việt của ta sao người phải chịu nhiều đau đớn thế thân quằn quại mọi tai ương rách xé con nghẹn ngào nhìn mẹ, mẹ yêu ơi mẹ hãy nhận, lòng con như ống sáo môi con bỏng, ngón tay con rỏ máu những vẫn thơ con đặt dưới chân ngườidải đất liền không thể mãi chia đôi cần chi đâu cái nỏ thần khốn nạn cái móng độc vứt trả cho rùa biển Trọng Thuỷ về sum họp với Mỵ Châu trăm người con Âu Lạc nắm tay nhau đập vỡ mọi xích xiềng đê nhục cho xoá sạch những niềm vui chém giết cho ta về lợp lại mái nhà xưa có nước lành có lửa ấm có hoa sẽ mọc lên chiếc liềm hái khổng lồ sẽ lớn dậy những thiên tài mới mẻ những ban mai không tả tơi đạn xé không ai phải chôn giấu điều mình nghĩ không còn ai đạp lên những mối tình không còn hàng rào biên giới nhà giam không còn đứa trẻ móc túi nào để mọi người xúm vào đánh đập không đứa trẻ nào bị na-pan thiêu đốt không đứa trẻ nào không có đồ chơi bà mẹ không đẻ ra những kẻ giết người không còn những ngày tháng lắt lay không ra sống không ra chết con người là mục đích không còn là phương tiện không còn lời ca thù hận dậy oán hờn chia rẽ tự trong nôi không còn ai phải xấu hổ bởi con người không còn những văn sĩ viết thuê không còn lũ đàn em nhố nhăng lũ đàn anh hèn hạ những chính khách khua môi, những tượng thần gian trá những trên tổng thống và những thằng cố vấn những điếm hoang 16 tuổi gầy còm những sinh viên chán chường những quan tài tuyệt vọngcuộc đời có lý do để sống có đập lớn cho triệu dòng điện sáng có tình yêu cho mỗi trái tim người biển bao la sau trận mưa dài sắp tới là những ngày khó nhất những người tốt không được quyền vô dụng không được quyền ngu dốt hãy im đi lời bịp bợm dối lừa lũ nước ngoài xảo quyệt cút ngay ra máu con người không phải thứ bán mua cái bánh vẽ không no lòng ai được bài học lớn của một thời đau xót trên hận thù nóng bỏng tàn tro bên vực tối đen ngòm vô lý phút sinh nở đau xé lòng bà mẹ phút bàng hoàng thấp thoáng bóng tương lai một tương lai mơ ước đã ngàn đời nơi đoàn tụ mọi con người cách biệt nơi quây quần mọi gương mặt khác nhau anh không đưa ra một giải đáp nào lời giải ấy mọi người sẽ giải anh hãy đập vào ngực người giục giã hãy nổi gió cho cánh người rộng mở và mai sau, sẽ có những nhà thơ đứng trên tầng cao ta ao ước bây giờ họ sẽ vẫn không ngừng đập cửa không ngừng lo âu không ngừng phẫn nộ bởi vô biên là khát vọng con người tiếng chuông rung vang động khắp bầu trời tiếng búa gõ trên dương cầm to rộng mây trắng xoá ùa lên từ vực thẳm trái bàng tròn trên miệng trẻ thơ ngây những người mù nằm ngủ dưới tàn cây trên bậc cửa, người đưa thư đã tới những đồng bãi đã mọc đầy cỏ mới những dòng sông vỗ gọi những con thuyền ta ra đường em nhé, ngẩng đầu lên trên mặt đất, ta có quyền được sống nhiều cay đắng, ta có quyền được khóc nhưng sáng nay anh muốn thấy em cười những mặt gầy ướt đẫm ánh ban mai những người lính trở về từ cát bụi những đôi lứa ôm ghì nhau không nói nghe trống đồng bát ngát đỉnh rừng cây làm lảo đảo cả mặt trời mê dại những vua Hùng tóc râu bạc phới những bé em la khóc chào đời ống điếu dài nghi ngút khói bay chân người dậm dập dồn trên mặt trống điệu múa lớn của một ngày đang mọc ngọn lửa lớn của muôn đời náo động tâm hồn ta như sóng chân trời.

Tháng 5-1975

Tháng năm xanh, chúng ta trở về nhà Cỏ mọc cao trong khu vườn cũ Cái hốc nhỏ ở trên khung cửa Vẫn còn nguyên chiếc chìa khoá năm xưaEm mảnh mai dưới chiếc áo mưa Đôi giày lấm bùn, nếp nhăn khoé miệng Buổi ra đi nào ai ngờ được Chiến tranh kéo dài hết tuổi trẻ ta– Em thân yêu, ta đã trở về nhà Mặt bàn bụi mờ, quyển sách xưa đọc dở Chiếc đèn con bình yên bên cửa sổ Tất cả khác gì đâu, sao thấy ngỡ ngàng Những đồ vật xưa bỗng bé nhỏ lạ lùng Chiếc ghế quen, sao em không ngồi xuống Cứ đứng lặng nhìn anh như thảng thốt Ta lại bên nhau dưới một mái nhà ư?– Ta còn sống, lớn lên, ta đã trở về Lòng đã vượt bao ngả đường lửa đạn Những suối lũ, rừng xa muỗi độc Và máu, anh ơi, máu của con người! Bao bạn bè không về lại sớm nay Em nhớ mắt họ nhìn giây phút cuối Có lúc ngỡ mình không còn chịu nổiTưởng không bao giờ em gặp lại anh Đêm nhớ thương, em đã gọi thầm Bao tháng mưa dầm bao tuần đói khát Anh trông, tóc em đã bắt đầu sợi bạc Mười năm trời nào phải ít đâu anh.Gương mặt, bàn tay, đôi mắt ấy đây rồi Anh của em ơi, cho phút này em được khóc Trên vai anh, trên ngực anh, cho vợt bớt Bao yêu thương dồn lại những ngày qua Khi cái chết vây quanh, trong thép lạnh quân thù Ta vẫn bên nhau như chưa hề ngăn cách Như đất nước chưa bao giờ chia cắt Bao đổi thay rồi, anh có nhận ra em?– Khi đợi ngoài ga, khi ở trên đường Anh không biết nói gì trước nhất Nhưng chỉ gặp em, nhìn ánh trời trong mắt Chẳng phải nói gì, ta hiểu hết về nhauBài học của chiến tranh, thật lạ lùng sao Lại là sắc trời xanh đơn giản ấy Giờ chẳng khó nào làm ta sợ hãi Tình yêu của em đã dẫn lối anh về.