Đối Thoại Mới (1973) : Tập Thơ Kiệt Tác Của Chế Lan Viên (P1)

Bác Vẫn Còn Đây

Chớ để quân thù nghe ta khóc, ơi em Vết thương phải thành sẹo ngay đi mà đánh giặc Đã đau rồi đừng khóc để đau thêm Ta còn cả đời ta mà khóc BácBom Mỹ nguỵ tranh thủ phút này để tấn công ta Pháo đài máu với những bom bảy tấn Nguyện thương đau không thành tiếng khóc oà Ta đau đấy nhưng giết thù, ta vẫn sẵnTa có nước mắt thương đau nhưng ta còn có lửa thương đau Giặc nếm cái chết lúc ta cười, cho chúng nếm thêm ngày ta khóc Hễ đau nhiều thì dao chém lại càng sâu Xuất kích lớn là giữa ngày tang tócHai mươi năm trôi phút giây nào Bác không nghĩ đến miền Nam ? Miền Nam “máu trong máu” và “thịt trong thịt” Bác.

Búp Lộc Vừng

Đền cũ vua xưa, đỏ lộc vừng Chồi non lá nhỏ sáng đầu sân Ngựa xưa voi cũ hai hàng đá, Uy thế còn thua búp lá xuân.

Cành Đào Tiểu Đội Y

Thiếu gạo, giao thừa ăn cháo Đón xuân, nổ súng chào xuân Dọc ngang một nhánh hoa rừng Cắm vỏ đạn đồng cao pháo.

Cầu Vồng

Trời xanh sau lúc khóc Nước mắt treo cầu vồng Cái mống cầu hi vọng Cho tấm lòng đau xong.

Cây Giữa Chu Kỳ

Những cây bàng đỏ lá cuối năm Những cây bàng cuối đời rơi lá Những khối đá thời gian tàn phá Rơi rơi rơi từng vết đỏ bằmCây bàng chẳng buồn đâu lá úa Ai sang thay nó đã biết rồi Mỗi cây chết giấu đằng sau nó Một cây em đợi phía chân trờiCòn lâu nữa cây xanh mới đến Cái cơn mơ những lộc những chồi Nhưng vì nó phía này quả chín Và yên lòng, lá úa bằm rơiCây xanh đến rồi, màu xanh tha thiết nhất Tất cả phố sáng mai này ngẩng mặt Lá xanh non, lá nõn, lá ngần Cái dậy thì của một mùa xuânXanh tận màu xanh, xanh cùng sức lực Trong vội vã có chút gì sợ mất Bởi cây xanh chợt thấy phía sau mình Cái chu kì lá úa đuổi màu xanh.

Cây Mai Vườn Thống Nhất

Cuối giêng đào rụng hết Đột ngột sắc mai vàng Một cành mai phương Bắc Làm nhớ mẹ quê Nam.

Chim Ấy Rau Này

Con chim “bắt cột”, lá “tàu bay” Đánh Pháp mười năm hóa bạn bày Nay vượt Trường Sơn đi diệt Mỹ Lại nghe chim ấy, hái rau này.

Chim Bao Gặp Mẹ

Hai mươi năm mẹ khóc Sao gặp con mẹ cười ? Bay vượt nghìn sông núi Cho phút ấy mà thôi!

Chim Biếc Vĩnh Linh

Bốn năm đạn lửa chim bay hết Nay tiếng bom im cánh biếc về Tiếng hót đàu tiên, ơ, lạ lắm! Cả làng rưng lệ đứng im nghe.

Chim Con Trong Liễu

I Chiều rộng. Mưa thưa. Mây trắng Cành tơ, liễu nhú, chim chuyền Không thể bay trời muôn dặm Nhảy trong cành nhỏ, nguôi quên.II Mùa xuân sắp qua mau Chim con chừng cũng hiểu Nhảy chuyền trong rặng liễu Suốt chiều vui tìm sâu.

Chim Về

Trời xanh ngoài cửa sổ Như em xa mới về Chim chíp chim chim chíp Tình ái hót ta nghe.

Chơi chữ về ngõ Tạm Thương (tức Tạm Sương)

Sương giăng mờ trên ngõ Tạm sương Ngõ rất cụt mà lòng xa thẳm Ngõ bảy thước mà lòng muôn dặm Thương một đời đâu phải tạm thương.

Chơi Yên Tử, Nhớ Hoa Yên

I Giữa chiều náo nhiệt phố phường Vụt nhớ ngàn cao Yên Tử Vắng tanh vạn gốc tùng im Thiếu bóng mình đi dưới đó.II Giữa chiều Hà Nội nhớ Hoa Yên Nghìn chiều tùng xanh đứng lặng yên Mình đã về đây vui phố xá Non cao còn hướng mắt trông nhìn.

Chuỗi Thơ Anh Trỗi

1 Chiếc nhẫn trên tay anh Trỗi Không sống đời bình yên những chiếc nhẫn thường Không ở lâu cùng anh được in một dấu hằn Một ngấn hạnh phúc trên tay, dù ngắn vội Ra đi đổi lấy một dây bom ở dưới chân cầu Chiếc nhẫn bây giờ đâu bây giờ dâu Chưa ai tìm lại được Nhưng sau nó, từ nay trên cả nước Không một chiếc nhẫn nào Lại yên tâm sống cuộc đời như trước.2 Bọn giết người giữa Sài Gòn kia đôi khi chúng cũng biết buồn Ấy là khi muốn giết ta mà thiếu cọc Hoặc trói ta cao mà chỉ có cọc lùn Hoặc nửa đêm dậy bổng oe oe tiếng khóc Của cái “đứa bé lương tâm” phải giết nhiều lần thì mới chết Như giãy giụa dưới gót giày một chút cỏ xanh non Nỗi buồn của chúng chiều nay là giết xong Trỗi không tìm ra chiếc nhẫn Giết người xong, không có tiền mua rưọu, chúng buồn. Đôi tay máu, biết bán gì để nhắm?3 Mẹ ơi, xưa kia có bao giờ mẹ lại nghĩ ra Sẽ có một đứa giết ngươi tên Mắc Namana Giết đứa con mẹ trong nôi tên là anh Trỗi? Nhưng mẹ ơi, ơi Quyên đừng khóc vội Phút xa ta Trỗi rất tươi cười Vẫy vẫy đôi tay gọi người thân cả nước Và đáng lẽ gọi “mẹ ơi”, “Quyên ơi”, anh đã gọi đời, gọi Bác Gọi tiếng gọi muôn lần thắm thiết “Việt Nam ơi!”4 Chẳng còn ai đòi anh lập công Anh vẫn lấy giọt máu chót của mình ra sinh đẻ Trước khi máu ngấm im vào đất mẹ Đã cất lời lên hát một tiếng vô cùng Cái chết khiến người này cao lên, kẻ kia hèn mạt xuống Anh đã chết ngang tầm khi anh sống Anh đi rồi. Đời ở thế tấn công.5 Vượt qua máu mình, Trỗi nhìn thấy chúng ta Vượt lên đầu bọn đao phủ hành hình anh nhìn thấy hết.. Cái nhìn xuyên thẳng ấy bọn giết người không thể giết Nó thành lời thành ánh sáng ta caChúng ta đi đày sau lưng mình có đôi mắt Trỗi Lúc nào đó thấy tim mình đau nhói Chính tự cọc tre trường bắn, Trỗi đang nhìn Dặn ta rằng “Nhớ lấy, đừng quên”“Hãy nhớ lấy lời tôi!” Nếu ta không quên mà đưa chân lý vào lòng Thì anh Trỗi đâu cần nhắc nữa Hỡi con người dễ khổ dễ quên dễ khóc dễ cười, hãy nhớ!6 Bắn xong Trỗi, quân thù hốt hoảng Trên ngực anh chỉ 12 vết đạn thôi Đội hình bắn đủ 13 khẩu súng Kẻ nào kia đã bắn trượt ra ngoài? Chúng điểm mặt: áo Mỹ, mũ Mỹ, súng Mỹ, cả cái nhìn cũng Mỹ Không một ai không xứng mặt giết người Tổng số đủ 13. Giặc chỉ cần có thế “Đủ 13”. Và Trỗi đã chết rồi.Anh lính số X kia, hỡi người bạn vô danh Mùa giết chóc là gồm cả những viên đạn lép Chính đi cùng anh mà bọn giết người chúng giết, Chính thêm anh mà chúng đủ đội hình.Nhưng đừng khóc nữa anh ơi, chớ khóc Viên đan trượt của anh kia, Trỗi đã kịp nhìn ra Dẫu anh mang súng giặc và áo quần của giặc Trỗi không bao giờ thấy anh trong đội hình của số 13.7 Rực rỡ hoa hồng, sáng tươi dáng cúc Những người yêu từng bước sánh nhau qua Tượng Trỗi cười giữa đời đang hạnh phúc Nhớ ơn Anh, đời kết những chùm hoa.Cảm ơn Anh nghệ sĩ đèo đá rắn hoa cương hình tượng báu Những chỗ đạn xuyên Anh xưa là chỗ thịt rất mềm Khi ta đến đặt hoa. thì đá đã thôi chảy máu Đó là điều luôn phải nhớ, em nghe!8 Anh lại thấy mình đặt mình dưới xe của giặc Lại trùng trùng xông lên trong nghìn đợt công đồn Là Bè, là Xuân, là Thắng, là Men trong nghìn tên tuổi khác Tất cả ở đâu cần sự sống cao hơn Anh là chất bột, chất rau tươi Câu Kiều, suối trong, ánh sáng của đời Ở đâu con chim đập vỏ trứng mà kêu chiêm chiếp Hạt nảy mầm, cái vỏ tách thành đôi“Hồ Chí Minh muôn năm” “Việt Nam muôn năm” Chỗ anh hô đạn dứt nửa chừng, tiếng nối theo lại nối cao trên đất Pháp Bị giết tại Sài Gòn, Trỗi tái sinh trên đường phố La Havan Xa muôn dặm Trỗi nhìn về Tổ quốc Hướng chân trời chân lý Việt Nam.9 Thế kỉ hai mươi, con người không dang tay mà chịu đóng đinh Không ai có thể hoà hợp giữa ngực Trỗi đạn xuyên và họng súng Không có chung đòi giữa Promêtê và chim dữ xẻ gan mình Đế quốc Mỹ, ta nhằm mày, nổ súng!

Dương Liễu Thôn

Đào không gây thương nhớ Mà liễu xui bồn chồn Có gì đâu em nhỉ Em về Dương liễu thôn

Đào

Ai tạc trống đồng năm đánh Mỹ Trong hoa văn xin hãy nhớ cánh đào Năm chiến trận hoa cũng là vũ khí Theo pháo này chiếm những non cao.

Đạp Tuyết

Những ngày không em, anh xuống các sân bay Tuyết trắng lặng im kêu dưới gót giày Mái nhà tuyết không có em trong đó Những hình thông đứng lặng im cây Tuyết bên ngoài nghĩ suy trong im lặng Nghĩ sâu thêm rơi mỗi lúc mỗi dàyTuyết trắng tinh, trắng tinh, lòng anh trắng tinh Chỉ mình anh nhìn cửa kính phòng anh, Ngỡ thấy em hiện qua rừng tuyết ấy Tự quê nhà, đạp tuyết, đến tìm anh.

Đặt Tên Con

Các chị mong em trai Mẹ sinh con là gái, Con nhoẻn miệng con cười Cả nhà vui trở lạiĐặt tên con Vàng Anh Giữa mùa mưa bão lớn Bột mì trôi vạn tấn Đê vỡ quê Thái Bình Cuộc đời đang nặng gánh Mà tên con nhẹ tênhĐặt tên con Vàng Anh Nào mẹ cha chẳng nghĩ Chờ một ngày thắng Mỹ Cây ngọt và trái lành Con là chim, con nhỉ Trời của con màu xanh.

Đọc Bất Khuất

Giật mình thấy một sắc không xanh Cửa tối phòng giam mở rộng rinh Trời biếc vốn quen từ thuở bế Bây giờ vào ngục, xót lòng Anh.Đối thoại mới về câu chuyện cổ– Anh ơi, mụ yêu tinh đã làm cho suối thương yêu trở nên thù nghịch với người. Uống một ngụm này thôi, thì anh sẽ chẳng là anh, thì anh hoá hổ. Và người đầu tiên anh ăn thịt chính là em. – Em ơi, không ai giải khát bằng thuốc độc và tự nuôi sống mình bằng máu người thân. Em ơi! Sự chịu đựng cái khát bao giờ cũng lớn hơn cái khát. Và chính trong lúc này kẻ thù còn chết khát hơn ta. – Anh ơi. suối thứ hai này con mụ yêu tinh cũng đánh thuốc độc rồi. Không hoá hổ, nhưng mà anh hoá sói Hổ vồ em, còn sói móc quả tim em. – Em ơi! Nhân loại không bao giờ lại chọn cho mình thành hổ tốt hơn, hay tốt hơn là hoá sói. Những người chết khát xưa nay ư, vẫn chết trong tư thế của người Nếu chọn ư ? Ta chỉ chọn cách nào giết bọn giết người tốt nhất Hôm nay hay để đến ngày mai.– Con suối cuối cùng, con suối thứ ba Anh chỉ thành nai thôi! Em van anh hãy uống Như ­ trong mọi chuyện xư­a, con nai kia sẽ trở lại làm người. Anh hãy uống đi, anh phải làm ng­ười, phải vì em mà tồn tại. Và nếu anh từ chối ngụm nước này, thì người tàn ác lại là anh.– Em ơi! Việt Nam đâu phải những siêu nhân mà chối từ cái khát Nào ở đây ai đã làm ra phép lạ gì mà không cần những cái hôn, dòng suối, vườn cây. Nhưng đừng để cho quân thù phục kích ta nơi đẹp nhất của nhân loại là dòng suối, cũng là nơi khát nhất của ta là nỗi khát. Vả chăng em ơi, con người còn những Nỗi Khát khác lớn lao hơn cái khát. Những nỗi khát lớn lao hơn không thoả mãn ở suối này. – Anh ơi! Khi người ta khát, người ta hay hùng biện Anh hãy tạm làm nai để chờ ngày mai anh trở lại làm người Chuyện cổ bảo: mụ phù thuỷ rồi sẽ chết ngày mai bên suối kia và hoá hổ Thì việc gì người chối từ ngụm nước hôm nay ? – Em ơi, chuyện cổ tích xưa kể rằng con yêu cuối cùng sẽ chết. Nhưng chuyện ngày nay là nó đang chết dần kia, chứ không phải cuối cùng. Em ơi, em có biết vì sao nhân loại thích chuyền cho nhau từ đời này sang đời kia những câu chuyện cổ Chỉ vì mỗi đời có thể thêm vào đấy những gì chưa có hôm qua. Em ơi, cho dù hôm qua thế giới chỉ có ba dòng suối thôi và tất cả đều là của qủi. Thì hôm nay nhân dân cũng đã tìm ra vô vàn suối ngầm suối trong trong tiềm lực của mình. Với thuốc độc, thì suối vẫn là ẩn số Không, đế quốc Mỹ không thể nào biến chất tất cả những dòng suối trong, những dòng máu hồng nhân loại. Chúng không thể nào đánh thuốc độc tất cả thi ca, triết học, tôn giáo, những trái tim và những vườn hồng. Kẻ tuyệt vọng thảm sầu ngày nay không phải là chúng ta, mà chính là chúng nó. Mười ba triệu tấn bom tuyệt vọng vì không làm nứt rạn được vầng trăng ngời sáng xứ này. Những hoá chất khai quang tuyệt vọng trước lộc nõn, búp xuân của rừng, em ạ. Phép lạ ngày nay là như thế đó Phép lạ ngày xưa trong chuyện cổ chỉ ở trong tay phù thuỷ Nhưng phép lạ ngày nay là ở trong tay những người đi chân đất, trái tim trần. Phép lạ là những người chết khát lại hoá thành ra suối Việt Nam nguyện làm suối trong nuôi mình và cho bè bạn uống chung.

Đợi Thư Con

Tặng con, Triều Sáu tháng bặt thư con Chiến trường ngày đánh lớn Chẳng muốn hỏi gì hơn Chỉ mừng tin thắng trận.

Hoa Chùa Hương

Gạo son thấp thoáng cành sương Chùa cao chùa thấp mùi hương động lòng Ra về không thể mang cùng Hái nhành hoa nhỏ ven rừng cầm tay.

Hoa Gạo Son (I)

Thời gian trôi lặng thinh Mà tháng ngày chảy hết Xuân qua mình chẳng biết Hoa gạo đỏ thình lình.

Hoa Lau Trắng

Man mác hoa lau trắng Đường về thăm Nguyễn Du Ngàn lau từ Nguyễn thấy Bạc xóa đến bây giờ.

Hoa Mộc Trong Vườn Bác

Nhớ Bác, hiểu mùi hoa mộc Làn hương đạm ấy sao nồng Ngỡ khuất sau làn gió biếc Trong hồn thơm mãi vào trong.

Hoa Quê Mình

Năm trước đến quê mình Thấy một mùa hoa bỏ Năm nay về quê mình Trân trọng từng hoa nở.

Hoa Tháng Ba

Tháng ba nở trắng hoa xoan Sáng ra, mặt đất lan tràn mùi hương Không em anh chẳng qua vườn Sợ mùi hương… sợ mùi hương nhắc mình!

Hoàng Thảo Hoa Vàng

Hoàng thảo hoa vàng… Chợt nhớ ra Ơ xuân! lơ đãng bấy lòng ta Câu thơ tháng chạp mình chưa viết Mà đó hoa vàng, xuân tháng ba.

Hồng Trận Địa

Thị trấn tan hoang. Một khóm hồng Còa đây, bên trận địa phòng không Ba nghìn trận lửa xuân đâu sợ Hoa lại cười trong đợt phản công.

Im Bớt Màu Hoa

Giữa Tết đoàn quân biệt thủ đô Trường Sơn chờ họ cuối đường xa Hãy im nước biếc, im màu liễu Im bới màu hoa đỏ cạnh hồ!

Lặng Im Thì Mới Nghe

Lặng im Lặng im thì mới nghe Nhựa đong đầy các nhánh Như hồn anh đầy emLặng im Lặng im thì mới tỏ Nhánh đang hút từ sâu Cái làm nên nụ đỏ.Nghe, mùa xuân, nghe nghe Lặng im mà mọi chỗ Cái im giữa lòng taCũng là mùa xuân đó Nếu lòng ta thiếu nó Thì bao giờ ta ngheCầm tay em vút ve Hồn im cho tay nghe.

Liễu Cũng Chờ Em

Năm rét đi rồi liễu nhú tơ Khắp cành lộc nhỏ sáng mau thưa Tưởng ngày em lại buông cành rậm Che khuất mình ta trong gió đùa.

Lòng Anh Làm Bến Thu

Buổi sáng em xa chi Cho chiều, mùa thu đến Để lòng anh hóa bến Cho thuyền em ra đi!

Mai

Nhất Chi Mai tự thiêu Cho rừng mai tồn tại Lửa đốt mình chị cháy Nở cành hoa muôn đời.

Mây Của Hoa

Màu trắng là màu mây của em Trắng trời anh lại nhớ em thêm Em đi muôn dặm như về chậm Chỉ lấy màu mây trắng nhắn tin

Nghĩ Suy 68

Chúng ta hành quân suốt bốn nghìn năm để đánh trận hôm nay… Phá cái thế giặc Huê kỳ ba nghìn chiếc máy bay Đánh những trận đánh tuyệt vời các vị tướng cầm quân xưa thèm đánh lại Người cắm cọc gỗ ở Bạch Đằng, người bắn hóa hổ ở Thăng Long hẳn muốn tận mắt mình thấy buổi cáo chung của cuộc chiến tranh phá hoại Vâng, ta còn một nửa trái tim ở tại miền Nam Nhưng hãy cười cho bọn đế quốc uổng công xài mười vạn chuyến bay và hai triệu rưởi tấn bom Những người chúng giết chết ở Phú Lợi, Chí Hoà nay đến Pa-ri đối diện quân thù lên án chúngCái áo bà ba và chiếc khăn rằn chị Bình còn ngát thơm mùi thuốc súngMiền Nam ơi, nếu nhân loại là mùa hoa, thì hiển nhiên em là một đóa hoa sen Vươn lên nhìn nhân loại quanh em và để nhân loại đi qua còn quay lại ngắm nhìnCó người “thợ ảnh vũ trụ” nào hãy đứng ra giữa không trung quay về trái đất chụp cho ta cái Hình Tổ quốc Trong cái thế bao đời qua, đây là Dáng Đứng Việt Nam ta đẹp nhất Cái dáng đứng Hùng Vương, dáng đứng Hồ Chi Minh, dáng đứng Mác Lênin In lên từ lãnh tụ tối cao đến mỗi một người chiến sĩ không tên.Trời xanh ở Hà Tĩnh, ở Quảng Bình, trời xanh ở Nghệ An, ở Vĩnh Linh một nghìn rưởi đêm ngày tuyến lửa Trời xanh trên tất cả mọi nơi hôm qua còn rú gầm cái chết văn minh: lân tinh, cực Nhanh, từ trường, tọa độ….Trời xanh trong triệu mắt trẻ con bốn năm nằm hầm nay thỏa mắt uống nhìn nắng mới long lanh…Đuổi một con chuồn chuồn và đôi tay bắt được cả trời xanh Trời xanh của những bà mẹ thanh thản ngồi trên miệng hầm vạch áo cho con bú Vú hồng lại và hồng hồng giọt sữa Mẹ tha hồ ru, tha hồ hát, nựng nhìn con Hát rằng “Hà hỡi, hà hơi, chúng cút đi rồi, con ngủ cho ngoan” Trời xanh hốt dừng lại ở phía này sông Bến Hải Phía nam sông, sắc trời thấm máu ta đang chảy Một triệu quân thù còn, Đất nước vẫn chia đôi Thì một trời Việt Nam ta mà cũng hóa hai trời.Nhân dân ta sẽ lấy lại toàn vẹn trời xanh đó cho em, em hãy nhớ! Đường trường Sơn ta mới đi nửa đường thôi, cả dân tộc lại lên đường đi nưa. Nhưng điều căn bản, cái ước mơ là ta đã đánh tan uy danh không lực Huê kỳ “Vị thần” của thế kỷ hai mươi muốn đem sấm sét hiện đại ra làm cho nhân loại chúng ta lùn đi một nứa vì quìCái “vị chúa tối cao” muốn cho thế giới được mưa thì mưa, nắng thì phải nắng Ôi khuôn đúc ra người là mang nhãn hiệu U.S.A và chúng làm nên ở tòa Nhà Trắng Và tầm vóc người cao bao nhiêu, thấp bao nhiêu là người Mỹ vẽ sơ đồ Dân tộc này phải trương cờ lên, dân tộc khác hạ cờ…. Quốc gia này cần đẻ ra vua, và quốc gia khác phải hạ sinh tổng thống Tất cả, tất cả là do “đức chúa Hoa kỳ” quyết định trong thâm cung của chúng… Nào thần kia! Mày là thần ư? Nhưng chính mày đã nát xác tan thây ở đây bởi dân ta có cái Lẫy nỏ rất thần Ấy là cái trí tuệ anh hùng, cái dũng cảm tuyệt vời trí lự của nhân dân.Những hàng cây ở Chủ tịch phủ biết bao lần từng thấy Bác Hồ ta dạo qua trên lối sỏi Vầng trán nào nghĩ suy dữ dội nhất ngày nay về các bãi gieo và bãi chiến trường Trái tim nào giải đáp đúng nhất cho ta những câu hỏi chiến tranh và thời đại hỏi Lặng lẽ, lặng lẽ từng bước chân Bác qua đây như vạch lại một con đường.Không có gì quý hơn độc lập tự do. Phải quét tên xâm lược cuối cùng ra khỏi nước! Ai như Bác ta một đời đánh luôn ba tên đế quốc, ngót tám mươi năm không riêng nghi lấy một ngàyCả Việt Nam biết ơn người từng lấy sự sống mình làm tài sản chung dâng Tổ quốc Để từ nắm đất chỗ biên thùy thành ánh sáng hôm nay…Vượt núi sông, mắt Bác thấy những rặng dừa, ôi có phải những ngày này Bác mong nhớ miền Nam hơn bao giờ hết Miền Nam mà hai mươi năm qua mỗi trận càn đều làm thân thể Bác đau Phải giải phóng miền Nam, để cái huân chương Bác gửi lại ngày nào, Tổ quốc sẽ gắn lên ngực BácHôm qua Bác hôn nắm đất nơi Pắc Bó biên thùy, mai Người sẽ cùng ta hôn nắm đất chỗ Cà MauBiết ơn, biết ơn… Biết ơn các con ta nửa đêm quấn bao gạo lên đường rời nhà cha mẹ Đến sõng đến yêu trên những đồi trọc vô danh không phải là nhà Mang nghìn vết sẹo không hào quang đi diệt Mỹ Cho mỗi tấc biển, tấc đất, tấc trời trở lại dưới tay ta… Ôi những năm ta đào chiến hào, đào tăng sê qua vườn hoa, qua phòng riêng, qua hạnh phúc gia đìnhNhững năm ta lấp các ổ gà, các hố bom, và gấp những nỗi đau riêng cho thành sẹo Cả nước vui trong cái vui rất nở sinh là: giết giặc quên mình, Cái vui lớn, những đời thường không thể hiểu.Biết ơn những thế hệ thanh niên thức trắng nghìn đêm trên các cầu phà cùng bóng tối với sao khuyaNgười lái xe đi suốt đời còn lanh lảnh trong tai tiếng còi gọi dừng xe đêm ấy Nghìn tấn bom dội xuống người con gái giao thông toàn thân thành đước cháy Chị vẫn đứng sững bên đường điều khiển chuyến xe đi.Ôi những năm con người sống trụi trần bằng cái nhựa chửa thành hoa, bằng cái loi Hỏi họ Tổ quốc là gì ư? Họ lúng túng im. Chân lý chả lắm nhời Phút trước họ vô danh, phút sau hóa phi thường vĩ đại. Im lặng đánh, im lặng cười, nghìn chết chẳng khi lui.Biết ơn nhưng người vợ nửa chưa chồng, nửa còn lại cày trên các cánh đồng năm tấn Giữa nước bạc đồng sâu vẫn còn điệu chèo cho yên dạ kẻ đi xa Hạt lúa năm chiến tranh mang trên mình sáu, bày cái tai ương: bão lụt, vàng lụi, sâu Keo, bom cháy, bom bi, úng hạn… Những hạt lúa thương chồng thương nước của dân ta. Biết ơn những người vì ta xây nên cầu Hàm Rồng lại vì ta lấy máu giữ Hàm Rồng Đổ mồ hôi dựng nhà máy, lại đổ mồ hôi tháo lắp các nhà máy nơi rừng sâu sơ tán Ở đây muốn không chết như rạ rơm thì phải sống thực anh hùng Người đánh lớn mà người xem càng phải lớn. Nào có ai đâu là kẻ đứng xem, đứng ngoài xem, đứng xa xem trong những ngày gian khổ đó?Tôi yêu biết bao những người chỉ một giờ xếp hàng mua thịt phiếu cùng tôi Quá nửa những người nấp bóng cây chờ chuyến xe kia đều có con mình ra tuyến lửa Họ chung với tôi một số phận, một chiếc hầm hay một quà bom rơi.Cái chiến thắng làm ra bởi ba mươi mốt triều dân ta không sót trái tim nào Thường đổ máu cho ta là những người không biết không quen, thậm chí có khi gặp nhau ta không chào họ nữa. Ôi, tôi biết ơn những người cùng một thời đánh Mỹ với tôi hơn người tất cả mọi thời trong lịch sửHơn cô Kiều đã qua chuyện cũ, hơn vệ tinh chưa đến, chuyện về sau.