Cảm nhận thơ Bùi Giáng thông qua tập “Như sương” (Phần cuối)

Thu (I)

Thu nay nằm nhớ Thu Bồn Con sông xứ Quảng linh hồn quê hươngQuê hương xứ Quảng dịu dàng Có cô thôn nữ có nàng tiên ngaCó khe có suối ngọc ngà Có mưa móc gội màu hoa trên ngànSông dài biển rộng thênh thang Tình yêu chất vấn dã man còn nhiều.

Thu (II)

Thu nay trời đất như mơ Ngày qua nắng cháy, bây giờ mây giăngMưa tuôn tưới mát đồng bằng Xóm làng cây lá nhựa căng dâng tràoThị thành hưởng thụ biết bao Niềm vui ẩn mật nói sao bây giờNgồi làm lủng củng câu thơ Ngượng ngùng ném bút trơ trơ nhìn trời.

Thu (III)

Chiều thu mây trắng nhớ nhung Những trăm nghìn nỗi mông lung nhớ gìNhớ gì có lúc lâm ly Có lần thư thái thuận tùy nhớ nhungNhớ gì cũng thể như không Nhớ gì cũng được – nhớ mong không gìKhông gì cả! chẳng có gì Nhớ gì chẳng có, có vì nhớ suông.

Thu (IV)

Chợt nghe gió mát vi vu Biết là trực tiếp mùa thu đang vềTung chăn tích cực nghiệp nghề Gieo vần thích hợp đề huề tặng thuChợt nghe gió mát vi vu Biết từ hải ngoại em thu đang vềAnh nằm tiêu cực tê mê Đành thôi chịu trận dã dề tặng thơ.

Thu (V)

Giong buồm Lục Tỉnh về chơi Mùa thu nhớ mãi mây trời Miền TâyBa mươi ngày trước, bao ngày Lang thang bờ bến dọc dài đồng xanhGiòng sông rộng, sóng mông mênh Trời mây trăng nước gió bềnh bồng đưaNhớ nhung những tháng ngày xưa Thân còn khỏe mạnh, hồn chưa rã rờiTha hồ du lãm khắp nơi Long Xuyên, Châu Đốc đất trời Miền TâyThu xưa sống lại thu này Thu xưa nô nức thu nay buồn buồnBuồn vui cũng một cỗi nguồn Nhấp nhô ngọn sóng vui buồn xuống lênChào Thu Lục Tỉnh rộng thênh Mong ngày trùng ngộ không quên mối tình.

Tình điên ấy

Tình điên ấy ít nhiều em có thấy Rất nhiều lần em có thấy có nghe Có nghe nói rằng Trích Thiên thuở ấy Có nghe rằng Phạm Thái thuở nào Họ nốc rượu lu bù em có biết Bởi vì sao mà tự diệt đời mình“Một tập thơ sầu ngâm sảng sảng Vài nai rượu kếch ních tỳ ty Chết về Tiên Bụt cho xong kiếp Đù ỏa trần gian! sống mãi chi” (Phạm Thái)“Ta hăm hở chí trai hồ thỉ Bởi đợi tình nên nấn ná nhân duyên Nàng điêu linh thân gái liễu bồ Vì giận phận hóa ngang tàng tính mệnh…” (Phạm Thái khóc Trương Quỳnh Như)Và Lý Bạch trích tiên cách biệt Mười trăm năm ai biết vì sao Còn nguyên thể thái thuở nào Dương Phi có lẽ ? khơi mào tình điên Cho ngài Lý Bạch Trích Tiên Thanh Bình Điệu ấy còn nguyên tạc hình Hình của mộng điên tình đắm đuối Thể của Thân thần muội mê tiên Ẩn tình mật ngữ u uyên Làm sao che đậy trích tiên điên tình ” Vân tưởng y thường hoa tưởng dung Xuân phong phất hạm lộ hoa nùng (………… ) ” Nhất chi nùng diễm lộ ngưng hương Vân vũ Vu Sơn uổng đoạn trường… “ ” Trường Tương Tư ” đoạn trường ai biết Dương Quý Phi nào biết nào hay ? Ái ân chỉ có ngần này Còn chăng mộng tưởng đợi ngày tái sinh ” Trường Tương Tư – tại Trường An (… ) Mỹ nhân như hoa cách vân đoan Thiên trường lộ viễn hồn phi khổ Mộng hồn bất đáo quan sơn nan… (… ) “Tích thời hoành ba mục Kim tác lưu lệ tuyền… “ ( Xưa kia mắt liếc đưa tình Ngày nay chín suối suối tình lệ tuôn ) Tích thời hoành ba mục Kim tác lưu lệ tuyền Đường xa trời đất cách ngăn Quan san nghìn dặm mộng hồn nát tan Nùng diễm ngưng hương lộ nhất chi Đoạn trương vân vũ Vu Sơn uổng Y thường vân tưởng hoa dung tưởng Phất hạm xuân phong bạch lộ nùng“Dao chém nước, nước càng xuôi chảy Rượu tiêu sầu, sầu lại phanh phơi Ở đời chả thích thì thôi Ngày mai xỏa tóc rong chơi chèo thuyền” (Trừu đao đoạn thủy, thủy cách lưu Cử bôi tiêu sầu, sầu cách sầu Nhân sinh tại thế bất xứng ý Minh triêu tán phát lộng biên chu) (Lý Bạch)

Tình yêu (I)

Yêu nhau nhiều lúc mộng liều Nhớ nhau quá độ nhớ nhiều như thươngThương nhau quá độ bình thường Trở thành quái gỡ mộng trường tịch liêuLỗi từ tấm tức xế chiều Hào quang phụ nữ diễm kiều mà raTại người đâu phải tại ta Tại người như thế thành ta điên rồ

Tình yêu (II)

Tình yêu rất mực tò mò Dịu dàng phía trước, dẫm dò phía sauTình yêu muôn sắc muôn màu Mùi hương chỉ một tiêu tao tận cùngHỏi người: phải thế hay không ? Người rằng thế phải mà không thế nào ?Em từ viễn tượng chiêm bao Vào trong thực tế trút trao cái gìTình yêu rất mực lâm ly Thuận tòng đanh đá nhu mỳ chua ngoaLàm sao ai dám nghĩ ra Ngoài là Công Chúa, trong là Oanh Oanh ?Tình yêu rất mực thập thành Hững hờ đi giữa dỗ dành bơ vơ.

Tố Như trùng lai

Anh đi từ thế kỷ nào Anh về trở lại mừng chào núi sông Trùng lai vô hạn bềnh bồng Hồi sinh vô tận não nùng nhìn nhau Chúng em dù trước dù sau Dù sao nữa cũng có sầu có vui Còn anh chả lúc nào nguôi Nỗi đau dằng dặc kéo dài bình sinh Đau từ miền cõi mông mênh Đau từ suốt một lênh đênh kiếp người Hai trăm năm đã qua rồi Tân Thanh dư hưởng muôn đời còn vang Hồng Sơn sơn nguyệt võ vàng Rã tan huynh đệ điêu tàn bặt tin Một mình đất lạ lùng nhìn Nhìn đâu thấy được bóng hình xa xưa Quê hương cố quốc sơn hà Nhìn đâu nhị nguyệt yên hoa thuở nào

Tờ cũ

Bây giờ tờ cũ đổi tên Ấy là tờ mới mông mênh lạ lùngVô bờ vô bến vô chung Kể từ vô thủy thung dung đi vềTập trung thần thoại não nề Nghìn Hy Lạp một Mỵ Khê Chiêm ThànhEm ngồi khóc suốt năm canh Anh ngồi viết một tân thanh cuối cùngTương giao vô tận một vùng Tình yêu gió giục đùng đùng sấm vangEm đi chớp biển mưa nguồn Tình yêu quá khứ mang buồn tương laiViết yêu viết một ra hai Viết không ra tiếng đeo đai viết hoài.

Tờ mới

Bây giờ tờ mới đổi tên Vẫn tên tờ giấy mà chênh vênh nhiềuTử sinh một cuộc giấn liều Chịu chơi gay cấn đến điều tan hoangĐến điều rất mực rã tan Xuân xanh mộng mỵ dã man máu hồngĐá vàng thiết thạch vời trông Nguyên tiêu đầu ngọn vun trồng gãy đôiCậy em em có chịu lời Ngồi lên ngay ngắn nghe đời phân buaNgữ ngôn âm thiếu điệu thừa Đi trời hy vọng đi mùa đăm chiêuTử sinh liều giữa xế chiều Hoàng hôn vĩnh dạ ngọn triều buông lung

Trăm năm (IV)

Trăm năm gian khổ trường kỳ Tình yêu gian khổ thuận tùy phút giâyTrăm năm chỉ một lúc này Một giây phút một không ngày không đêmBuồn vui chất chứa mỏi mềm Chất chồng chất ngất ngày đêm chán chườngBài thơ em vất giữa đường Chờ ngày trở lại muôn phương một mình.

Trẫm nhớ

Ngày nay trẫm nhớ ngày mai Nhớ mai nhớ mốt một ngày đã quaĐã qua ? cháu bé bà già Đã qua ? vô tận già bà già ôngTrẫm nay tuổi tác chất chồng Mà ra sự huống thật không ra gìLòng luống tưởng lâm ly sự huống Lòng luống mơ mộng tưởng bâng quơLòng điên đi khắp bến bờ Mà đâu bỉ ngạn bất ngờ thanh khêNghe thiên hạ đồn về cố quận Nghe Việt Kiều ngơ ngẩn lắc đầuNghe từ ngõ trước vườn sau Nghe ra muôn một nhiệm màu mất đâuUm những cỏ vườn sau ngõ trước Ngán cho huê thắm nhạt vàng phaiUm tùm cọng cỏ dẻo dai Đèo bòng thiên hạ đeo đai những gìGiai nhân tính mệnh nhu mỳ Tha hồ ngang dọc nam nhi tung hoành.

Từ bao giờ

Từ bao giờ tới bao giờ Có ai dám nghĩ dám ngờ ông điên ?Trải qua dâu biển liên miên Ăn bờ ở bụi ngửa nghiêng nằm ngồiBao nhiêu phụ nữ lỡ thời Bị chông xua đuổi chán đời ra điThấy ông nằm ngủ ly bỳ Bên đường hẻm hẹp nhu mỳ ôm ôngÔi thôi ! ôm ấp mặn nồng Tình yêu vô tận không gần không xaChỉ duy một phút mà ra Tình đi khắp nẻo sát na nghìn trùng.

Từng bước

Đi từng bước, bước cũng từng đi Bước đi chậm rãi nhớ nhung gì Trời mây sương tuyết luôn chào đón Đất ruộng sắn khoai vẫn thuận tùyLúa chín rì rào vàng ửng nắng Dâu xanh thăm thẳm bích như ty Em đi từng bước tôi từng bước Từ trước tới sau mãi cũng vì.

Tý Út vui

(Trưa hôm nay)Tý Út hôm nay có vẻ vui Vì Út chợt thấy ông Bác cười Hồn nhiên thoải mái ông cười thật Không giống bao lần cười gượng vuiÚt cho ông ăn có hơi nhiều Bầu xào thanh đạm cá kho tiêu Bình sinh ông ít khi nào được Thưởng thức thong dong rất đến điềuRất mực thỏa thuê máu giậy trào Lên đầu mẫn tiệp sáng như sao Nắm cầm cây bút tay huy hoắc Tờ giấy tươi vui nắng tưới vàoBàn tay có lẽ thuận tùy theo Giây phút thần tiên gió thổi vèo Những tưởng cuồng điên đau đớn quá Ngờ đâu tuyền thủy vẫn trong veo

Uống ly rượu

Uống ly rượu cuối cùng này Gẫm bao ngày tháng đã dày công phuCông lao dai dẳng trầm phù Xiết bao tuế nguyệt đắp bù tháng nămĐền bù xiết kể bao lăm Đáp đền muôn một trăm năm dại khờKhờ như dại, dại như thơ Dại không biết thẹn trơ trơ điên cuồngTuổi giờ đã xế bóng buông Xế chiều đủng đỉnh không buồn không vuiChỉ nghe tim máu sụt sùi Từng từng tưởng niệm nửa vui nửa buồnĐi về mộng mỵ một muôn Còn nghe rớt hột mưa nguồn đầu hoa

Uống rượu

Uống xong ly rượu cuối cùng Bỗng nhiên chợt nhớ đã từng đầu tiên Uống như uống nước ngọc tuyền Từ đầu tiên mộng tới phiền muộn sau Uống xong ly rượu cùng nhau Hẹn rằng mai sẽ quên nhau muôn đời Em còn ở lại vui chơi Suốt năm suốt tháng suốt nơi lan tràn Riêng anh về suốt suối vàng Trùng phùng Lý Bạch nghênh ngang Tản Đà Em còn ở với sơn hà Anh còn mất hút gần xa mất hoài.

Uống rượu yêu đời

Yêu đời uống rượu sáng nay Vừa nâng ly để chớm say ngà ngàChớm chừng đã chợt bỏ ra Đừng say mút chỉ rầy rà tít mâyChơi mà mút chỉ đứt dây Còn chi mà nói thang mây phiêu bồng“Tuyệt mù bể nước” vời trông “Non mây thăm thẳm bụi hồng chưa xa”[/cmt]Ngày nào trùng ngộ bước ra Trùng sinh sương sớm đầu hoa cuối cùngChân trời mặt biển thong dong Bình minh nắng gió mây hồng vèo bay.Uống xong về ngủ chiêm bao thấy gìUống xong chén rượu nồng nàn Về vườn nằm võng dịu dàng ngủ sayDiệu kỳ thay! giấc mộng dài Tận cùng bờ bến thiên thai ghé vềGặp em khắp mặt sơn khê Em thành tiên nữ đề huề tiên nươngGặp em ở khắp phố phường Em thành thơ mộng thôn nương thôn làngCuối cùng tận tuyệt bóng vang Em thành Thần Nữ huy hoàng không tên.

Vì có lẽ

Và có lẽ ngày mai anh sẽ khóc Vì em đi vào lúc gió đang bay Và giông bão đánh chìm bao khổ nhọc Của non sông nghìn thuở đã phơi bàyEm đi tới một tương lai xa hút Anh già nua ngồi lặng lẽ chắp tay Từng kỷ niệm mấy chục năm tê buốt Ngồi bên đường chờ đợi bóng mây bayEm đã biết từ lâu em rất rõ Còn lời gì nói được nữa hay không Hãy chậm rãi bên đường em ngồi đó Tự hỏi mình còn có nữa hay khôngPhút giây cuối bên con đường tiếp nối Anh chào em như vĩnh biệt muôn ngày Một quá khứ nặng nề như một khối Giá băng tràn suốt gian khổ đeo đaiRồi có lúc như lần này có lẽ Quỳng Nga xanh như vang bóng màu Lan Và Vĩnh Thúy Thừa Thiên thu tận mỵ Cùng nắm tay đưa Vĩnh Dạ lên đườngRồi có lúc như lần này lần nữa Một bài ca sẽ chuyển điệu khôn hàn Lời gay cấn đầu thai trong Vó Ngựa Hồn hóa sinh về Núi Đá Mưa NgànRồi có lúc ngẫu nhiên em chợt thấy Rằng anh điên như từng đã điên rồi Vì điên ấy là triều vui tràn giậy Ngập bến bờ của tình mộng chia trôiEm chợt thấy yêu đời vô cùng tận Vì đời là rất mực rất thiêng liêng Em chợt thấy không buồn đau oán giận Vì Thiêng Liêng không chia biệt cõi miềnEm chợt khóc như anh từng đã khóc Em chợt vui như anh chẳng được vui Em chào đón những xuân xanh bát ngát Đang đi về từ tuyệt thể xa xôiAnh ngồi lại bên đường chờ đợi lúc Của phút giây lịch sử chuyển thình lình Là giây phút từ sử xanh cổ lục Của cảo thơm từng lần giở trước đènCòn truyền lại chuyện phong tình cổ lục Của tân kỳ cùng cực cổ ra kim Giờ đốn ngộ nơi thiên nhai hải giác Em nâng ly khánh chúc nước non mình

Vịnh ngày tái hợp

(Thay lời Kim Trọng viết chơi)Uống xong chén cuối cùng này Anh ngồi đốt thuốc thở dài thương emTình yêu đã mất êm đềm “Ba mươi năm mới” còn thêm bây giờTất nhiên lặng lẽ như tờ Vỡ toang tình mộng còn mơ ước gìCuối cùng uống nữa uống đi Chén cay đắng đã cạn ly từ đầuTừ đầu tiên đã có câu “Bao giờ còn có mai sau ví dù”Đầu đuôi tình nghĩa ngục tù Tình ta say tít tịt mù từ em.

Vui và buồn

Các con còn nhỏ phải không Thấy ông cười khóc mà không vui buồn (Không vui sao cười ? không buồn sao khóc ?)Khóc vì trăng mọc mưa nguồn Cười vì tuyết đổ vui buồn muôn phươngQuanh năm lạc nẻo lầm đường Thu về xuân lại mộng trường chia xaĐời bất tuyệt, mộng nguy nga Lẽ nào có thể tiên nga điêu tànNgày xuân chín chục thiều quang Cành lê trắng điểm, lá vàng ở đâu ?(Em đi từ tỉnh mộng đầu Một mình ở lại anh sầu trăm nămEm từ vô tận xa xăm Trùng lai chất vấn: từ trăm năm nào)