Cảm nhận thơ Bùi Giáng thông qua tập “Như sương” (Phần 2)

Không đề (IV)

Uống rượu hôm nay chẳng thấy vui Tuổi già chỉ biết có ngậm ngùi Bảy mươi ba tuổi ghê gớm lắm Chưa ráo máu đầu ráo riết chơi Chết một mình ngoài đường phố náo Sống muôn kiếp giữa chén trà tươi Tử sinh liều giữa trận cười Tiêu tùng vốn liếng điệu đười ươi ca.

Không đề (V)

Đầu chưa ráo máu chơi ráo riết Bảy mươi ba tuổi điên lừng khừng Em đã ra đi đi trước mắt Anh còn ngồi khóc khóc sau lưng Cuộc tình gạn kể nhiều phức tạp Câu chuyện phanh phơi lắm ngại ngùng Em nguýt em lườm giờ ly biệt Chúc em hạn phúc đến muôn trùng.

Lời em nói

Em có nói có lẽ là như thế Nhưng về sau em có nói nữa đâu Hoặc có nói nhưng nói gì khác hẳn Khác lời ăn tiếng nói buổi ban đầuNhững lời nói về sau anh không thấy Anh không nghe vì anh đã lú đầu Anh không hiểu vì linh hồn đã gãy Còn gì đâu bắc trở lại nhịp cầuNói chưa xong em đã chợt cười rộ “Không hề gì anh ạ có gì đâu” Nhịp cầu chẳng cần gì bắc trở lại Để tự nhiên trời đất sẽ lo giùmLo giùm giúp cuộc tuần hoàn vũ trụ Lo giúp giùm cuộc chiếu cố kiền khôn Lo có nghĩa là không lo gì cả Mặc kệ người mỗi tinh thể đa mangVà đổi thay là uyên nguyên chuyển dịch Biến động là uyển chuyển thể theo thời Thời và thể – thể theo thời dịch biến Thời tùy thân thuận thể nhịp vui buồnVà cải cách sấm xuân theo chớp biển Cho mưa nguồn rớt hột xuống đầu truông Đêm qua chớp bể mưa nguồn Hỏi người yêu có vui buồn hay không ?Máu tim em có phập phồng Đợi bình minh đến ra đồng dạo chơi Anh đi hết đứng hết ngồi Hết nằm duỗi, thấy cõi đời rộng thênhEm đi xa vắng một mình Bước vào yểu điệu mông mênh đất trời Chào em ở khắp muôn nơi Em làm Thần Nữ cho đời thần tiên.

Lời thôn nữ

Ngần ngừ nàng mới thưa rằng Thói nhà thôn ổ chất hằng nông dânQuẩn quanh ngày tháng gốc phần Người tình xưa cũ Việt Tần cách xaTrông người lại ngắm tới ta Một điên một dại biết là có nên.

Lúc ngoảnh lại

Lúc ngoảnh lại ngắm màu dương liễu Thà khuyên chàng đừng chịu tước phong (Chinh phụ ngâm)Lúc ngoảnh lại ngắm màu dương liễu Thà khuyên chàng đừng chịu rong chơi Bao ngày nằm đất ngủ trời Lúc đi ngắm gió lúc ngồi ngắm sươngLúc ngoảnh lại – mùi hương bay mất Lúc quay đi – phảng phất phía sau Muôn hương muôn sắc muôn màu Tập thành hậu diện Chiêm Bao Niết BànCuộc trần thế bách ban sự huống Bao sự tình chìm xuống nổi lên Người đi góc bể gập ghềnh Kẻ về xó bếp quên tên tuổi mìnhLúc ngoảnh lại thình lình chợt thấy Sau lưng mình lẩy bẩy đa đoan Hồi sinh gió núi trăng ngàn Thấy em cơ cẩn đá vàng hơn xưaLúc ngoảnh lại chép bừa ra bút Chào mai sau hun hút biển dâu Phù trầm ký ức thiên thâu Nặng tình quá khứ anh chào tương lai.

Mai sau kể lại

Ngày nào gặp trở lại em Một nơi nào đó bên kia mặt trờiKhông còn mặc cảm lôi thôi Hồn nhiên kể lại cuyện đời xưa xaCòn em nếu gặp lại ta Nhìn ta em có biết là ta không– Kiếp xưa anh một thằng khùng Anh thằng say rượu vô cùng đảo điênLàm thơ lắm lúc quàng xiên Đôi phen rất mực thần tiên dịu dàngTráng niên ra đứng giữa đàng Làm trò cảnh sát công an điều hànhLão niên ân hận thập thành Về nhà thân thích họ hàng ăn cơmĐược cho ăn uống thật ngon No nê nằm ngủ vuông tròn lắm thay.

Mây

Mây bay đầu núi đầu rừng Bay về thung lũng chợt dừng bình nguyên Bao năm ngóng biết bao miền Những mây mọi nẻo về yên nghỉ từ… Những từ tôi biết tương tư Rượu mừng khách chúc đất trời bao dong Mây là trời đất tấm lòng Mưa là trời đất đèo bòng với nhau Bài thơ viết trước viết sau Gửi tình mây gió cho màu hương mai Một mai hoa nở ngàn mai Niệm tình hoa cúc thương hoài mùa thu Rượu mừng chén tạc chén thù Chén hôm trước đợi chén chờ hôm sau Mây theo gió thổi về mau Bây giờ tiễn biệt mai sau trùng phùng Cùng em cố quận sẽ cùng Xiết bao tâm sự điệp trùng tái sinh.

Mây chiều nay

Chiều nay gặp lại chiều nào Chiều vàng óng ả chiêm bao lan trànChiều lộng lẫy mộng thênh thang Màu vàng gợi nhớ huy hoàng nắng maiNắng vàng ôi! nắng lung lay Vàng thay nắng sớm! Vàng thay nắng tàSuối vàng ắt sẽ nhận ra Màu vàng vô tận của ta nhìn mìnhNhững chiều say rượu lặng thinh Nhìn mây vàng nhớ bóng hình những aiBuông xuôi nửa tiếng thở dài Những ai hình phạt những ai bóng nhòaNhững người mộng tưởng thiết tha Những người mất hút mây xa cuối trờiChiều nay chẳng biết ai mời Ly đầy rượu đỏ yêu đời hơn đauĐiên chơi cho bớt điên đầu Điên đầu cho bớt điên rầu rĩ chơi.

Một cô hàng xóm

Một cô hàng xóm một hôm Nhìn tôi nửa nguýt nửa lườm hung hăng Hỏi tôi: – ông già ông có biết chăng Biết chăng chẳng biết biết chăng lọ là ? Lọ là chăng chớ mà ra Đầu đuôi sự thể đó là ông ngu Dẫu không ngu ngốc ví dù Cầm bằng cũng thể như ngu đần mà Tôi từ hỷ nộ mà ra Nhìn ông như thấy quỷ ma điên rồ Ông không nhận ? tôi xô ông xuống hố Ông bất bình ? tôi đem rác đổ lên đầu ông Ông còn cự nự nữa không ? Tôi đưa ông đi cải tạo cho ông bỏ thói phiêu bồng lăng nhăng Ông còn cứ khăng khăng một mực Thằn lằn ôi! chưa đứt đuôi tôm ? Đấm ông học máu miệng mồm Máu tràn phố thị đỏ lòm thôn quê.

Nằm khóc

Anh nằm khóc như em từng khóc Anh nằm nghe anh nói lời gì Anh nằm ngủ chiêm bao thấy em đọc Những bài thơ bày tỏ nỗi lâm lyAnh nổi dóa bảo rằng em bê bối Những nỗi đời hà tất phải lâm ly Em nên biết thật thà hay gian dối Cũng chỉ là ? là thế đó nên chiTặng em ? mũi tẹt da chì Tặng em – duy một thuộc tùy mà thôi Tặng em ? quốc sắc bên trời Tặng em từ đó muôn đời về đâu ?Hôn em một trước một sau Trước sau hôn hít đớn đau bội phần Ngoài ra có lẽ vô ngần Một hôn mười hít tuyệt trần mà ra.

Ngoại ô (I)

Sài Gòn bất tận ngoại ô Xóm Gà Bình Thạnh xóm mô Chuồng Bò Ghé thăm Chuồng Ngựa quanh co Chạy về thẳng tắp viếng chùa Già Lam.

Ngoại ô (II)

Chiều nay sẽ sang bên kia Ấy chợ Cây Thị xẻ chia chút tìnhSáng mai sung sướng một mình Sang chợ Cây Quéo loanh quanh ngó nhìnThu vào đáy mắt rung rinh Bao nhiêu nhô nhấp bóng hình xưa xaNgười người đợt đợt sóng qua Sóng qua đợt đợt mình ta ngồi nhìn.

Nguyễn Du

Hà năng lạc phát quy tâm khứ Ngoạ thính tùng phong hưởng bán vân (Nguyễn Du)Làm sao xuống tóc về rừng Nằm nghe gió thổi nửa lừng trời mây Tùng phong vang hưởng đêm ngày Dư vang vũ trụ đoạ đày trần gian Tiếc thương vàng đá võ vàng Nhớ thương gió thổi thênh thang một thời Bây giờ lỡ bước mòn hơi Lỡ bay theo mộng lỡ bơi theo giòng Bây giờ chỉ một long đong Lầm than tuỳ thuận tấm long xưa xa.

Người đi

Người đi ngày đó một mình Em đi ngày đó thình lình lùi chânEm đi ngày đó chồn chân Người đi ngày đó một thân một mìnhBâng quơ thử cuộc hành trình Lên đường tôi bước một mình tôi điTôi đi mình một tôi đi Người đi cô độc cứ đi như thườngKhông cần phải có bạn đường Cần là phải có nghìn phương mây trờiMột vầng trăng mọc chơi vơi Soi về cỏ lá muôn nơi dịu dàng.

Nhớ một mình

Nhớ nhung thể niệm như hầu Nhớ màu nước chảy nhớ màu mây bayNhớ năm ngắn nhớ ngày dài Nhớ xuân tươi tốt phôi thai thu giàHôm qua nhớ mãi hôm qua Người yêu bỗng tới thăm ta một mìnhTạc thù chén rượu chênh vênh Ta điên đảo thét người thênh thang cườiGiở trang giấy cũ ngậm ngùi Nhìn trong tấm ảnh nụ cười tiền duyên.

Những bài thơ mất

Những bài thơ mất đi đâu Mất đi mất lại mãi màu đầu tiênBa mươi năm mỏi mệt cuồng điên Giòng thơ đứt quãng liên miên bụi đờiGiờ này mất nữa hay thôi Mất thêm cho trọn nghiệp trời ban choTrời cho bữa đói bữa no Trời cho mê tỉnh tròn vo một mườiTrời cho đất một tốt tươi Đười ươi muôn thuở con người đầu tiênTrùng phùng, ấy nghĩa nghiệp duyên Trùng sinh, ấy nghĩa thần tiên sinh tồnTrăm năm dâu biển dập dồn Tòng lai tâm sự bồn chồn tai ương.

Nói ra nói vào

Vui buồn chẳng lẽ nói ra Buồn vui há dễ lân la tâm tìnhBuồn vui không nên nói ra Nói ra xúc phạm tới ta tới ngườiNói ra sợ chúng bạn cười Nói vào sợ gã đười ươi xầm xìNói ra nên nói cái gì Cái gì có thể tùy nghi nói vàoNói vào nên nói cái chi Vào ra nên nói cái gì bâng quơYêu nhau thắm thiết một giờ Rồi sau giờ đó bất ngờ thù nhauNói ra sợ mích lòng nhau Thì thôi nho nhỏ nói vào đủ nghe.

Nương nương đâu rồi

Không điên mà giống như điên Không điên có vẻ như điên mới làChiều nắng xuống, sớm sương sa Khuya tăm tối lạnh, cứ ra ngoài đườngHét la đầu phố cuối phường Thất thanh kêu gọi: Nương nương đâu rồi.

Ở đời chút kỷ niệm cỏ thơm

Ở đời sáng uống cà phê Quán trong hẻm nhỏ như quê quán nhàNgoại ô thành phố phồn hoa Ấy Sài – Gòn, ấy thiết tha bấy chầyPhồn hoa nô nức lắm thay Càng hăm hở lắm càng ngây thơ nhiềuLạ cho đất nước diễm kiều Miền Nam nước Việt sóng triều Cửu LongNgồi đây tưởng nhớ xa xăm Nhớ nhung Lục Tỉnh trăng rằm Long XuyênBa mươi năm trước hiện tiền Hình về hiện tại bóng nghiêng nghiêng đầuỞ đời có được mấy đâu Hoa thơm cỏ lạ thơm màu ngẫu nhiênÔi người thục nữ Long Xuyên Tìm đâu thấy lại thuyền quyên một lầnTình và nghĩa, nghĩa và ân Tình yêu ân nghĩa tình thân hơn tìnhVề sau vạn lý tiền trình Ngẫu nhiên ngồi quán một mình ngoại ôNhớ nhung từng đợt xôn xao Tuổi già vây chặt chiêm bao lối về.

Ra đi

Ra đi đủ một phương trời Còn bao phương nữa mới rồi mười phương ?Ra đi đủ một nẻo đường Nẻo nào mỹ nữ chưa tường tuổi tênCòn đi muôn nẻo chưa quen Mong chờ tao ngộ ở bên giậu ràoKhu vườn nàng ở nơi đâu Còn chăng mặt ngọc hoa đào đối nhau.

Sinh hoạt tại quận Bình Thạnh

Thênh thang Bình Thạnh dọc dài Mỗi năm tháng mỗi từng ngày lớn thêmRộng dài thơ mộng hằng đêm Mỗi mai sáng giậy ra xem mặt trờiBình minh nắng sớm chao ôi Đẹp hơn tất cả mặt trời xưa nayHỏi em có nhớ những ngày Lầm than lạc lối thở dài bao phenNâng ly khánh chúc phải chăng ? Ấy rằng khổ tận ấy rằng cam laiChờ nhau chín suối sau này Cùng nhau tưởng niệm những ngày dương gian.

Tản Đà bị tẩu hoả nhập ma

“Còn trời còn nước còn non Còn cô bán rượu, anh còn say sưa” (Thơ Tản Đà)Say rượu nhiều, say cô nhiều nữa Vì say cô, lần lữa tới lui Say be bét khóc sụt sùi Say sưa nhị bội, say sưa song trùng Cũng có lúc vẫy vùng cười rộ Vung bàn tay giả bộ thơ ngây Vuốt vào nhẹ nhẹ đôi vai Của cô tròn trĩnh nhớ ngày nhớ đêm Đôi vai ấy đôi phen về viếng Giấc ngủ tôi mông huyễn chiêm bao Giữa đêm sực tỉnh ôi chao! Thực là thực sự mà nào có chi mô! Sáng dậy sớm tò mò chân bước Dò dẫm đi bước trước bước sau Bước nhanh gấp gáp gắt gao Khách đầu tiên đến mau mau mở hàng Nàng thừa biết rõ ràng ông khách Quá mê man tìm cách tỏ ra Rằng mình rất mực thiết tha Xét vào say rượu xét ra say tình Nàng úp mở nín thinh không nói Mắt lá răm sôi nổi liếc qua Một nhìn như thể trăm hoa Phút giây đua nở sương sa động mình Sương vồ vập hoa tinh nghịch rỡn Sương vỗ về hoa bỡn cợt sương Tình yêu kỳ bí dị thường Đong đưa quá độ khẩn trương chan hoà Hoành ba mục, thu ba dợn sóng Kết ngọn triều tập bóng thiên thu Tình yêu có tạc có thù Có duyên cá nước đắp bù rượu men Rồi từ đó thường hằng qua lại Tiếp tục đi gặt hái say sưa Thần công du hí thượng thừa Nhập ma tẩu hoả xin chừa chịu chơi!

Tặng đất

Mưa nắng trời cho những tháng ngày Xuân thu đất chở tốt tươi thay Những cây cối những người xao xác Một vầng trăng mọc ở trên mây Màu lá màu hoa những xuân trước Ngàn mây ngàn gió một thu nay Một bồ sử lịch đầy ăm ắp Quốc sắc thiên hương đắp đọa đày Đọa đày quốc sắc chi cho lắm Ý trời vô tận vói hụt tay Chỉ riêng tình đất tôi sờ được Bài thơ tặng đất mỏng như dày.

Thống ẩm cuồng ca

Ý hạ như hà ? tâm dĩ quán Nhứt tình quán tạp quỷ thiên tiên Quy hồi còn một cõi miền Thần tiên ứ hự cuồng điên ra đời Anh nhảy múa chị ngồi xó bếp Anh đế vương chị đẹp tiên nga Anh buồn bực chị cuồng ca Đười ươi thái thậm đóa hoa cuối mùa Mùa tơ dệt lưa thưa chỉ thắm Mùa rụng rơi lá đẫm sương thu Mùa đi chén tạc chén thù Mùa dừng sững lúc người ngu tột cùng Người say rượu điên khùng người khóc Đoạn mía khô người róc cho em Mời em đoạn mía dịu mềm Ngọt ngào y hệt tình em ngọt ngào Em nếm thử ôi chao! quá đắng Nuốt không trôi lời hẹn trăm năm Đinh ninh hai miệng đêm rằm Sở Khanh thái thậm âm thầm vĩnh ly Ly thượng thặng từ ly đắng rượu Một ly bôi mỹ tửu bồ đào Sa trường túy ngọa nghêu ngao Cuồng ca thống ẩm ngạo cao đất trời Đất chẳng mời, mặt trời chẳng mọc Người một mình cười khóc đinh ninh Mím môi mếu máo bực mình Con xì lỡ bột ngũ linh hư đường Quân mạc tiếu sa trường túy ngọa Thừa thặng dư tóa hỏa tam tinh Ngữ ngôn thù thắng tình hình Nghe ra tình trạng bất bình tình yêu Mà tình huống ra chiều chậm trễ Mà tình chung ai bẻ nhị đào Đào nhụy bẻ lao đao có lẽ Thà bẻ cho cái kẻ đầu tiên Vì sao thắc mắc thuyền quyên Đi đời vốn liếng vô duyên màu hồ Nước vỏ lựu hồ đồ chiêu tập Màu mào gà đánh lận con đen Còn ai ai lạ ai quen Bao nhiêu cũng bấy nhiêu tiền mất chi Mất chăng chỉ mất chút gì Mở đầu dấu hiệu thuận tùy tan hoang Hàm Tân nhự khổ đa đoan Đèo bồng thâm tạ đa mang bóng đèo Bóng đèo bòng, bóng đeo giòng ngược Bóng đa mang, bóng được giòng xuôi Bóng đi bóng đứng bóng ngồi Bóng trôi nổi nguyệt bóng rời rã đêm Ngồi lại đứng, đứng nằm đằm thắm Đằm thắm qua còn lắm lâm ly Bóng về địa hạt hồi quy Tịch nhiên như thể thân tùy thuận chơi Trăm năm nghìn tiếng một lời Một lời chẳng nói không lời nói năng Cuồng si mê muội thường hằng Có bao giờ biết hằng thường thế ru.

Thơ tặng

Làm thơ tặng chú bé con Làm thêm câu nữa tặng con chuồn chuồnXong rồi bỏ bút tựa lưng Vào gốc cây ngủ ngoài đường chịu chơiNắng trưa nắng xế đầy trời Bóng cây râm mát che đời ta điên.