Bài thơ Nói với con Y Phương là một sáng tác chứa chan tình yêu thương. Đó là tiếng nói chân thành gần gũi và cũng chính là phong cách sáng tác đặc trưng của ông. Đọc bài thơ này ta cảm nhận được một thứ tình cảm vô cùng gần gũi và thiêng liêng: Đó chính là tình cha con. Và chính nhữn vần thơ mà ông viết lên ta có thể cảm nhận được tâm sự người cha dành cho con của mình. Và cũng chính là điều mà người cha muốn chuyển tải cho con, để con thêm thấu hiểu về cuộc sống.

Hoàn cảnh sáng tác

Bài thơ Nói với con được sáng tác vào năm 1980. Khi đó đời sống nhân dân đang gặp rất nhiều khó khăn. Đó chính là hoàn cảnh chung của đất nước lúc bấy giờ. Nhất là đối với những người dân tộc thiểu số ở miền núi nói riêng vô cùng vất vả và thiếu thốn.Nói với con đã được sáng tác trong hoàn cảnh ấy. Và đây cũng chính là lời tâm sự của tác giả đối với đứa con đầu lòng. Nhà thơ cũng chia sẻ thêm lúc bấy giờ cả xã hội đang hối hả, tìm kiếm tiền bạc và thật khó có điều gì để báo víu vào. Chính vì lẽ đó nhà thơ đã bám víu vào văn hóa, vào các giá trị tích cực, các giá trị vĩnh cửu. Chính bài thơ này đã giúp chuyển tải thông điệp sâu sắc về việc phải vượt qua ngặt nghèo đói khổ. 

Bài thơ Nói với con

Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con.

Nỗi tâm tư và những chia sẻ của người cha

Bài thơ Nói với con là một trong những sáng tác hay nhằm để tâm sự với chính mình, chia sẻ với con. Và qua đó cũng chính là lời nhắc nhở và cảnh tỉnh con sau này. Với bố cục 2 phần bài thơ đã chuyển tải sâu sắc thông điệp mà mình muốn chia sẻ.
  • Phần 1: Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”. Đó là việc người cha nói với con về cội nguồn của mình. Là nơi mình được sinh ra và lớn lên trong tình yêu thương của cha và mẹ, là cuộc sống của quê hương.
  • Phần 2: Còn lại. Phần này chia sẻ những đức tính tốt của người đồng mình. Và đó là lòng tự hào và sức sống mạnh mẽ, bền bỉ…
Bài Nhiều Lượt Xem  Những tác phẩm nổi bật nhất của nhà thơ Bùi Ân Niên
 

Cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người

Bài thơ Nói với con chuyển tải cho chúng ta thông điệp về cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người. Đó chính là tình yêu thương to lớn vô bờ bến mà cha mẹ dành cho con. Đó là tình cảm gia đình. Bằng những hình ảnh cụ thể, người ta có thể cảm nhận được một khung cảnh gia đình vô cùng ấm áp. Nơi đó có tình yêu thương, đầy ắp tiếng cười đùa vui vẻ.Đó chính là hình ảnh em bé đang chập chững bước từng bước đầu tiên trong cuộc đời này. Đó là những câu nói chưa rõ chữ. Hay đơn giản là những vòng tay tràn ngập ấm áp và yêu thương. Đọc lên ta cảm nhận được sự tự hào và hạnh phúc tràn đầy. Và cả căn nhà như rung lên trong tiếng nói cười của những đứa con. Mỗi bước đi, mỗi cử chỉ, mỗi giọng nói đều được cha mẹ đón nhận và nâng niu.Chính tình cảm cha mẹ đã nâng bước chân con trên mỗi chặng hành trình. Đó là mối dây ràng buộc, là sợi dây gắn kết gia đình và chính điều này đã chạm đến trái tim của mỗi độc giả bởi sự đồng điệu, rung động sâu sắc. Tuy nhiên nét hay ở đây không chỉ nằm ở chỗ tình cảm mà tác giả muốn chuyển tải không chỉ là gia đình mà còn là quê hương, là thiên nhiên tươi đẹp. Đó là cuộc sống lao động, là tình người đã nuôi dưỡng trái tim ta.
Bài Nhiều Lượt Xem  Phân tích bài thơ Cây dừa của Trần Đăng Khoa
 

Những đức tính tốt đẹp của người đồng mình

Trong những tình cảm gia đình, quê hương mà tác giả chia sẻ ấy, ta cảm nhận được những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình.

Người đồng mình giàu ý chí nghị lực

Đó là những con người giản dị, tài hoa và còn rất giỏi trong việc chăm lo cho cuộc sống. Đó là cuộc sống của những người dân yêu làng bản, những con người nghĩa tình. Nhưng qua đó ta cũng cảm nhận được sự vất vả đến khó nhọc. Đó là bởi cuộc sống này còn đầy ắp những điều lo toan vất vả, gian khó. Với tư duy của mình, nhà thơ đã lấy cái cao để đo nỗi buồn còn lấ cái xa để đo ý chí của con người. Qua đó ta thấy được dẫu cuộc sống này còn nhiều bộn bề nhưng họ sẽ mạnh mẽ vượt qua.

Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn

Người đồng mình thủy chung son sắt

Chính những câu thơ dài ngắn khác nhau, các hình ảnh ẩn dụ đã làm gợi lên cuộc sống đói nghèo và khó khăn của người dân ta lúc bấy giờ. Tuy khó khăn về vật chất nhưng họ chưa bao giờ buông bỏ, vẫn quyết tâm để vượt qua. Gian nan là thế nhưng ở họ ta vẫn cảm nhận được một tâm hồn lãng mạn và tài hoa. đó là một tình cảm của sự tin yêu cuộc sống và cũng chính là tin yêu con người.

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc

 
Bài Nhiều Lượt Xem  Nguyễn Bình Phương Cùng Những Trang Thơ Đặc Sắc Phần 5

Người đồng mình với tinh thần tự tôn dân tộc

Trong bài thơ Nói với con, Y Phương còn thể hiện được tư tưởng người đồng mình với lòng tự tôn dân tộc sâu sắc. Đó cũng chính là sự đối lập giữa bên trong và bên ngoài. Chính những lời nói chân thành và giản dị ấy ta có thể cảm nhận được những sắc thái khác nhau của cuộc sống. Nhưng vẫn chứa đựng tâm tình. Ở họ cỏa sự mộc mạc giản dị nhưng lại giàu ý chí. Họ cũng không hề nhỏ bé về tâm hồn, về ý chí mà ở đó ta tìm được một khao khát được xây dựng quê hương này tươi đẹp hơn.

Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Bài thơ Nói với con là lời tâm sự, thủ thỉ của người cha dành cho con từ lúc mới lọt lòng. Chính sự yêu thương, cảm xúc gắn bó gần gũi và chia sẻ đã truyền cho con những cảm xúc vô cùng tươi đẹp. Đó là tình yêu thương của gia đinh và dân tộc cao cả. Qua bài thơ này ta có thể cảm nhận được sâu sắc tình cảm cha con. Và chính điều đó đã chinh phục rất nhiều trái tim của độc giả.